Làng nghề Hà Nội chuyển đổi số - con đường đến với năng suất cao và phát triển bền vững

Hà Nội hiện có hơn 1.300 làng nghề và làng có nghề, trong đó trên 300 làng nghề truyền thống được công nhận, tạo việc làm cho hàng trăm nghìn lao động và đóng góp quan trọng vào giá trị kinh tế nông thôn. Trong bối cảnh hội nhập và chuyển đổi công nghệ mạnh mẽ, việc số hóa hoạt động sản xuất kinh doanh đang trở thành giải pháp trọng tâm để các làng nghề nâng cao năng suất và khả năng cạnh tranh. Thay vì chỉ bán hàng theo cách truyền thống, nhiều cơ sở đã chuyển hướng sang kinh doanh trực tuyến, ứng dụng công nghệ số trong quản lý, sản xuất và quảng bá sản phẩm.

Điển hình, tại làng lụa Vạn Phúc (phường Hà Đông), nhiều hộ sản xuất đã xây dựng website, mở gian hàng trực tuyến và livestream bán hàng trên mạng xã hội, giúp doanh thu tăng đáng kể so với trước đây. Trong khi đó, làng gốm Bát Tràng triển khai đồng bộ mã QR truy xuất nguồn gốc, mở rộng kênh bán hàng trên các sàn thương mại điện tử và đẩy mạnh quảng bá qua nền tảng số, góp phần tăng doanh thu từ 30 – 40%.

Ở khu vực ngoại thành, các hợp tác xã và hộ sản xuất ở xã Dân Hòa hay Thư Lâm cũng đã được tập huấn kỹ năng số, xây dựng fanpage, website, gian hàng thương mại điện tử. Nhờ đó, doanh thu tăng trưởng ổn định 20 – 30% mỗi năm, tạo thêm việc làm và thu nhập cho người lao động.

Đẩy mạnh chuyển đổi số giúp các làng nghề truyền thống đưa sản phẩm vươn xa 

Theo ông Nguyễn Thế Hiệp, Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội, thương mại điện tử và công nghệ số đang trở thành một phần không thể thiếu trong hoạt động sản xuất kinh doanh của các làng nghề. Việc ứng dụng các nền tảng số không chỉ giúp quảng bá hiệu quả hơn mà còn thể hiện sự nhanh nhạy, linh hoạt của người thợ Thủ đô trong việc bắt kịp xu hướng thời đại. Từ đầu năm 2025 đến nay, thành phố đã tổ chức hơn 40 lớp tập huấn cho các doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ sản xuất, giúp gần 1.000 sản phẩm OCOP, thủ công mỹ nghệ được gắn mã truy xuất nguồn gốc và đưa lên sàn thương mại điện tử.

Chuyển đổi số ngày nay không chỉ là xu thế, mà còn là giải pháp thiết thực để nâng cao năng suất lao động. Theo các nghiên cứu, nhiều cơ sở kinh doanh làng nghề áp dụng chuyển đổi số có thể tăng trung bình 55% lợi nhuận, tiết kiệm tới 50% chi phí quản lý và giảm 30 - 40% thời gian xử lý công việc. Khi các doanh nghiệp làng nghề áp dụng hệ thống quản lý dữ liệu, công cụ tự động hóa và các nền tảng thương mại điện tử, họ có thể tối ưu chuỗi sản xuất tiêu thụ, giảm lãng phí nguyên liệu, rút ngắn quy trình giao hàng và quản lý hiệu quả từ xa.

Thực tế cho thấy, nhiều cơ sở sản xuất tại Hà Nội đã bước đầu thu được kết quả rõ rệt. Việc sản phẩm làng nghề được truy xuất nguồn gốc, giới thiệu trên các sàn thương mại điện tử không chỉ giúp người tiêu dùng dễ dàng nhận diện thương hiệu mà còn mở ra cơ hội xuất khẩu.

Quá trình áp dụng chuyển số tại các làng nghề vẫn còn nhiều thách thức. Nhiều làng nghề vẫn thiếu hạ tầng công nghệ đồng bộ, nhân lực am hiểu kỹ thuật số còn hạn chế, trong khi chi phí quảng cáo và logistics vẫn cao. Không ít hộ sản xuất vẫn duy trì thói quen kinh doanh truyền thống, ngại thay đổi.

Theo các chuyên gia, để chuyển đổi số thật sự hiệu quả, doanh nghiệp cần có lộ trình phù hợp với quy mô và năng lực của mình. Trước hết, phải thay đổi tư duy quản lý, xác định mục tiêu rõ ràng, xây dựng đội ngũ nhân lực số và ứng dụng công nghệ phù hợp với thực tế.

Bên cạnh nỗ lực từ phía doanh nghiệp, sự hỗ trợ từ chính quyền cũng đóng vai trò quan trọng. Các chương trình như “Gian hàng số – nâng tầm thương nhân Thủ đô”, “Đưa sản phẩm OCOP lên sàn thương mại điện tử” đã giúp nhiều hợp tác xã và cơ sở làng nghề Hà Nội mở rộng thị trường, giảm phụ thuộc vào hình thức bán hàng truyền thống. Việc kết nối giữa cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp công nghệ và các cơ sở sản xuất là yếu tố then chốt để tạo nên hệ sinh thái chuyển đổi số bền vững cho khu vực làng nghề.

Chuyển đổi số đang dần trở thành động lực mạnh mẽ để các làng nghề Hà Nội vừa bảo tồn giá trị truyền thống, vừa phát triển kinh tế hiện đại. Khi công nghệ được áp dụng một cách linh hoạt và có chiến lược, năng suất lao động sẽ được nâng cao, chi phí giảm và doanh nghiệp có thể mở rộng thị trường trong và ngoài nước.