Hậu cần và vận tải chiếm hơn 1/3 lượng khí thải carbon dioxide (CO2) toàn cầu, khiến ngành này trở thành ngành phát thải lớn nhất ở nhiều nước phát triển và nó đang có xu hướng ngày một tăng lên. Năm 2021, ngành giao thông vận tải thải ra 7,7 gigaton (Gt) CO2 và tăng 8% kể từ khi các biện pháp phòng chống đại dịch được dỡ bỏ. Ngày nay, tổng lượng khí thải CO2 hàng năm của thế giới vào khoảng 35 Gt.
Một lĩnh vực chiếm lượng lớn khí thải toàn cầu có thể đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển đổi sang tương lai khử cacbon, cũng như thích ứng với các tác động của biến đổi khí hậu. Để đáp ứng các mục tiêu không phát thải ròng của thế giới, giao thông vận tải cần giảm lượng khí thải khoảng 20%, xuống dưới 6 Gt vào năm 2030, trước sự tăng trưởng dự kiến về nhu cầu đối với thương mại toàn cầu.
Rõ ràng là ngành vận tải đang có ý định đóng vai trò hàng đầu trong quá trình chuyển đổi công bằng và nhanh chóng sang một thế giới không carbon. Chính vì vậy, để xóa bỏ những bế tắc cũng như không còn nhiều thời gian cho việc này, bắt buộc cần có biện pháp dứt điểm. Báo cáo GHG từ đầu đến cuối về các hoạt động hậu cần đã ra đời và đang giúp tạo ra động lực mới, đồng thời, khơi dậy sự lạc quan mới về vấn đề này.
Thu hẹp khoảng cách trong quá trình khử cacbon
Vận chuyển hàng hóa đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế toàn cầu. Hàng tỷ tấn hàng hóa được vận chuyển trên khắp thế giới mỗi năm bằng xe tải, máy bay, tàu thủy và tàu hỏa. Theo các nhà nghiên cứu từ Sáng kiến Chuỗi cung ứng của Viện Công nghệ Massachusetts, vận chuyển hàng hóa đóng góp khoảng 8% lượng khí thải nhà kính toàn cầu. Thêm hoạt động kho bãi và con số này tăng lên 11%.
Vận chuyển hàng tỷ tấn hàng hóa hàng năm cần rất nhiều năng lượng và thải ra khí thải CO2. Cách tiếp cận thông thường sẽ khiến lượng khí thải CO2 từ vận chuyển hàng hóa tăng lên, chính vì thế, lĩnh vực này đã và đang giải quyết vấn đề về lượng khí thải carbon, với các tiêu chuẩn đóng vai trò quan trọng trong quá trình này. Dữ liệu gần đây cho thấy một số quốc gia đang giảm lượng khí thải carbon của họ. Trên thực tế, nhiều công ty giao nhận và vận tải đang nhắm mục tiêu đến con số không ròng vào năm 2050, thậm chí sớm hơn.
Theo dõi lượng carbon thải ra trong quá trình sản xuất và buôn bán hàng hóa và dịch vụ, đồng thời đánh giá tiến độ đạt được trong việc giảm lượng khí thải này sẽ là chìa khóa quan trọng. Với suy nghĩ này, các phương pháp khác nhau đã được phát triển để định lượng lượng khí thải CO2 trong các sản phẩm và hoạt động kinh tế.
Mở ra con đường không cacbon
Vì vậy, làm thế nào ngành vận chuyển hàng hóa theo kịp? Và vai trò của Tiêu chuẩn quốc tế là gì? Tất cả bắt đầu với hiệu quả và mong muốn giảm tác động đến môi trường. Như với tất cả mọi thứ, hiểu được nguồn phát thải từ đâu và thiết lập đường cơ sở chi tiết về lượng khí thải CO2 là bước đầu tiên trong việc quản lý chúng.
Các liên minh tập trung vào chuỗi cung ứng bao gồm nhiều phương thức vận tải đang giảm bớt sự phức tạp bằng cách cho phép các chủ hàng tham gia vào nỗ lực khử cacbon. Lấy ví dụ, Trung tâm vận chuyển hàng hóa thông minh (SFC) giúp các công ty đa quốc gia theo dõi, báo cáo và cuối cùng là giảm lượng khí thải CO2 của họ, SFC đã tạo ra Khung Hội đồng Phát thải Hậu cần Toàn cầu (GLEC). Hơn 100 công ty đa quốc gia sử dụng Khung GLEC để tiết lộ lượng khí thải hậu cần của họ và đó là một trong những đầu vào chính cho tiêu chuẩn ISO mới.
Đối với Sophie Punte, Người sáng lập Trung tâm Vận tải Thông minh, việc phát triển tiêu chuẩn ISO là bước thiết yếu để xây dựng độ tin cậy của phương pháp GLEC và thúc đẩy sự chấp nhận toàn cầu, ứng dụng nhất quán của chính phủ, nhà đầu tư và các công ty đa quốc gia.
“Khung GLEC và sắp tới là tiêu chuẩn ISO 14083 sẽ cho phép tính toán và báo cáo nhất quán về lượng khí thải hậu cần toàn cầu. Nếu được kết hợp với công nghệ chuỗi khối, lĩnh vực này có thể mang đến một cuộc cách mạng minh bạch,” bà Sophie Punte chia sẻ.
ISO 14083 sẽ mở rộng quy mô các nỗ lực tập thể. Nó sẽ cung cấp công cụ duy nhất để thúc đẩy hành động vì khí hậu, tạo ra các chính sách, lộ trình giảm lượng khí thải và theo dõi tiến độ. Được phát triển thông qua quy trình nhiều bên liên quan, tiêu chuẩn ISO dự kiến sẽ nhận được sự hỗ trợ lớn hơn từ các chính phủ trên toàn thế giới, từ đó tăng cường sự liên kết giữa kế toán của công ty và chính phủ cũng như báo cáo về phát thải hậu cần.
ISO 14083 bao gồm cả vận tải hành khách và hàng hóa. Điều này sẽ đảm bảo một hướng dẫn chung của ngành để tính toán và báo cáo lượng khí thải từ vận chuyển hàng hóa và hậu cần. Phụ lục sẽ cung cấp hướng dẫn cụ thể theo ngành về các vấn đề như loại tàu, giá trị cường độ phát thải mặc định và các ví dụ tính toán đã thực hiện đối với vận tải đường thủy nội địa, bổ sung cho các điều khoản của tiêu chuẩn chính. Đây được coi là cơ hội quan trọng để ngành đảm bảo sự phù hợp giữa thực tiễn hiện tại của ngành và Tiêu chuẩn quốc tế được kỳ vọng sẽ đóng một vai trò quan trọng trong cuộc chiến hạn chế phát thải khí nhà kính trong tương lai từ giao thông vận tải.
Các bước quan trọng là cần thiết để giảm hơn nữa lượng khí thải liên quan đến thương mại. Cuối cùng, việc cung cấp các tính toán điểm chuẩn đáng tin cậy với phạm vi địa lý đầy đủ sẽ giúp doanh nghiệp vận chuyển hàng hóa theo cách sạch nhất, hiệu quả nhất có thể, lựa chọn phương thức và phương tiện vận chuyển tiết kiệm nhiên liệu, báo cáo lượng khí thải và xác định các công nghệ, chiến lược khả thi nhất để giảm lượng khí thải.