Trong nhịp sống hối hả hôm nay, lễ hội vẫn là hơi thở của đời sống tâm linh Hà Nội. Mỗi độ xuân về, hàng triệu người hành hương về chùa Hương ở Mỹ Đức, đền Gióng ở Sóc Sơn, phủ Tây Hồ bên hồ Tây để dâng hương, cầu bình an. Đây không chỉ là hành động mang tính tín ngưỡng mà còn là dịp để cộng đồng gắn kết, để mỗi người tìm thấy sự an yên trong lòng.
Chính quyền thành phố những năm gần đây đặc biệt chú trọng tới việc tổ chức lễ hội văn minh, giảm thiểu mê tín dị đoan, khuyến khích hạn chế đốt vàng mã, đảm bảo an toàn giao thông và vệ sinh môi trường. Những biện pháp này giúp cho lễ hội vừa giữ được hồn cốt truyền thống, vừa phù hợp với đời sống hiện đại của một đô thị văn minh.
Tôn giáo ở Hà Nội không chỉ dừng lại ở các hoạt động tín ngưỡng mà còn đồng hành tích cực cùng xã hội trong công tác nhân đạo, từ thiện. Nhiều ngôi chùa trong nội thành như ở Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng thường xuyên phát cơm miễn phí cho bệnh nhân nghèo. Các giáo xứ tổ chức quỹ học bổng, mở lớp học tình thương cho trẻ em khó khăn, nuôi dưỡng các em cơ nhỡ. Những hội đoàn Công giáo, Phật giáo, Tin Lành còn tích cực tham gia hiến máu, kêu gọi cứu trợ đồng bào bị thiên tai, bão lũ. Chính những việc làm thiết thực này đã khẳng định tôn giáo không chỉ là chỗ dựa tinh thần mà còn góp phần vào công tác an sinh xã hội, làm lan tỏa hình ảnh người Hà Nội nhân ái, sẻ chia, “tốt đời, đẹp đạo”.
Du khách ngồi thuyền tham quan, trẩy hội chùa Hương.
Bên cạnh cộng đồng người Kinh chiếm đa số, Hà Nội còn có đồng bào Mường, Dao, Tày, Nùng sinh sống, tập trung nhiều ở Ba Vì, Sóc Sơn, Thạch Thất. Trong đời sống thường ngày, họ vẫn giữ gìn bản sắc riêng với những phong tục đẹp. Người Mường ở Ba Vì vẫn nấu rượu cần, hát dân ca, khoác lên mình những bộ váy thổ cẩm trong ngày lễ tết. Đồng bào Dao ở Sóc Sơn duy trì lễ cấp sắc và những nghi lễ cầu mùa gắn liền với sản xuất nông nghiệp. Người Tày, Nùng vẫn cất tiếng hát then, ngân tiếng đàn tính trong các dịp trọng lễ. Tất cả những nét đẹp ấy đang được gìn giữ và phát huy, trở thành nguồn lực phát triển du lịch văn hóa - sinh thái, giúp du khách vừa thưởng ngoạn cảnh sắc thiên nhiên, vừa trải nghiệm chiều sâu văn hóa ngay tại Thủ đô.
Sự đa dạng tôn giáo và bản sắc dân tộc ấy không tạo nên chia cắt, mà ngược lại trở thành điểm tựa của tinh thần đoàn kết. Các phong trào như “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, “Người tốt - việc tốt” luôn có sự tham gia của cộng đồng tôn giáo và đồng bào dân tộc. Những hoạt động ấy không chỉ tạo nên sức mạnh cộng đồng, mà còn góp phần củng cố niềm tin của nhân dân vào đường lối đoàn kết tôn giáo - dân tộc của Đảng và Nhà nước. Chính nhờ sự đồng lòng này, Hà Nội đã, đang và sẽ tiếp tục phát triển vững vàng, giữ vai trò trung tâm lan tỏa ra cả nước.
Hà Nội hôm nay là thành phố của những công trình hiện đại, tuyến metro băng qua nội đô, khu đô thị mới ngày một mọc lên. Nhưng song hành với sự hiện đại ấy vẫn là chiều sâu văn hóa nghìn năm, được nuôi dưỡng từ những lễ hội dân gian, từ lời kinh kệ, tiếng chuông nhà thờ, từ bản sắc của những dân tộc đang cùng nhau chung sống. Sự hòa quyện ấy đã tạo nên một Thủ đô vừa cổ kính, vừa năng động, vừa nhân văn.
Có thể khẳng định, chính tinh thần “sống tốt đời, đẹp đạo” và sự đoàn kết giữa các cộng đồng tôn giáo, dân tộc đã và đang trở thành điểm tựa để Hà Nội tiếp tục phát triển bền vững. Đây cũng là yếu tố làm nên sức hấp dẫn riêng của một thành phố nghìn năm văn hiến, một Thủ đô hiện đại nhưng vẫn gìn giữ bản sắc truyền thống. Đó không chỉ là niềm tự hào của người dân Hà Nội mà còn là minh chứng sống động cho sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc.
| Hà Nội hiện có khoảng hơn 2.000 cơ sở thờ tự tôn giáo, tín ngưỡng; trên 1.000 lễ hội truyền thống, trong đó hàng trăm lễ hội được duy trì thường niên với quy mô lớn như chùa Hương, đền Gióng, Cổ Loa, phủ Tây Hồ... Ngoài cộng đồng người Kinh chiếm đa số, Hà Nội còn có 50 dân tộc thiểu số cùng sinh sống, đông nhất là người Mường, Dao, cùng các dân tộc Tày, Nùng, Thái…, tập trung tại Ba Vì, Mỹ Đức, Thạch Thất, Sóc Sơn, Quốc Oai. Trong những năm qua, các hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo đều diễn ra trong khuôn khổ pháp luật, góp phần nâng cao đời sống tinh thần, đồng thời nhiều tổ chức tôn giáo còn tích cực tham gia công tác từ thiện - xã hội, khẳng định vai trò quan trọng trong sự phát triển chung của Thủ đô. |