Gần 70 năm, Việt Nam chỉ có 3 nữ Giáo sư toán học, họ là ai?

Toán học là một trong những lĩnh vực khoa học khó khăn và đòi hỏi sự tư duy logic cao. Đây không chỉ là lĩnh vực khẳng định tài năng của những thiên tài mà còn là thách thức lớn đối với nhiều người. 

Ở Việt Nam, trong suốt chiều dài lịch sử phát triển của ngành toán học, có rất ít phụ nữ đạt được học vị cao nhất trong lĩnh vực này. Nếu tính từ năm 1956, mốc lịch sử Việt Nam có đợt phong tặng giáo sư đầu tiên, Việt Nam chỉ có 3 nữ giáo sư toán học, đó là GS.TSKH Hoàng Xuân Sính, GS. Tạ Thị Hoài An và GS. Lê Thị Thanh Nhàn.

GS.TSKH Hoàng Xuân Sính

GS.TSKH Hoàng Xuân Sính, người Hà Nội, trở thành nữ giáo sư toán học đầu tiên của Việt Nam vào năm 1980, khi bà 47 tuổi. Bà Sính còn là phụ nữ nước ngoài đầu tiên bảo vệ thành công luận án Tiến sĩ quốc gia về toán học tại Paris, Pháp, dưới sự hướng dẫn của nhà toán học danh tiếng Alexander Grothendieck.

Bà cũng đã được vinh danh với danh hiệu cao quý "Nhà giáo nhân dân" và nhận "Huân chương Cành cọ Hàn lâm" từ Chính phủ Pháp để ghi nhận những đóng góp xuất sắc của bà trong việc thúc đẩy nghiên cứu và hợp tác khoa học giữa Pháp và Việt Nam.

GS.TS Lê Thị Thanh Nhàn

GS.TS Lê Thị Thanh Nhàn, sinh ra ở Huế, là nữ giáo sư toán học thứ hai của Việt Nam và hiện đang làm việc tại Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Bà Nhàn được công nhận chức danh giáo sư vào năm 2015 khi mới 45 tuổi, trở thành nữ giáo sư toán học trẻ nhất tại Việt Nam cho đến thời điểm đó. Tại buổi lễ công bố quyết định và trao giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư năm 2015, bà Nhàn nhấn mạnh rằng thành tựu của mình là kết quả của sự đam mê và nỗ lực không ngừng trong nhiều năm.

Trước đó, vào năm 2005, bà Lê Thị Thanh Nhàn được phong hàm phó giáo sư khi mới 35 tuổi, trở thành phó giáo sư trẻ nhất năm đó.

GS.TS Tạ Thị Hoài An

Theo danh sách các ứng viên đạt chuẩn giáo sư, phó giáo sư năm 2023 của Hội đồng Giáo sư Nhà nước, bà Tạ Thị Hoài An là nữ giáo sư toán học duy nhất được công nhận trong năm 2023. Với thành tích này, bà Tạ Thị Hoài An trở thành nữ giáo sư toán học thứ ba của Việt Nam trong gần 70 năm, kể từ đợt phong hàm giáo sư đầu tiên vào năm 1956.

Bà Tạ Thị Hoài An sinh ngày 24/10/1972 tại Nam Đàn, Nghệ An. Bà tốt nghiệp đại học vào năm 1993, nhận bằng thạc sĩ vào năm 1997 và hoàn thành tiến sĩ tại Đại học Vinh vào năm 2001.

Năm 2015, bà đã bảo vệ thành công luận án tiến sĩ khoa học ngành toán tại Đại học Clermont Ferrand 2 Blaise Pascal, Pháp.

Từ năm 1995-2001, bà Tạ Thị Hoài An giảng dạy tại Trường Đại học Vinh. Sau đó, từ tháng 9/2001-8/2004, bà tiếp tục theo học chương trình sau tiến sĩ tại Viện Toán học, Viện Hàn lâm Khoa học Đài Loan.

Sau khi trở về Việt Nam, từ tháng 9/2004-3/2005, bà tiếp tục công tác tại Trường Đại học Vinh. Từ tháng 3/2005-3/2013, bà làm nghiên cứu viên tại Viện Toán học thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam. Từ tháng 4/2014 đến nay, bà giữ chức vụ nghiên cứu viên cao cấp tại Viện Toán học.

Năm 2009, bà Tạ Thị Hoài An được bổ nhiệm chức danh phó giáo sư.

Các lĩnh vực nghiên cứu chính của bà bao gồm: Bài toán về sự xác định duy nhất của các hàm, lý thuyết Nevanlinna và ứng dụng, tính suy biến của ánh xạ giải tích, và các bài toán xấp xỉ Diophant.

Hiện tại, bà đã công bố 33 bài báo khoa học trên các tạp chí quốc tế có uy tín.