UBND tỉnh Quảng Ngãi vừa đề xuất xây dựng hồ chứa nước Thượng Sông Vệ, tại huyện miền núi Ba Tơ với dung tích khoảng 140 triệu m3, đập dâng hạ lưu hồ chứa nước và hệ thống kênh tưới với tổng vốn đầu tư 4.000 tỷ đồng.
Công trình được đề xuất đầu tư với mục tiêu giảm lũ vùng hạ lưu sông Vệ, cấp nước cho 11.300ha đất sản xuất nông nghiệp, phục vụ sinh hoạt, công nghiệp và nuôi trồng thủy sản… cho các huyện Ba Tơ, Nghĩa Hành, Mộ Đức, Tư Nghĩa và thị xã Đức Phổ.
Theo UBND tỉnh Quảng Ngãi, trên địa bàn tỉnh hiện có 800 công trình thủy lợi được đưa vào quản lý, khai thác để cấp nước cho sản xuất nông nghiệp và các ngành kinh tế khác. Tổng năng lực tưới thiết kế của 800 công trình là gần 69.000ha, năng lực tưới thực tế là gần 49.000ha, đạt hơn 70% so với năng lực thiết kế.
Sông Vệ là sông lớn thứ hai của tỉnh Quảng Ngãi với diện tích lưu vực khoảng 1.263km2 tiềm năng khai thác nước mặt phục vụ sản xuất nông nghiệp, sinh hoạt, công nghiệp và nuôi trồng thủy sản rất lớn.
Tuy nhiên, hiện nay trên lưu vực sông Vệ chưa có công trình thủy lợi quy mô lớn có khả năng cắt giảm lũ hạ du, tích trữ, chuyển nước, điều tiết nguồn nước mặt để phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Hiện chỉ có các công trình thủy lợi nhỏ trên các nhánh suối, nguồn nước không bảo đảm phục vụ cấp nước nông nghiệp, sinh hoạt...
Nhu cầu sử dụng nước của tỉnh Quảng Ngãi hiện nay cũng như thời gian tới là rất lớn. Vào các tháng mùa khô, khoảng 11.300ha vùng hạ du sông Vệ và phía nam tỉnh thường xuyên bị hạn hán, thiếu nước, không bảo đảm nước tưới phục vụ sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản, thiếu nước sinh hoạt cho người dân, các khu công nghiệp, khu đô thị, vùng ven biển của các huyện, thị xã. Vào các tháng mùa mưa, lũ, lụt lớn làm sạt lở bờ sông rất nghiêm trọng, gây ảnh hưởng rất lớn đến đời sống, sản xuất của người dân và các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội phía nam của tỉnh.
Vì vậy, UBND tỉnh Quảng Ngãi cho rằng việc đầu tư xây dựng hồ Thượng Sông Vệ sẽ có nhiệm vụ giảm lũ vùng hạ du, cấp nước cho 11.300ha đất sản xuất nông nghiệp, phục vụ sinh hoạt, công nghiệp, nuôi trồng thủy sản, bảo đảm nguồn nước phục vụ ổn định. Dự kiến tổng mức đầu tư dự án là 4.000 tỷ đồng, sử dụng nguồn vốn ngân sách Trung ương. Dự án sẽ thực hiện từ 2023 - 2030, tại huyện miền núi Ba Tơ.
Trong đó, giai đoạn 2023 - 2025, UBND tỉnh Quảng Ngãi đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn bổ sung vào kế hoạch đầu tư công trung hạn, bố trí vốn chuẩn bị đầu tư và hoàn thành công tác chuẩn bị đầu tư. Đến giai đoạn 2026 - 2030, sẽ thực hiện đầu tư hoàn thành dự án.
Công trình hồ thượng sông Vệ sẽ được đầu tư xây dựng mới cụm công trình hồ chứa nước với quy mô dung tích khoảng 140 triệu m3 đập dâng hạ lưu hồ chứa nước và hệ thống kênh tưới. Xây dựng mới tuyến chuyển nước từ hồ chứa tiếp nước cho hồ chứa nước Núi Ngang để cấp nước cho lưu vực sông Trà Câu, với chiều dài khoảng 20km, lưu lượng chuyển nước 3,0m3/giây.