Theo Điều 25 Luật Bảo hiểm xã hội số 41/2024/QH15, từ ngày 1/1/2026, người dân có thể sử dụng sổ bảo hiểm điện tử thay thế cho bản giấy trong các thủ tục hành chính. Sổ bảo hiểm xã hội (BHXH) sẽ được cấp dưới hai hình thức: bản điện tử và bản giấy, với giá trị pháp lý và hiệu lực thi hành ngang nhau.
Khoản 2 Điều 25 Luật Bảo hiểm xã hội cũng quy định, chậm nhất là ngày 1/1/2026, sổ BHXH sẽ được cấp dưới dạng điện tử; sổ giấy sẽ chỉ được cấp khi người tham gia bảo hiểm xã hội yêu cầu. Điều này đảm bảo tính tiện lợi và chính xác trong việc quản lý và cập nhật thông tin về việc đóng, hưởng và giải quyết chế độ BHXH.
1. Tra cứu mã số bảo hiểm xã hội
Theo Điều 2 của Quyết định 595/QĐ-BHXH, người lao động có thể tra cứu mã số BHXH thông qua nhiều phương thức:
- Trên sổ BHXH: Mã số được in ngay dưới tên người lao động tại bìa sổ.
- Trên thẻ BHYT:
- Thẻ BHYT mẫu cũ (cấp trước 1/4/2021): Mã số là 10 số cuối ô thứ 4 trên thẻ.
- Thẻ BHYT mẫu mới (cấp từ 1/4/2021): Mã số là 10 ký tự thể hiện mã số thẻ BHYT.
- Tra cứu online:
- Trên Cổng thông tin điện tử của BHXH Việt Nam.
- Thông qua ứng dụng VssID.
Người lao động không thạo các thao tác tra cứu online có thể nhờ người thân, bạn bè tra cứu hộ bằng cách:
- Truy cập link tra cứu: Tra cứu hộ gia đình
- Sử dụng tính năng tra cứu mã số BHXH trên tài khoản VssID của người thân.
2. Xử lý trường hợp có hai mã số BHXH
Theo Quyết định 595/QĐ-BHXH, mỗi người lao động chỉ có một mã số BHXH duy nhất. Nếu một người có hơn một mã số BHXH do thay đổi nơi làm việc, nơi ở hoặc thông tin giấy tờ tùy thân, cần phải làm thủ tục gộp sổ BHXH để thống nhất mã số.
Thủ tục gộp sổ BHXH theo Quyết định 896/QĐ-BHXH năm 2021:
- Hồ sơ cần chuẩn bị:
- Tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin BHXH, BHYT (Mẫu TK1-TS).
- Các sổ BHXH đề nghị gộp.
- Quy trình, thủ tục:
Bước 1: Nộp hồ sơ cho cơ quan BHXH qua các hình thức:
- Online qua Cổng Dịch vụ công BHXH Việt Nam/tổ chức I-VAN/Cổng Dịch vụ công Quốc gia.
- Qua bưu điện.
- Tới trực tiếp cơ quan BHXH để nộp.
Bước 2: Cơ quan BHXH tiếp nhận hồ sơ và giải quyết trong thời gian không quá 10 ngày kể từ ngày xác nhận hồ sơ hợp lệ.
Bước 3: Nhận kết quả giải quyết thủ tục gộp sổ.
Việc triển khai cấp sổ bảo hiểm xã hội điện tử không chỉ đảm bảo tính tiện lợi cho người dân mà còn góp phần hiện đại hóa công tác quản lý BHXH, đảm bảo quyền lợi cho người tham gia bảo hiểm một cách nhanh chóng và hiệu quả.