Các hiệp hội phản hồi dự thảo “Thích ứng an toàn với dịch Covid-19”

Theo các hiệp hội Thực phẩm minh bạch, Lương thực - thực phẩm TP.HCM, Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao, Dệt may Việt Nam, Mỹ nghệ và chế biến gỗ TP.HCM, Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam, Nhựa Việt Nam và Doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam dự thảo của Bộ Y tế là khá rõ ràng và khoa học khi đưa ra 5 chỉ tiêu để đánh giá. Tuy nhiên, dự thảo chỉ có hướng dẫn chung, chưa tính đến sự khác biệt về tình hình dịch giữa các vùng trong cả nước nên thiếu tính linh hoạt và nhiều quy định vẫn mang mục tiêu “Zero Covid”, chưa hoàn toàn là “Sống chung với Covid”.

Chỉ vài tiếng sau khi đưa ra dự thảo hướng dẫn "Thích ứng an toàn với dịch COVID-19", Bộ Y tế đã nhận được kiến nghị chính thức của không ít hiệp hội ngành hàng góp ý để dự thảo được hoàn thiện khi đưa vào áp dụng thực tế 

Cụ thể, việc thắt chặt quá mức các vùng dịch, xét nghiệm nhiều kể cả khi đã tiêm đủ vắc xin, dẫn đến có thể lãng phí không cần thiết. Nếu áp dụng ngay bây giờ tiêu chí dịch cấp độ 1 (bình thường mới) cho các vùng đang kiểm soát tốt dịch bệnh khi chưa tiêm đủ vắc xin sẽ có nguy cơ vỡ trận, do đó cần điều chỉnh chi tiết.

Chẳng hạn, dự thảo quy định mức <=20 ca mắc mới/100.000 dân/tuần là nhóm nguy cơ thấp khi tỷ lệ tiêm vắc xin còn thấp ở các địa phương này.

Quy định đó không phù hợp với tình hình và khả năng kiểm soát dịch hiện tại. Cả nước đang có tới 38 tỉnh/thành phố đã và đang kiểm soát tốt dịch nên chưa phải thực hiện hoặc đã dỡ bỏ Chỉ thị 16, bao gồm cả Hà nội. Việc Dự thảo quy định mức <=20 ca mắc mới/100.000 dân/tuần là nhóm nguy cơ thấp khi tỷ lệ tiêm vắc xin còn thấp ở các tỉnh/thành phố này là không phù hợp với tình hình và khả năng kiểm soát dịch hiện tại, sẽ dẫn đến nguy cơ cao đối mặt với thực tế như TP.HCM.

Do đó, các hiệp hội đồng thuận kiến nghị phải có một chiến lược riêng trong giai đoạn chuyển tiếp ngắn độ 3 - 5 tháng cho khu vực đang kiểm soát tốt dịch bệnh theo đúng phương châm "phòng chống dịch theo điểm, không phong tỏa diện rộng", trước khi mở cửa hoàn toàn để sống chung với dịch khi đã tiêm đủ vắc xin. Cũng như cho phép những người tiêm đủ vắc xin được đi làm, và căn cứ vào tỉ lệ lấp đầy giường bệnh và giường ICU để đưa ra các biện pháp kiểm soát dịch phù hợp.

Các hiệp hội đều nhấn mạnh quan điểm khi đã tiêm đủ vắc xin thì việc hạn chế đi lại với những người đã tiêm đủ vắc xin hoặc F0 đã khỏi bệnh, hạn chế các hoạt động kinh tế, giao thông công cộng "là không cần thiết".

Thậm chí, dù đã có chủ trương bỏ quyết định 2686/QĐ-BCĐQG được cộng đồng doanh nghiệp đánh giá là "rất đúng", nhưng nếu vẫn còn giữ quyết định 2787/QĐ-BYT theo chủ trương "Zero COVID" mà chưa theo chủ trương mới "Sống chung với COVID-19" thì chắc chắn sẽ còn nhiều bất cập, cần sửa đổi.

Trong đó, sớm ban hành hướng dẫn cụ thể về việc để F0 điều trị tại nhà, thẻ xanh COVID-19, cũng như bỏ hẳn việc đưa đi cách ly khi chuyển sang trạng thái bình thường mới cũng cấp thiết không kém.

Các hiệp hội đưa ra đề xuất “Áp dụng linh hoạt 2 chiến lược để kiểm soát dịch và phục hồi kinh tế”. Theo đó, chiến lược cho giai đoạn chuyển tiếp (dự kiến từ nay đến đầu quý 1/2022, vùng nào phủ vắc xin sớm hơn thì mở cửa sớm hơn). Giai đoạn chuyển tiếp để mở cửa sống chung với virus, tách hai vùng theo tình hình dịch để có biện pháp quản lý phù hợp.

Cụ thể, trong giai đoạn chuyển tiếp: Vùng 1: Các vùng dịch đang bùng phát (Chỉ thị 16): cho phép người đã tiêm đủ vắc xin, F0 đã khỏi được đi làm. Điều chỉnh biện pháp áp dụng mức độ giãn cách cho phù hợp, tùy theo cấp độ dịch, tỷ lệ lấp đầy giường bệnh, mức độ tiêm vắc xin;... cần quy trình hướng dẫn cụ thể DN xử lý F0 trong mỗi giai đoạn. Không đóng cửa cơ sở sản xuất kinh doanh nếu có F0, có thì đi chữa hoặc tự cách ly, cơ sở khử trùng rồi hoạt động tiếp.

Vùng 2: Dịch lây lan chậm hoặc chưa có dịch. Vùng này có 0,7 ca mắc mới/100.000 dân/ngày trong một tuần liên tiếp và có xu hướng tăng thì nâng mức cảnh báo nhưng không phong tỏa diện rộng. Cân nhắc áp dụng giới nghiêm ở các phường/xã có nhiều F0, ngưng các hoạt động không thiết yếu ở các khu dân cư giáp ranh với các vùng dịch hay có nguy cơ cao về dịch tễ. Việc này để sản xuất kinh doanh và đời sống nhân dân ít bị ảnh hưởng nhất mà vẫn kiểm soát được dịch.

Theo các Hiệp hội, vùng nào tiêm đủ vắc xin sớm theo các tiêu chí thì sẽ chuyển thẳng sang “bình thường mới”, bỏ toàn bộ các biện pháp phong tỏa. Chỉ thực hiện cách ly tại nhà, truy vết, và quản lý theo mức độ dịch. Đối với các TP, khu đô thị có mật độ dân cư cao thì tính theo số ca/100.000 dân để đánh giá mức độ nguy cơ, chứ không phong tỏa diện rộng mà phải phòng chống dịch theo điểm. Với các vùng nông thôn có mật độ dân cư thấp và xét nghiệm ít thì số ca/100.000 dân chỉ để tham khảo, mà nên tập trung phòng chống dịch theo cụm dân cư.