Tại buổi làm việc với Thủ tướng Chính phủ sáng 13/4, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, năm 2022, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam đạt mốc kỷ lục 11 tỷ USD, đưa Việt Nam lọt top 3 quốc gia xuất khẩu thủy sản lớn nhất thế giới, chỉ sau Trung Quốc, Na Uy.
Hiệp hội đã đặt ra mục tiêu kim ngạch xuất khẩu thủy sản đến 2025 là 12,5 tỷ USD đến 14 tỷ USD. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu tăng tưởng đó, bên cạnh một số cơ hội, lợi thế, Hiệp hội đồng thời nhận diện được nhiều khó khăn, thách thức đang ảnh hưởng đến sự phát triển của ngành.
Đặc biệt là bối cảnh năm 2023, lạm phát khiến nhu cầu tiêu thụ giảm ở hầu hết các thị trường chính và tác động xấu đến sản xuất trong nước khiến cho lượng đơn hàng xuất khẩu của các doanh nghiệp giảm từ 20-50%, lượng tồn kho tăng.
Thị trường khó khăn, sản xuất nguyên liệu trong nước bị chững lại. Cả bà con nông ngư dân và doanh nghiệp đều thiếu vốn để duy trì nuôi trồng, khai thác và chế biến.
Chi phí sản xuất nguyên liệu tăng cao cùng với sự tăng giá bao bì, vật tư, năng lượng, nhân công…trong khi thủy sản Việt Nam đang bị áp lực cạnh tranh về nguồn cung và giá bán với các nước Ecuador, Ấn Độ, Thái Lan, Indonesia tại các thị trường lớn.
Các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu hải sản khai thác gặp nhiều khó khăn để có thể xuất khẩu được lô sản phẩm hải sản khai thác vào EU do còn nhiều bất cập theo quy định IUU.
Trước tình hình người dân ngại thả nuôi vụ mới do chi phí tăng cao và e ngại thị trường tiếp tục xấu, VASEP đề xuất Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước (NHNN) có gói tín dụng khoảng 10.000 tỷ đồng với lãi suất thấp cho doanh nghiệp thủy sản vay, thu mua và trữ nguyên liệu khi vào vụ thu hoạch.
Đồng thời VASEP kiến nghị NHNN điều chỉnh lãi suất vay USD xuống dưới 4%; giãn nợ 3-5 tháng cho các khoản vay đến hạn phải trả trong quý 1-2/2023; thực hiện chính sách hỗ trợ lãi suất 2% đối với doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh trong lĩnh vực nông lâm thủy sản.
Liên quan đến chính sách thuế phí, VASEP kiến nghị Chính phủ xem xét miễn, giảm, gia hạn nộp thuế, tiền thuê đất và miễn, giảm các loại phí, lệ phí, giảm mức đóng quỹ bảo hiểm thất nghiệp cho doanh nghiệp đến hết năm 2023.
Kiến nghị Bộ Tài chính đẩy nhanh tiến độ hoàn thuế giá trị gia tăng, nghiên cứu sửa đổi, đề xuất mức đóng kinh phí công đoàn từ 2% xuống tối đa 1% quỹ lương. Đồng thời xem xét giảm thuế nhập khẩu khô đậu tương từ 2% xuống 0% để hỗ trợ ngành nuôi trồng thủy sản Việt Nam.
Về công tác phát triển thị trường Trung Quốc, hiệp hội kiến nghị Chính phủ cho xây dựng một chiến lược dài hạn 10 năm với mục tiêu tăng gấp đôi thị phần xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc.
Trước mắt, các doanh nghiệp sẽ đẩy mạnh xúc tiến thương mại vào các địa phương lớn của Trung Quốc, các thị trường giáp biên. VASEP đề xuất Bộ Công thương bổ sung ngân sách cho hội chợ thủy sản hàng năm tại Thanh Đảo.
Còn tại thị trường Hàn Quốc, hiệp hội mong muốn Chính phủ rà soát và làm việc với phía Chính phủ Hàn Quốc xem xét việc bãi bỏ quota nhập khẩu tôm từ Việt Nam hoặc có các giải pháp liên quan đến việc điều chỉnh thuế suất về 0% cho tôm Việt Nam trong hiệp định VKFTA.
Về chiến lược dài hạn, VASEP xin kiến nghị Chính phủ thúc đẩy việc sửa đổi Luật Đất đai, đặc biệt quan tâm đến vấn đề tích tụ ruộng đất, quy định sử dụng đất, quy hoạch đất để ngành hàng có thể phát triển được các vùng nuôi và sản xuất giống tập trung phù hợp.
Đầu tư hạ tầng giao thông, điện, thủy lợi, ưu tiên thiết kế, xây dựng, vận hành đáp ứng yêu cầu sản xuất, chế biến, thương mại thủy sản cho các vùng thủy sản trọng điểm, điển hình như đồng bằng sông Cửu Long.