Cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi: khi nào trả tiền cho nhà thầu Hàn Quốc

Trước đó, Đại sứ quán Hàn Quốc tại Việt Nam đã có Công hàm số KEV-21-822 gửi Bộ GTVT chuyển thư của ông Yun Seong-won, Thứ trưởng Bộ Đất đai, Cơ sở hạ tầng và Giao thông Hàn Quốc (MOLIT) phản ánh việc chậm thanh toán cho các nhà thầu Hàn Quốc tại các dự án cơ sở hạ tầng giao thông.

Nội dung công hàm cho hay, tại các dự án đang chậm thanh toán như: Dự án Xây dựng đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi (chủ đầu tư là Tổng Công ty Đầu tư và Phát triển đường cao tốc Việt Nam - VEC), với các gói thầu đang chậm thanh toán: A4, A5; Dự án xây dựng đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai (chủ đầu tư VEC) gói thầu chậm thanh toán A1-3; Dự án Xây dựng đường cao tốc Bắc Nam đoạn TP.HCM - Dầu Giây (chủ đầu tư VEC) gói thầu chậm thanh toán PK3; Dự án Đường ôtô cao tốc Hà Nội - Hải Phòng (chủ đầu tư là Tổng Công ty Phát triển hạ tầng và Đầu tư Tài chính Việt Nam - VIDIFI), các gói thầu đang chậm thanh toán là EX4, EX 6, EX7; Dự án cầu Dự án Cầu Vàm Cống (Ban quản lý dự án Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận) các gói thầu chậm thanh toán là CW 3A và 3B 3; Dự án Đường nối cầu Nhật Tân với sân bay Nội Bài (Ban Quản lý dự án 85 là chủ đầu tư), gói thầu chậm thanh toán là PK5 4.

Riêng đối với Dự án Xây dựng đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, do có nhiều vướng mắc khiến việc chậm thanh toán cho các nhà thầu Hàn Quốc. Một trong những nguyên nhân khiến VEC chậm trả tiền cho nhà thầu Hàn Quốc tại gói thầu A4, A5 cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi do nhiều sai phạm chưa giải quyết. 

Theo tìm hiểu, gói thầu A4 của cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi là hợp phần do Ngân hàng Thế giới (WB) tài trợ với tổng chiều dài 14,6km do Công ty TNHH Kỹ thuật và Xây dựng LOTTE Việt Nam thực hiện. Đây là gói thầu xây lắp đầu tiên sử dụng phần vốn do WB tài trợ.

Gói thầu gồm 1 nút giao khác mức liên thông (tại Km123+680 là điểm giao với Quốc lộ 24B); 8 cây cầu và các hạng mục cống chui dân sinh, công trình thoát nước. Giá trúng thầu gần 1.300 tỷ đồng, thời gian hoàn thành trong 3 năm.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai dự án, nhà thầu Lotte Việt Nam cũng để xảy ra nhiều sai phạm về tiến độ dự án, nghiệm thu công trình... khiến dự án đưa vào sử dụng chậm 1 năm so với tiến độ. Ngoài ra, trong quá trình thi công, Kiểm toán nhà nước có kết luận: gói thầu A4 vướng mắc nhiều sai phạm như nghiệm thu sai khối lượng hạng mục đá hộc xây vữa, hạng mục đào đá…với giá trị hơn 3,3 tỷ đồng. Nghiệm thu trùng khối lượng nền đường với trạm thu phí và nhà điều hành của gói thầu số 1 với giá hơn 1 tỷ đồng.

Sử dụng nhựa nhũ tương CRS để thi công lớp nhựa dính bám thay cho nhựa lỏng RC70 như quy định tại Mục 06100-chỉ dẫn kỹ thuật nhưng chưa lập lệnh thay đổi gói thầu A4.

Chính vì những sai phạm trên, hiện có 5 cán bộ, nhà thầu tại gói thầu A4, cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi bị khởi tố.

Còn tại gói thầu A5, cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi có chiều dài 15km với giá trị gần 1.400 tỷ đồng do Công ty Posco Engineering & Construction Co., Ltd (Công ty Posco) thực hiện toàn bộ gói thầu. Công ty này cam kết nghiêm túc thực hiện hợp đồng và đảm bảo chất lượng công trình như thiết kế đã được phê duyệt.

Tuy nhiên, tại biên bản kiểm tra số 39/BBTTr-T1, ngày 12/4/2017 đoàn Thanh tra Bộ GTVT chỉ rõ các sai phạm như: hồ sơ bản vẽ thi công không được duyệt theo đúng mẫu; không tính khối lượng đất đắp k95 chọn lọc, các hồ sơ không có tên chữ ký của người chủ trì thiết kế, chủ nhiệm thiết kế, người đại diện pháp luật của nhà thầu thiết kế và dấu của nhà thầu thiết kế theo quy định...

Báo cáo kết quả khảo sát địa chất bổ sung của cầu Trà Khúc vào ngày 23/5/2015 nhưng đơn vị thực hiện là CTCP Thành Tân An không ký xác nhận trong hồ sơ báo cáo.

Trong biên bản Thanh tra còn chỉ ra các hạng mục xử lý đất yếu của hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công chưa được chủ đầu tư ký xác nhận trong từng trang bản vẽ theo quy định. Bảng tổng hợp đã tính toán khổi lượng, tuy nhiên mặt cắt ngang chi tiết chưa thể hiện chi tiết khối lượng đắp gia tải và dỡ tải...

Đáng nói hơn, sau khi trúng thầu, Công ty Posco không tổ chức thi công mà chuyển các đơn vị trong nước. Chẳng hạn, tháng 4/2015, Posco giao phần thi công các cầu trong gói A5 cho Liên danh Thiên Ân - Vinaconex với giá hơn 597 tỷ đồng.

Khi liên danh nhà thầu đang thi công hạng mục khoan nhồi tại cầu Trà Khúc, VD12 và OP24a, đơn vị giám sát phát hiện Công ty Thiên Ân không đủ năng lực nên báo cáo chủ đầu tư. Ban quản lý dự án cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi có văn bản yêu cầu liên danh nhà thầu này dừng thi công gói thầu A5.

Công ty Posco sau đó tiếp tục chia nhỏ nhiều hạng mục và mời các đơn vị khác vào thi công. Cụ thể, tháng 4/2016, Công ty Posco ký hợp đồng với CTCP Đầu tư xây dựng Incico, thi công cầu VD12 (từ mố A1 đến trụ P11), giá trị hơn 79,3 tỷ đồng, sau đó bổ sung thêm phần thi công cầu Trà Khúc (từ nhịp 11 đến trụ P15).

Tháng 12/2015, Công ty Posco ký hợp đồng với CTCP Xây dựng cầu 75 - Cienco8 về việc giao thi công cọc khoan nhồi và kết cấu phần dưới các cầu VD13, ORB29, với giá gần 43 tỷ đồng, sau đó được điều chỉnh 2 lần, tăng thêm một số hạng mục nên số tiền lên đến hơn 101 tỷ đồng.

Cũng trong tháng 12, Công ty Posco tiếp tục ký hợp đồng với Xí nghiệp cầu 17 - Cienco1 - Chi nhánh Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 1, về việc thi công cầu Trà Khúc (từ A1 đến cuối nhịp 10) với số tiền 95,6 tỷ, sau đó lại điều chỉnh 2 lần nâng giá trị lên đến 169 tỷ.

Được biết, giai đoạn cuối 2015 đến hết năm 2016, Công ty Posco còn ký với 14 nhà thầu phụ khác. Thanh tra Bộ GTVT kết luận Công ty Posco đã không thực hiện hợp đồng đã ký với chủ đầu tư mà thuê các nhà thầu phụ thi công 100% hạng mục gói thầu A5.

Việc thuê một số nhà thầu phụ thi công các hạng mục không được chủ đầu tư chấp thuận. Có đến 4 nhà thầu phụ không đủ năng lực nên bị nhà thầu chính cho dừng thi công giữa chừng.

Tại thời điểm thanh tra, Công ty Posco không báo cáo cho đơn vị tư vấn giám sát và chủ đầu tư về việc ký hợp đồng và điều chỉnh phạm vi công việc với các nhà thầu phụ.

Vừa qua, vì những sai phạm tại gói A5 nên 2 cán bộ của VEC đã bị khởi tố. Như vậy, tại các gói A4 và A5 cao tốc Đà Nẵng có tới 7 bị can bị khởi tố.

Trước đề nghị trên, ông Lê Anh Tuấn, Thứ trưởng Bộ GTVT yêu cầu Tổng Công ty Phát triển hạ tầng và Đầu tư tài chính 2 Việt Nam (VIDIFI), Tổng Công ty Đầu tư và phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) và các Ban Quản lý dự án 85, Mỹ Thuận khẩn trương rà soát, xem xét, giải quyết nội dung kiến nghị của Bộ Đất đai, Cơ sở hạ tầng và Giao thông Hàn Quốc (MOLIT) về việc chậm thanh toán cho các nhà thầu Hàn Quốc tại các dự án nêu trên.

Bộ GTVT cũng yêu cầu tổng hợp báo cáo kết quả giải quyết, các vướng mắc khó khăn và kiến nghị xử lý. Báo cáo gửi về Bộ GTVT qua Cục Quản lý xây dựng và Chất lượng các công trình giao thông trước ngày 15/9/2021 để Bộ GTVT tổng hợp, cung cấp thông tin cho Đại sứ quán Hàn Quốc tại Việt Nam.