Chung tay giảm thiểu rác thải nhựa – Lan tỏa lối sống xanh

Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã gửi công văn tới Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật các tỉnh, thành phố; các Hội ngành toàn quốc và các tổ chức khoa học và công nghệ trực thuộc yêu cầu tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Môi trường Thế giới và Tháng hành động vì môi trường năm 2025.

Ngày 05/6 hằng năm được Chương trình Môi trường Liên Hợp quốc (UNEP) chọn là Ngày Môi trường thế giới. Đây là sự kiện môi trường quốc tế thường niên được Việt Nam hưởng ứng từ năm 1982 và đã trở thành phong trào rộng khắp phạm vi cả nước, góp phần nâng cao nhận thức của cộng đồng về bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo tồn đa dạng sinh học và thúc đẩy phát triển bền vững.

Năm 2025, chủ đề được UNEP lựa chọn là "Chống ô nhiễm nhựa" (Beat Plastic Pollution) nhằm kêu gọi cộng đồng toàn cầu hành động quyết liệt để giải quyết rác thải nhựa – một trong những thách thức môi trường cấp bách nhất hiện nay. Đây là lần thứ hai trong vòng ba năm chủ đề này được lựa chọn, thể hiện tính ưu tiên toàn cầu và cam kết hành động hướng tới nên kinh tế tuần hoàn, phát triển bền vững.

Chung tay giảm thiểu rác thải nhựa – Lan tỏa lối sống xanh

Để hiện thực hóa các cam kết môi trường, việc triển khai đồng bộ các Nghị quyết chiến lược của Đảng, Quốc hội và Chính phủ là nền tảng định hướng cho hành động cụ thể, hiệu quả và bền vững. Đặc biệt, sự gắn kết giữa chủ đề Ngày Môi trường Thế giới năm 2025 với việc thực thi hiệu quả 04 Nghị quyết trọng điểm của Trung ương sẽ góp phần thúc đẩy chuyển biến thực chất trong kiểm soát ô nhiễm nhựa: (i) Nghị quyết số 57-NQ/TW (cùng với Nghị quyết số 193/2025/QH15 của Quốc hội và Nghị quyết số 71/NQ-CP của Chính phủ) đặt mục tiêu đột phá về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyền đổi số - tạo điều kiện thuận lợi để ứng dụng công nghệ trong quản lý chất thải, phát triển vật liệu thay thế nhựa và tối ưu hóa hệ thống tái chế; (ii) Nghị quyết số 59-NQ/TW về hội nhập quốc tế trong tình hình mới, mở ra cơ hội tiếp cận tri thức, công nghệ và nguồn lực toàn cầu, đồng thời củng cố vai trò chủ động của Việt Nam trong các cơ chế hợp tác môi trường khu vực và quốc tế; (iii) Nghị quyết số 66-NQ/TW về đồi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật, đặt nền móng cho một khung pháp lý minh bạch, hiệu lực nhằm kiểm soát ô nhiễm, xử lý nghiêm vi phạm, đồng thời thúc đẩy trách nhiệm xã hội trong sản xuất và tiêu dùng nhựa; (iv) Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, tạo động lực mạnh mẽ để doanh nghiệp chuyển đổi mô hình kinh doanh xanh, đầu tư vào công nghiệp tái chế và thúc đẩy phát triển kinh tế tuần hoàn.

Hưởng ứng Ngày Môi trường Thế giới và Tháng hành động vì môi trường năm 2025, tại Công văn số 2141/BNNMT ngày 16/5/2025 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường về việc tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Môi trường thể giới (05/6) và Tháng hành động vì môi trường năm 2025, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam trân trọng đề nghị các Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh/Thành phố trực thuộc Trung ương, các Hội Khoa học và Kỹ thuật chuyên ngành toàn quốc, các Tổ chức KH&CN trực thuộc chủ động tổ chức các hoạt động thiết thực.

Đổi mới toàn diện công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường

Đa dạng hóa hình thức truyền thông, kết hợp hài hòa giữa phương thức truyền thống và hiện đại (infographic, video ngắn, mạng xã hội, nền tảng số). Xây dựng bộ sản phẩm truyền thông trọng điểm, thiết kế sáng tạo, phù hợp với từng nhóm đối tượng (người dân, doanh nghiệp, thanh niên, học sinh, sinh viên, cán bộ công chức...) bảo đảm tính trực quan, dễ hiểu, dễ áp dụng.

Phát huy vai trò chủ lực của hệ thống báo chí, phát thanh - truyền hình, nền tảng số; tăng thời lượng và tần suất tuyên truyền về tác hại của chất thải nhựa, tiêu dùng xanh, mô hình kinh tế tuần hoàn, định hình lối sống xanh - hành vi tiêu dùng có trách nhiệm.

Khuyến khích sự tham gia chủ động của mạng lưới chuyên gia, doanh nghiệp, tổ chức chính trị - xã hội, cộng đồng dân cư từ Trung ương đến địa phương. Lồng ghép truyền thông với hành động thực tiễn, tạo tính lan tỏa, thu hút sự tham gia của người dân và xã hội. Tổ chức các hội thảo chuyên đề, diễn đàn, khóa đào tạo, tập huấn, chú trọng kỹ năng truyền thông chính sách, truyền thông thay đổi hành vi, truyền thông định hướng hành động, gắn với biểu dương, nhân rộng mô hình, sáng kiến hiệu quả.

Thiết lập cơ chế khen thưởng, truyền thông vinh danh tập thể, cá nhân có sáng kiến tiêu biểu, đóng góp tích cực trong bảo vệ môi trường, xử lý chất thải nhựa, tiêu dùng xanh, đổi mới công nghệ... nhằm tạo động lực, lan tỏa giá trị tích cực trong xã hội.

Tăng cường hợp tác quốc tế, phối hợp chặt chẽ với các đối tác như UNEP, UNDP, WB, GIZ, JICA, KOICA... để tranh thủ nguồn lực kỹ thuật, tài chính và công nghệ, hỗ trợ triển khai các sáng kiến liên vùng, liên quốc gia, nâng cao năng lực truyền thông môi trường hiện đại... Mục tiêu xuyên suốt là Nâng cao nhận thức - Thay đội hành vi - Thúc đây hành động hướng tới lối sống xanh, tiêu dùng bền vũng, góp phần kiểm soát ô nhiễm nhựa, bảo vệ môi trường, thực hiện các cam kết khí hậu và mục tiêu phát triển bền vũng quốc gia.

Chiến dịch toàn quốc “Chung tay giảm thiểu rác thải nhựa Lan tỏa lối sống xanh”

Ra quân đồng loạt thực hiện vệ sinh môi trường, thu gom và phân loại rác thải nhựa tại nguồn ở đô thị, nông thôn, khu dân cư, trường học, cơ quan, ven biển, bãi bồi, sông hồ.

Tổ chức Ngày “Không nhựa sử dụng một lần”, hướng tới thay đổi hành vi tiêu dùng; khuyến khích áp dụng mô hình “Không nhựa” tại siêu thị, chợ dân sinh, nhà hàng, cơ quan công sở, trường học.

Tăng cường sử dụng sản phẩm, bao bì thân thiện mỗi trường, hỗ trợ và tôn vinh các doanh nghiệp - tổ chức tiên phong trong chuyển đổi bao bì xanh, dịch vụ xanh. Khuyến khích nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng chế phẩm sinh học, công nghệ xanh, hạn chế bao bì nhựa và ni lông khó phân hủy, góp phần phát triển nông nghiệp sinh thái, tuần hoàn.

Phát động các mô hình cộng đồng thu hồi - tái chế - tái sử dụng nhựa dùng một lần, gắn với hệ thống bán lẻ, du lịch, trường học, cơ quan và địa phương; lựa chọn mô hình tiêu biểu để tổng kết - biểu dương - nhân rộng.