Cải tiến đến thay đổi tư duy

Ngành gốm sứ vốn là một lĩnh vực giàu tính thủ công và mang đậm giá trị truyền thống. Tuy nhiên, chính sự thủ công và phụ thuộc lớn vào tay nghề lao động khiến nhiều doanh nghiệp trong ngành gặp khó khăn khi mở rộng sản xuất, kiểm soát chất lượng đồng đều, tối ưu hóa chi phí. Trong bối cảnh thị trường ngày càng cạnh tranh gay gắt, đặc biệt từ các sản phẩm giá rẻ nhập khẩu, các doanh nghiệp gốm sứ Việt buộc phải tìm hướng đi mới - và Kaizen trở thành một lựa chọn mang lại hiệu quả rõ rệt.

Doanh nghiệp chuyển mình nhờ áp dụng công cụ Kaizen để tăng năng suất

Kaizen, trong tiếng Nhật có nghĩa là “cải tiến liên tục”, là một triết lý quản trị nổi tiếng với tư tưởng “mỗi ngày tốt hơn một chút”. Khác với các giải pháp đầu tư lớn hay thay đổi mạnh mẽ về công nghệ, Kaizen tập trung vào những cải tiến nhỏ, đơn giản, dễ thực hiện nhưng được duy trì thường xuyên và có sự tham gia của toàn bộ nhân viên. Đặc biệt trong ngành gốm sứ, nơi mà các lỗi sản phẩm có thể xuất hiện từ những khâu tưởng chừng nhỏ nhất như tạo hình, nung, men màu…, triết lý Kaizen đã chứng minh sức mạnh bằng việc giúp doanh nghiệp giảm thiểu lãng phí, nâng cao năng suất và đồng thời giữ vững hoặc cải thiện chất lượng sản phẩm.

Thay vì chỉ trông chờ vào người quản lý hoặc chuyên gia kỹ thuật, Kaizen khuyến khích tất cả người lao động - từ công nhân cho đến giám sát xưởng - tham gia đóng góp ý tưởng cải tiến. Sự đồng lòng đó không chỉ giúp phát hiện nhanh các điểm nghẽn trong quy trình mà còn nuôi dưỡng văn hóa trách nhiệm và sáng tạo trong nội bộ doanh nghiệp. Nhờ vậy, năng suất được cải thiện từ chính những điều giản dị nhất: sắp xếp lại khu vực làm việc theo nguyên tắc 5S, điều chỉnh vị trí dụng cụ để giảm thời gian thao tác, chuẩn hóa thao tác lặp lại… Những việc này, nếu thực hiện tốt và liên tục, có thể giúp tiết kiệm hàng ngàn giờ lao động mỗi năm và giảm đáng kể tỷ lệ sản phẩm lỗi.

Vai trò của Kaizen trong việc “chuẩn hóa” các sản phẩm thủ công từng là thách thức với nhiều doanh nghiệp gốm sứ khi tiếp cận thị trường xuất khẩu. Nhờ sự cải tiến đồng bộ từ khâu nguyên liệu, thiết kế, thi công đến kiểm tra chất lượng, các doanh nghiệp có thể tạo ra những sản phẩm thủ công tinh xảo nhưng vẫn đảm bảo độ đồng đều cao - điều kiện tiên quyết để có mặt trong hệ thống phân phối quốc tế.

Kaizen đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất nhờ thúc đẩy cải tiến liên tục ở mọi cấp độ trong doanh nghiệp. Với ngành gốm sứ – nơi từng công đoạn đều ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sản phẩm - Kaizen giúp giảm lãng phí, hạn chế lỗi kỹ thuật, tối ưu hóa quy trình và nâng cao năng suất mà không cần đầu tư lớn. Đồng thời, công cụ này tạo dựng văn hóa làm việc tích cực, phát huy sáng kiến từ người lao động, tăng sự gắn kết nội bộ. Kaizen cũng hỗ trợ doanh nghiệp gốm sứ tiến gần hơn đến các tiêu chuẩn quốc tế, từ đó mở rộng cơ hội xuất khẩu. 

Doanh nghiệp áp dụng thành công

Một trong những ví dụ tiêu biểu cho thành công của Kaizen trong ngành gốm sứ là Công ty TNHH Minh Long I - doanh nghiệp hàng đầu Việt Nam trong sản xuất gốm sứ cao cấp. Được biết đến với các dòng sản phẩm đòi hỏi kỹ thuật và độ hoàn thiện cao, Minh Long không chỉ nổi tiếng về chất lượng mà còn là minh chứng sống động cho việc áp dụng công cụ Kaizen vào từng khâu trong chuỗi giá trị sản xuất.

Sản phẩm uy tín, chất lượng đến với người tiêu dùng

Ngay từ đầu những năm 2010, ban lãnh đạo Minh Long đã nhận thấy sự cần thiết phải thay đổi cách thức vận hành truyền thống. Dù có đội ngũ nghệ nhân tay nghề cao, nhưng việc kiểm soát chất lượng theo kiểu “làm rồi mới kiểm tra” đã bộc lộ nhiều điểm yếu: tỷ lệ lỗi trong các sản phẩm nung men vẫn còn cao, chi phí nguyên liệu lãng phí do sai lệch trong các công đoạn và thời gian sản xuất kéo dài gây ảnh hưởng đến khả năng giao hàng.

Nhận thấy điều đó, Minh Long triển khai Kaizen không ồ ạt, mà bắt đầu từ những thay đổi nhỏ, mang tính thử nghiệm. Họ ứng dụng phương pháp 5S để tái cấu trúc lại không gian xưởng sản xuất, giúp công nhân thuận tiện trong việc tìm kiếm và thao tác dụng cụ. Sau một thời gian, số giờ lao động bị lãng phí do tìm dụng cụ giảm gần 40%. Cùng lúc, doanh nghiệp thiết lập các nhóm cải tiến nhỏ (kaizen team) ở từng phân xưởng, giao cho các nhóm này nhiệm vụ đề xuất ít nhất một sáng kiến cải tiến mỗi tháng. Chỉ sau một thời gian, đã có gần 300 ý tưởng được triển khai, từ việc cải tiến khay chứa sản phẩm, thay đổi quy trình trộn men, cho đến tối ưu thời gian nung tùy theo từng loại gốm.

Đặc biệt, Minh Long cũng áp dụng Kaizen vào công đoạn kiểm tra chất lượng sản phẩm. Thay vì kiểm tra sau khi hoàn thành, các bước đánh giá chất lượng được tích hợp ngay trong quá trình sản xuất. Công nhân được đào tạo để phát hiện sớm lỗi ngay từ khâu tạo hình hoặc tô men, từ đó giảm thiểu tỷ lệ sản phẩm bị loại ở giai đoạn cuối – vốn là giai đoạn tiêu tốn nhiều chi phí nhất. Kết quả là sau ba năm triển khai Kaizen, tỷ lệ hàng lỗi tại Minh Long đã giảm từ 9% xuống còn dưới 3%, trong khi năng suất tăng trung bình 18% mỗi năm. Không những thế, tinh thần làm việc của công nhân được cải thiện rõ rệt, với mức độ gắn bó và tự hào về sản phẩm cũng tăng lên.

Đại diện thương hiệu Minh Long chia sẻ: “Một trong những yếu tố tạo nên sự khác biệt của Minh Long chính là chiến lược phát triển bền vững. Chúng tôi không chỉ chú trọng đến việc sản xuất những sản phẩm chất lượng cao mà còn đặc biệt quan tâm đến việc bảo vệ môi trường và nâng cao sức khỏe cộng đồng. Minh Long đã mạnh dạn đầu tư công nghệ sản xuất hiện đại, lựa chọn nguyên liệu thân thiện với thiên nhiên và giảm thiểu tối đa các tác động tiêu cực đến môi trường. Điều này không chỉ thể hiện trách nhiệm xã hội mà còn đáp ứng kỳ vọng của người tiêu dùng về các sản phẩm xanh, bền vững trong thời đại hiện nay”. Ngoài ra,  Minh Long cũng không giấu bí quyết thành công đó là việc áp dụng Kaizen thực sự hiệu quả khi trở thành một phần văn hóa doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, Minh Long luôn giữ vững tinh thần đổi mới sáng tạo. Thương hiệu này thường xuyên nghiên cứu và ứng dụng những xu hướng thiết kế mới để mang đến những bộ sưu tập sản phẩm hợp thời, đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng hiện đại. Sự sáng tạo không ngừng nghỉ này không chỉ giúp Minh Long có sức lan tỏa mạnh mẽ trên thị trường mà còn duy trì được sự phát triển bền vững, khẳng định vị thế bền bỉ của mình trong ngành gốm sứ.

Với hơn 50 năm hình thành và phát triển, gốm sứ Minh Long đã nhiều lần nhận được sự tôn vinh ở các giải thưởng trong và ngoài nước. Trong năm 2022, Minh Long vinh dự là doanh nghiệp 8 lần liên tiếp đạt Thương hiệu Quốc gia Việt Nam, qua đó khẳng định vị thế của một doanh nghiệp đầu ngành trong lĩnh vực sản xuất gốm sứ. Không chỉ dẫn đầu thị trường nội địa, sản phẩm Minh Long còn được dùng để giới thiệu đến bạn bè thế giới về một Việt Nam có các sản phẩm gốm sứ uy tín, sáng tạo nhưng vẫn mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.

Minh Long có hệ thống showroom, đại lý và nhà phân phối trải dài tại các tỉnh thành trên cả nước. Bên cạnh đó, sản phẩm Minh Long đã có mặt trên 10 quốc gia bao gồm Đức, Pháp, Hà Lan, Mỹ, Nhật... và trở thành sản phẩm được ưa chuộng tại đây.

Sản phẩm Minh Long đa dạng về mẫu mã, kiểu dáng và hoa văn. Từ dòng sứ mỹ thuật trang trí, quà tặng lưu niệm, trang sức cao cấp đến dòng sứ gia dụng, dòng chuyên dùng cho nhà hàng, khách sạn (Ly's Horeca)... đều được sản xuất trên dây chuyền tiêu chuẩn Châu Âu và trải qua quá trình kiểm định khắt khe. Nhờ vậy những sản phẩm Minh Long đều đảm bảo tiêu chuẩn cao cấp về chất lượng.

Kaizen không chỉ giúp cải thiện năng suất và chất lượng sản phẩm, mà còn mở ra con đường phát triển bền vững cho ngành gốm sứ Việt Nam. Trong bối cảnh thị trường quốc tế đòi hỏi ngày càng cao về tiêu chuẩn kỹ thuật, thẩm mỹ cũng như trách nhiệm môi trường, Kaizen giúp doanh nghiệp từng bước đáp ứng mà không cần đầu tư khổng lồ ngay từ đầu.

Nhờ triết lý “làm tốt hơn hôm qua”, doanh nghiệp gốm sứ có thể liên tục tối ưu quy trình để tiết kiệm năng lượng trong các lò nung, giảm lượng nước thải trong quá trình rửa men, hoặc tái sử dụng đất sét còn sót lại. Những cải tiến nhỏ này, tích lũy theo thời gian, giúp doanh nghiệp giảm chi phí sản xuất, gia tăng lợi thế cạnh tranh mà vẫn đảm bảo thân thiện với môi trường – một yếu tố ngày càng được người tiêu dùng trong và ngoài nước quan tâm.

Không những vậy, Kaizen còn góp phần cải thiện hình ảnh và văn hóa doanh nghiệp. Một công ty gốm sứ kiên trì theo đuổi cải tiến sẽ tạo ra môi trường làm việc minh bạch, có sự lắng nghe, tôn trọng ý kiến từ mọi cấp bậc nhân sự. Đây là nền tảng để giữ chân người lao động, tăng sự trung thành và thu hút thêm nhân tài - điều rất quan trọng trong một ngành yêu cầu tính tỉ mỉ và sự gắn bó lâu dài như gốm sứ.

Mỗi doanh nghiệp cần xây dựng cho mình một lộ trình phù hợp, trong đó Kaizen không chỉ là một kỹ thuật mà là tư duy sống còn. Và nếu được áp dụng đúng cách, Kaizen không chỉ nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, mà còn góp phần khẳng định vị thế của gốm sứ Việt Nam trên bản đồ quốc tế theo một cách lặng lẽ, bền bỉ, nhưng đầy tự hào.