Theo khảo sát của VLS, hiện có đến 40% doanh nghiệp cho biết gặp khó khăn trong việc giao nhận container rỗng tại các nơi tập kết container và khi chủ hàng đến nhận, mới được thông báo là chưa có. 43% doanh nghiệp cho biết là do bộ phận đặt chỗ với hãng tàu cho thuê container rỗng vượt số lượng cho phép và 17% do bộ phận kinh doanh chưa tiếp cận thuê container rỗng được từ hãng tàu.
Cung theo VLA, các đơn hàng xuất khẩu đường biển đã tăng mạnh trở lại nhưng tình trạng các container chứa hàng xuất khẩu cũng thiếu trầm trọng. Do đó, doanh nghiệp không chỉ gặp tình trạng khan hiếm container đóng hàng xuất khẩu, mà giá thuê vỏ container còn tăng gấp ba so với thời điểm trước. Điều này khiến doanh nghiệp vất vả, tốn kém hơn trước đây để vận chuyển hàng hóa sang thị trường của nhau một cách an toàn.
Bộ Công thương cho biết, việc tăng giá cước tàu biển, giá thuê container sẽ có tác động bất lợi, ảnh hưởng đến xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam (Ảnh: báo CT)
Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep) cũng phản ánh, từ cuối tháng 10/2020, các doanh nghiệp thủy sản thuộc hiệp hội này đã nhận thông báo của một số hãng tàu vận tải container như Wan Hai Lines Ltd., Heung Aline, Interasia, Yaming Shipping Vietnam, Sinokor, Nam Sung Shipping Vietnam… về tăng phụ phí với hàng container xuất khẩu từ Việt Nam đi các thị trường châu Á. Mức tăng từ phổ biến từ 50 - 200 USD/container và áp dụng luôn từ ngày 1-11-2020, chỉ vài ngày sau khi gửi thông báo tới khách hàng. Ngoài tăng phụ phí (Rate Restoration), một số hãng tàu còn thông báo tăng phí phụ phí mùa cao điểm (Peak Season Surcharge) từ 150 - 450 USD/container.
Cũng theo Vasep, nhiều doanh nghiệp thủy sản cho biết, để thuê được tàu xuất khẩu, họ phải trả phí gấp đôi, gấp ba so với trước thời điểm tháng 10-2020. Hiện mức thuê doanh nghiệp phải bỏ ra vào khoảng 7.200 USD/container (tăng hơn 5.000 USD). Dù vậy doanh nghiệp vẫn khó để có thể thuê được tàu đóng hàng. Điều đáng nói, dù mức phí tăng, song doanh nghiệp vẫn khó có container đóng hàng hoặc có container thì không có tàu chạy.
Báo cáo của Bộ Công thương gửi lên Thủ tướng Chính phủ dự báo, tình trạng thiếu tàu biển và container có thể kéo dài đến tháng 3/2021. Cùng với đó, việc tăng giá cước tàu biển, giá thuê container sẽ có tác động bất lợi, ảnh hưởng đến xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam.
Trước thực trạng này, vào đầu tháng 12 vừa qua, Cục Hàng hải Việt Nam đã có văn bản gửi các doanh nghiệp vận tải biển về việc thực hiện niêm yết giá theo Nghị định số 46/2016/NĐ-CP của Chính phủ. Theo đó, Cục Hàng hải yêu cầu các hãng tàu thực hiện nghiêm quy định về niêm yết giá, phụ thu ngoài giá dịch vụ vận chuyển hàng hóa container bằng đường biển, giá dịch vụ tại cảng biển.
Tuy nhiên, theo ông Trương Đình Hòe, Tổng thư ký Vasep, tới nay thực trạng này vẫn chưa cải thiện gì, do đó, Vasep đã gửi kiến nghị Chính phủ sớm chỉ đạo các cơ quan liên quan xem xét và làm việc với các tàu về để giải quyết khó khăn cho doanh nghiệp, đồng thời kiến nghị các hãng tàu dừng các thu phí bất hợp lý như hiện tại.
Cũng theo Vasep, tình trạng thiếu container rỗng xuất hiện từ đầu tháng 10 đến nay, gây thiệt hại lớn cho doanh nghiệp xuất, nhập khẩu nông thủy sản. Cùng với đó, dịch Covid-19 đã khiến thời gian quay vòng trung bình của một container đã vọt lên 100 ngày, so với mức 60 ngày trước đây. Tình trạng này đã dẫn tới việc thiếu container rỗng đóng hàng xuất khẩu ở trên toàn cầu, gây gián đoạn chuỗi cung ứng hàng hóa.
Đưa ra một số giải pháp trong một hội thảo mới đây, đại diện của VLA cho biết, về phía hãng tàu, việc cung cấp thông tin minh bạch cho chủ hàng/các công ty giao nhận, cũng như cân đối chiến lược bán hàng và nhận booking theo khả năng cung ứng là cần thiết.
Bên cạnh đó, hãng tàu cũng cần cải thiện việc trao đổi thông tin chính xác và kịp thời với depot hơn, đồng thời tăng cường ủy quyền cho các depot trong việc sửa chữa container để đẩy nhanh việc đưa container đạt chất lượng vào sử dụng.
Đối với các chủ hàng/công ty giao nhận, cần tuân thủ các yêu cầu về thủ tục booking để giữ chỗ sớm. Cơ chế thưởng/phạt đối với các chủ hàng/công ty giao nhận khi trả vỏ container rỗng nhanh/chậm cũng nên được đưa vào áp dụng.