Từ ngày 1/8 tới đây, Luật Nhà ở 2023 sẽ chính thức có hiệu lực. Theo đó, Luật tiếp tục quy định cấm sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích không phải để ở như làm văn phòng doanh nghiệp, cho thuê lưu trú ngắn ngày,... Trước đó, Điều 6 Luật Nhà ở 2014 cũng đã quy định nghiêm cấm sử dụng căn hộ chung cư vào mục đích không phải để ở. Vì thế, sử dụng căn hộ chung cư để cho thuê lưu trú là trái luật và quy định này không thay đổi trong luật Nhà ở 2023.
Thực tế, tình trạng việc sử dụng chung cư cho thuê lưu trú theo giờ, ngắn ngày vẫn diễn ra thời gian qua và làm ảnh hưởng đến đời sống của không ít cư dân của các tòa chung cư, nhất là với những chung cư gần điểm du lịch hay trung tâm thành phố lớn. Ông Nguyễn Duy Thành - Tổng giám đốc Công ty quản lý nhà Global Home, cho biết các hoạt động cho thuê lưu trú ngắn ngày tại chung cư rất khó kiểm soát và việc thiếu giám sát, quản lý dẫn đến tình trạng bất ổn khi quyền lợi cư dân xung quanh bị ảnh hưởng.
Một số rắc rối của loại hình này đến cư dân xưng quanh có thể kể đến như việc gây quá tải cho các khu tiện ích, thang máy, bãi xe, hồ bơi, rác sinh hoạt và nhiều dịch vụ tại các tòa nhà, nhất là vào cuối tuần. Khi quyền lợi bị ảnh hưởng, mâu thuẫn giữa cư dân và nhóm kinh doanh cho thuê càng gia tăng, gây tâm lý bức xúc, dễ dẫn đến mất an ninh trật tự và mất an toàn phòng cháy chữa cháy. Việc Luật Nhà ở 2023 cấm hẳn dịch vụ này là cần thiết để trả lại môi trường sống cho cư dân ở các chung cư.
Tuy nhiên, nhìn dưới góc độ du lịch, ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP. HCM cho rằng việc cấm này có thể ảnh hưởng lớn đến ngành du lịch Việt Nam, giảm sức cạnh tranh của du lịch trong nước với nước ngoài. Vì vậy theo ông Châu, để hạn chế tình trạng gây mất an ninh trật tự, phải có giải pháp quản lý. Ví dụ, quy định chủ nhà muốn sử dụng căn hộ cho thuê lưu trú du lịch phải đăng ký kinh doanh, nộp thuế và chịu trách nhiệm quản lý khách để không ảnh hưởng đến cư dân.
Luật sư Trần Thu (đoàn luật sư TP.HCM) phân tích quy định này cấm cho thuê lưu trú ngắn hạn với nhà chung cư đảm bảo an toàn, giảm tình trạng xung đột lợi ích giữa cư dân sống lâu dài và người thuê, đồng thời giảm thiểu hư hỏng cơ sở vật chất khi người thuê ngắn hạn thường ít quan tâm đến việc bảo vệ tài sản chung. Tuy nhiên, quy định này đã hạn chế quyền lợi của chủ nhà, gây ảnh hưởng đến thu nhập của nhiều người. Vì thế, theo luật sư Thu, thay vì cấm hoàn toàn, có thể cân nhắc các giải pháp thay thế như đưa ra các quy định và biện pháp quản lý chặt chẽ hơn đối với việc cho thuê căn hộ, đảm bảo an ninh và trật tự; xác định rõ ràng quyền và trách nhiệm của chủ nhà và người thuê, đồng thời quy định về thời gian, mục đích cho thuê…