Đường sắt hơn 1.700km đẹp nhất thế giới tại Việt Nam huy động 10 vạn người để xây dựng, là tuyến đường huyết mạch xuyên suốt hai miền qua 32 giờ đồng hồ

Đường sắt Thống Nhất (hay còn gọi là đường sắt Bắc - Nam) là tuyến đường sắt bắt đầu từ Thủ đô Hà Nội và kết thúc tại TP.Hồ Chí Minh với quãng đường dài 1.726km. Đây là tuyến đường sắt huyết mạch của Việt Nam, nối liền hai miền Nam Bắc, góp phần quan trọng trong sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Ảnh: Báo Quân đội Nhân dân.

Tuyến đường sắt được 10 vạn người chung sức xây dựng

Lịch sử hình thành và phát triển của đường sắt Bắc Nam được chia làm 2 giai đoạn:

Giai đoạn khởi công xây dựng (1881-1936): Đây là thời kỳ Pháp thuộc, khi mà người Pháp muốn khai thác triệt để các nguồn lợi ở Đông Dương. Người Pháp đã xây dựng các tuyến đường sắt từ Bắc vào Nam nhưng chủ yếu nhằm phục vụ công cuộc cai trị và khai thác. Tuyến đường sắt đầu tiên được xây dựng là từ Sài Gòn tới Mỹ Tho dài hơn 70km vào năm 1881 với tổng kinh phí gần 12 triệu France.

Sau đó, các tuyến đường sắt khác cũng được triển khai như Hà Nội - Đồng Đăng, Hà Nội - Hải Phòng, Hà Nội - Lào Cai, Tân Ấp - Xóm Cục, Tháp Chàm - Đà Lạt, Sài Gòn - Lộc Ninh... Tuy nhiên, các tuyến này chưa được nối liền thành một tuyến duy nhất từ Bắc vào Nam. Mất 55 năm xây dựng, biết bao xương máu của người dân Việt Nam – phu đường sắt đã đổ xuống. Thế nhưng trong thời kì chiến tranh Việt Nam, công trình này trở thành mục tiêu đánh phá ác liệt của không quân Mỹ nhằm cắt đứt những con đường vẫn chuyển chiến lược của miền Bắc cho chiến trường miền Nam.

Giai đoạn bị gián đoạn (1936 – 1976): Do ảnh hưởng của chiến tranh, hàng chục km đường sắt đã bị hư hại nặng nề bởi bom đạn. Thế nhưng chỉ hơn 6 tháng sau khi đất nước thống nhất, ngày 14/11/1975 Hội đồng Chính phủ ra Mệnh lệnh đặc biệt số 358-TTg quyết định khôi phục nhanh chóng tuyến đường sắt thống nhất nối lại hai miền Bắc – Nam đã bị chia cắt. Theo tài liệu được lưu tại phòng truyền thống Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam, để nối liền chiều dài hơn 1.730km đường sắt đã phải huy động hơn 10 vạn cán bộ, công nhân, bộ đội và nhân dân dọc tuyến đường sắt trong hơn 1 năm trời.

Chuyến tàu Thống nhất đầu tiên đến ga Hà Nội nối liền Nam- Bắc. Ảnh: Vietnamnet.

Đến cuối năm 1976 tuyến đường sắt Bắc - Nam đã được nối liền. Để khánh thành tuyến đường, phải xây dựng mới hơn 20km cầu, đặt mới 660km đường ray, kéo 1.686km dây thông tin cùng với gần 3 triệu m3 đất được đào đắp và khai thác 70.000m3 gỗ làm đường...

Ngày 31/12/1976, Chính phủ quyết định tổ chức hai đoàn tàu Thống nhất xuất phát cùng giờ, cùng ngày tại ga Hà Nội và ga Sài Gòn khai thông tuyến đường sắt Bắc - Nam thống nhất. Sau gần 80 giờ lăn bánh, ngày 4/1/1977, cả hai con tàu đã tới đích, hoàn thành sứ mệnh khai thông tuyến đường sắt Bắc - Nam đầu tiên sau ngày nước nhà chia cắt, trở thành một thời khắc lịch sử của dân tộc Việt Nam.

Sau 47 năm kể từ khi được “nối liền” đường sắt Bắc Nam vẫn là đường sắt huyết mạch của Việt Nam. Hiện nay, với thời gian di chuyển khoảng 32 tiếng đồng hồ, hành khách có thể đi xuyên Việt và ngắm những khung cảnh tuyệt vời nơi chuyến tàu Bắc Nam đi qua, đây sẽ là 1 trải nghiệm khó quên.

Ảnh: Cổng thông tin Chính phủ.

Đứng đầu trong danh sách những tuyến đường sắt đẹp nhất thế giới

Tháng 5/2023, Lonely Planet - nhà xuất bản chuyên về du lịch lớn nhất thế giới vừa ra mắt cuốn sách “Amazing Train Journeys”, tập hợp những chuyến đi bằng đường sắt vĩ đại nhất thế giới. Trong số 8 hành trình xe lửa tuyệt vời nhất được giới thiệu, đứng đầu tiên là tuyến đường sắt Bắc Nam - đường sắt Thống Nhất.

"Một số tuyến đường sắt chạy qua các thành phố lịch sử, chạy lướt qua những bờ biển đẹp ngoạn mục, du khách sẽ được tận mắt nhìn thấy một Việt Nam đa sắc màu, hội tụ đầy đủ những tinh hoa của cảnh quan, nhiên nhiên và con người. Tuyến đường sắt Thống Nhất (hay còn được gọi là Đường sắt Bắc-Nam) đáp ứng tất cả các tiêu chí này" - Lonely Planet viết.

Tuyến đường sắt uốn cong suốt chiều dài đất nước, di chuyển hơn 1.700 km chạy qua các thành phố lịch sử khám phá tất cả các địa điểm nổi tiếng ở giữa hai miền Việt. Đây còn là một trong những tuyến đường sắt được yêu thích nhất ở Đông Nam Á và là tuyến đường sắt xuyên đêm hoành tráng nhất trên thế giới.

Ảnh: Đường sắt Việt Nam.

Với hơn 130 năm khai thác, đường sắt Việt Nam liên tục phát triển, hiện trở thành Công ty TNHH một thành viên do Nhà nước làm chủ sở hữu, khai thác và duy trì toàn bộ cơ sở hạ tầng của mạng đường sắt quốc gia.

Trải qua 2 năm khó khăn do Covid -19, năm 2022, hoạt động sản xuất kinh doanh của Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR) đã bắt đầu phục hồi và có lãi từ kinh doanh vận tải.

Bên cạnh sự tăng trưởng so với cùng kỳ của vận tải hàng hóa, vận tải hành khách cũng đạt kết quả nổi bật. Vận chuyển hành khách của đường sắt năm 2022 đạt 4,52 triệu lượt hành khách lên tàu, bằng 310,7% cùng kỳ; vận chuyển hàng hoá đạt 5,7 triệu tấn, bằng 100,8% so với cùng kỳ. Vận tải hành khách bằng đường sắt tăng mạnh do bố trí biểu đồ, lịch trình và lựa chọn tuyến vận tải hợp lý, khoa học phù hợp với nhu cầu của hành khách và năng lực phục vụ.

Tỷ lệ tàu đi đúng giờ đối với tàu khách Thống nhất chạy tuyến Bắc - Nam đạt 98,9%; đến đúng giờ đạt 77,4%. Tàu khách khu đoạn đi đúng giờ đạt 97,7% (tăng 1,3% so cùng kỳ năm 2021); đến đúng giờ đạt 84,6% (tăng 3,6% so cùng kỳ năm 2021).

Hệ số sử dụng chỗ của tàu khách dịp hè 2022 đạt mức cao hơn các năm trước (kể cả năm chưa có dịch) nhờ tổ chức chạy tàu hợp lý, khoa học, đáp ứng nhu cầu của các tuyến ngắn, các điểm đến có khu du lịch. Luồng khách nước ngoài cũng dần phục hồi.