Bộ trưởng Bộ Tài chính: Những sai phạm trên thị trường chứng khoán chỉ mang tính cá nhân

Tại phiên chất vấn Bộ trưởng Hồ Đức Phớc sáng 8/6, kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV, nhiều đại biểu đã chất vấn trách nhiệm của Bộ Tài chính khi để xảy ra những vi phạm trên thị trường chứng khoán thời gian qua.

Đại biểu Trần Văn Lâm (đoàn Bắc Giang) đặt vấn đề, thị trường chứng khoán phát triển thời gian qua nhưng cũng có những chiêu trò thao túng, đầu cơ, làm giảm hiệu quả sử dụng vốn của nền kinh tế.

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng đánh giá về mức độ bong bóng của thị trường này. Bộ Tài chính có giải pháp gì để thị trường chứng khoán nước ta phát triển ổn định, bền vững trong thời gian tới?

Đại biểu Nguyễn Danh Tú (Kiên Giang) thì đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp để tăng cường vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương, trách nhiệm và giải pháp của Bộ trưởng trong quản lý, điều hành, vì có một số diễn biến không lành mạnh của thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp thời gian qua.

Trả lời câu hỏi của các đại biểu, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, thị trường chứng khoán đang có bước phát triển tốt, tăng trưởng bình quân giai đoạn 2016-2021 khoảng 26%. Đối với thị trường cổ phiếu, năm 2021, giao dịch đạt gần 7,7 triệu tỷ đồng, chiếm 92% GDP và tăng 46,7% so với năm 2020. Trái phiếu doanh nghiệp đạt 1,37 triệu tỷ đồng, tương đương 15% GDP.

Theo Bộ trưởng Phớc, thị trường chứng khoán của Việt Nam còn non trẻ, mới chỉ 22 năm, nhưng có nhiều tín hiệu tích cực, trong khi các nước tiên tiến đã có thời gian phát triển trên 500 năm. Thời gian qua thị trường có xảy ra một số hiện tượng thao túng cổ phiếu, đưa thông tin sai lệch, lừa dối khách hàng…Tuy nhiên, đây là những sai phạm của cá nhân.

Ông Phớc  dẫn  ví dụ một số người lập nhiều tài khoản để lôi kéo nhà đầu tư mua cùng rồi đột ngột bán đi, không thông báo với cơ quan quản lý Nhà nước khi thực hiện giao dịch... Hay với trái phiếu, một số công ty phát hành nhưng đưa thông tin sai lệch, sử dụng doanh nghiệp thành viên để mua lại lô trái phiêu trên để huy động vốn... Đây là những sai phạm về trật tự kinh tế, vi phạm Luật Chứng khoán.

“Chúng tôi đã tiến hành cảnh báo cho nhà đầu tư, trình Chính phủ sửa Nghị định 153 và tăng cường các giải pháp thực hiện minh bạch đối với thị trường chứng khoán và trái phiếu doanh nghiệp”, Bộ trưởng nói và khẳng định đây là những kênh huy động vốn trung, dài hạn hiệu quả, đảm bảo nguồn lực cho nền kinh tế phát triển. Ông cũng khẳng định sẽ xử lý nghiêm những sai phạm trên thị trường. 

Người đứng đầu Bộ Tài chính chia sẻ Bộ sẽ tăng cường công tác kiểm tra, đưa trí tuệ nhân tạo vào để theo dõi các nghiệp vụ phát sinh; theo dõi sự lên xuống đột ngột của các cổ phiếu; thiết lập sàn riêng để theo dõi trái phiếu riêng lẻ. Tiến tới, Bộ sẽ đề nghị Quốc hội hoàn thiện Luật Chứng khoán, quy định thêm một số điều kiện với hoạt động phát hành. Qua kiểm tra, Bộ Tài chính cũng phát hiện nhiều vi phạm, có cả trường hợp lợi dụng thị trường chứng khoán để rửa tiền và đã chuyển cho cơ quan điều tra để xử lý nghiêm.

Ông Phớc chia sẻ thêm, từ đầu tháng 4, Bộ Tài chính đã thanh tra các công ty kiểm toán độc lập của các công ty chứng khoán, từ đó phát hiện nhiều sai phạm, chuyển cơ quan điều tra 34 vụ, xử phạt hành chính 568 vụ, với số tiền hơn 29 tỷ đồng. Đây cũng là bước làm lành mạnh hóa thị trường chứng khoán.

Ngoài các doanh nghiệp cùng những cá nhân sai phạm, các cán bộ của Bộ cũng phải chịu trách nhiệm cho những hành động của mình. "Chúng tôi đã cách chức 2 cán bộ lãnh đạo, cảnh cáo 2 cán bộ, kiểm điểm nhiều người khác, trong đó có Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán, Tổng giám đốc HoSE bị cách chức...", ông Phớc nói.

Thời gian tới Bộ tiếp tục tăng cường tổ chức thanh tra, kiểm tra các doanh nghiệp phát hành và công ty chứng khoán cung cấp dịch vụ; phối hợp với ngân hàng nhà nước trong quản lý, giám sát việc các tổ chức tín dụng phát hành, đầu tư và cung cấp dịch vụ về trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ.

Bộ Tài chính sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các cơ quan công an trong xác minh, điều tra, xử lý các vụ việc thao túng, phối hợp xử lý các tin đồn thất thiệt, sai sự thật, cung cấp thông tin cho cơ quan công an khi có các dấu hiệu nghi ngờ trong quá trình thanh, kiểm tra.

Bên cạnh đó, Bộ cũng rà soát đồng bộ từ luật đến các nghị định và văn bản hướng dẫn để tăng cường minh bạch thông tin, đảm bảo các quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể tham gia thị trường.

Còn về thị trường trái phiếu doanh nghiệp, hiện nay không có chủ trương nào nói về vấn đề siết chặt hay hạn chế. Đây là kênh huy động vốn hiệu quả để huy động cho doanh nghiệp bên cạnh ngân hàng thương mại, đóng góp cho việc sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, Bộ trưởng nhấn mạnh, việc huy động phải đúng pháp luật, minh bạch, không được lợi dụng để sử dụng số tiền sai mục đích, đưa vào mục đích khác.