Khẩn cấp mang thuốc hiếm từ BV Chợ Rẫy ra Quảng Nam cứu người

Trước đó vào sáng cùng ngày, nhận được đề nghị hỗ trợ chuyên môn cho các ca bệnh ngộ độc đang được điều trị tại Bệnh viện đa khoa khu vực bắc Quảng Nam, Bệnh viện Chợ Rẫy đã ngay lập tức tổ chức buổi hội chẩn online cùng Bệnh viện đa khoa khu vực bắc Quảng Nam.

Thông qua kết quả hội chẩn, đánh giá khả năng các bệnh nhân bị ngộ độc Botulinum rất cao, Ban Lãnh đạo Bệnh viện Chợ Rẫy quyết định cử các chuyên gia hàng đầu về chống độc và hồi sức gồm: TS.BS Lê Quốc Hùng - Trưởng khoa Bệnh Nhiệt đới, BSCK2 Trần Thanh Linh - Trưởng khoa Hồi sức Cấp cứu cùng dược sĩ Nguyễn Trọng Lộc (khoa Dược) đến trực tiếp tại Bệnh viện đa khoa khu vực Bắc Quảng Nam để cùng phối hợp điều trị bệnh nhân.

Đội hỗ trợ của Bệnh viện Chợ Rẫy trực tiếp mang 5 lọc thuốc Botulism Antitoxin Heptavalent (BAT) dùng giải ngộ độc tố Clostridium Botulinum. Đây là một loại thuốc rất hiếm, có giá thành hơn 6.000 USD/lọ.

Tại Bệnh viện đa khoa khu vực bắc Quảng Nam, ê-kíp của Bệnh viện Chợ Rẫy đã tiến hành điều tra dịch tễ và đánh giá 3 chùm ca bệnh tổng cộng 10 người có khả năng bị ngộ độc Botulinum rất cao.

Chùm ca bệnh thứ nhất gồm 3 nữ và 2 nam, ngụ tại xã Phước Đức, huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam. Cả 5 người ăn cá chép muối ủ chua. Ngày 5/3/2023, từ 12-24 giờ sau khi ăn món này, các bệnh nhân đều có triệu chứng đau bụng, nôn ói mệt và yếu dần tay chân. Các bệnh nhân nhập Bệnh viện đa khoa khu vực bắc Quảng Nam. Sau 3 ngày điều trị, do diễn tiến quá nặng đã có 1 ca nữ 40 tuổi tử vong. Hiện 4 ca còn lại đã tạm ổn.

Chùm ca bệnh thứ 2 là bệnh nhân nữ sinh năm 1986, ngụ xã Phước Chánh, huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam. Bệnh nhân ăn cá chép ủ chua ngày 14/3/2023. Sau 1 ngày thì bị nôn ói nhiều, yếu dần tay chân, được nhập Bệnh viện đa khoa khu vực bắc Quảng Nam. Ngày 16/3, bệnh nhân bị suy hô hấp và thở máy đến nay.

Chùm ca bệnh thứ 3 có 4 người, gồm 3 nam 1 nữ cùng gia đình, ngụ xã Phước Kiên, huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam. Ngày 16/3, cả gia đình ăn cá chép ủ chua. Ngày 17/3/2023, bị nôn ói nhiều nên nhập Bệnh viện đa khoa khu vực bắc Quảng Nam. Ngày 18/3, trong số này có 2 bệnh nhân bị liệt tứ chi suy hô hấp phải thở máy tới nay và 2 bệnh nhân còn lại (1 bé nam 12 tuổi và 1 bệnh nhân nữ 24 tuổi) yếu nhẹ tứ chi, sức cơ là 4/5-5/5 tự thở được.

Khai thác bệnh sử cho thấy, 3 chùm ca bệnh cùng ăn 1 loại thức ăn là cá chép muối ủ chua. Trong quá trình chế biến loại thức ăn này còn bỏ vào hộp thủy tinh đóng kín sau 2-3 tuần mới lấy ra ăn (tạo điều kiện yếm khí cho vi khuẩn Clostridium Botulinum phát triển).

Sau ăn chưa đầy 24 giờ, các ca đều có triệu chứng rối loạn tiêu hóa làm yếu tứ chi tăng dần. Những trường hợp nặng đều dẫn tới suy hô hấp do liệt cơ, thở máy. Tuy nhiên, tất cả đều tỉnh và tiếp xúc được.

Đánh giá sơ bộ cho thấy, các bệnh nhân bị ngộ độc Botulinum do ăn cá chép muối ủ chua. Đến 18 giờ 30 phút ngày 18/3, kết quả xét nghiệm cấy mẫu cá muối ủ chua do Viện Pasteur Nha Trang thực hiện (mẫu thức ăn của chùm ca bệnh đầu tiên) xác định Clostridium tuýp E (+). Có thể khẳng định là các bệnh nhân bị ngộ độc Botulinum.

Ngay lập tức, ê-kíp của Bệnh viện Chợ Rẫy đã tham vấn hướng điều trị cho các bệnh nhân:

3 bệnh nhân thở máy gồm (1 nữ, 2 nam người lớn) mỗi người dùng 1 lọ BAT - theo dõi sát phản vệ trong và sau truyền 8 giờ. Theo dõi sát biến chứng loạn nhịp tim và chăm sóc bệnh nhân thở máy.

2 bệnh nhân còn lại: tiếp tục theo dõi sát tình trạng yếu liệt của các bệnh nhân để quyết định có sử dụng BAT hay không.

Song song việc hỗ trợ điều trị cho bệnh nhân ngộ độc, Bệnh viện Chợ Rẫy cũng kiến nghị Bệnh viện đa khoa khu vực bắc Quảng Nam báo cáo trực tiếp cho Giám đốc Sở Y tế tỉnh Quảng Nam về vụ việc ngộ độc hàng loạt này, thông báo cho người dân trên địa bàn huyện, tỉnh để ngăn chặn khả năng có người bị ngộ độc tiếp.