Hiện nay NHNN được giao thực hiện 3 chương trình tín dụng liên quan đến việc phát triển nhà ở xã hội. Chương trình thứ nhất là chương trình 120 nghìn tỷ, đến nay đã có 9 ngân hàng đăng ký tham gia với số tiền 145 nghìn tỷ, vượt mức quy định 120 nghìn tỷ.Trong đó riêng các Ngân hàng thương mại nhà nước đăng ký tham gia 120 nghìn tỷ, 5 ngân hàng thương mại cổ phần khác, mỗi ngân hàng tham gia 5.000 tỷ.
Chương trình thứ hai đang triển khai là tín dụng cho vay nhà ở xã hội đối với người dưới 35 tuổi.
Chương trình thứ ba là cho vay nhà ở xã hội theo Nghị định 100/2024 của Thủ tướng Chính phủ.
Thời gian qua, NHNN đã ban hành 10 văn bản chỉ đạo, phối hợp với Bộ Xây dựng tổ chức 10 hội nghị triển khai trên phạm vi toàn quốc. Hằng tháng, NHNN báo cáo Thủ tướng Chính phủ và thiết lập đường dây nóng để xử lý khó khăn, vướng mắc liên quan đến phát triển nhà ở xã hội.
Về chính sách tín dụng, NHNN đã ban hành văn bản đặc biệt không tính dư nợ tín dụng cho vay nhà ở xã hội vào chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng hằng năm.
Về lãi suất, NHNN đã 6 lần chỉ đạo các tổ chức tín dụng giảm từ mức 8,2% ban đầu xuống còn 6,4% đối với chủ đầu tư và 5,9%/năm đối với người vay, thấp hơn mức cho vay hộ nghèo theo Nghị định 100.
Về kết quả giải ngân, đến 30/6, các ngân hàng thương mại cam kết 8.300 tỷ đồng cho 41 dự án nhà ở xã hội, đạt 56%. Ngoài ra Ngân hàng Chính sách xã hội, dư nợ cho vay nhà ở xã hội theo Nghị định 100 đạt con số hơn 19.000 tỷ.
Đối với nhóm người dưới 35 tuổi, có hai chương trình. Một là chương trình vay nhà ở xã hội. Tuy nhiên do chính sách này mới triển khai và nguồn cung nhà ở xã hội còn hạn chế nên dư nợ cho vay đối với người dưới 35 tuổi mua nhà ở xã hội hiện nay khá khiêm tốn, mới chỉ vài chục tỷ.
Ngoài mục đích cho vay phát triển nhà ở xã hội, các ngân hàng cũng đã triển khai các gói cho vay với các loại hình nhà ở khác. Chỉ trong thời gian ngắn triển khai, cho vay với các loại hình nhà ở khác chỉ tính tại 4 ngân hàng thương mại nhà nước đã giải ngân gần 20.000 tỷ.
Khó khăn, vướng mắc lớn nhất chính là nguồn cung. Báo cáo của Bộ Xây dựng đã đề cập đến hết tháng 7 này, số lượng dự án đã hoàn thành, khởi công chỉ đạt 59,6% tiến độ. Nghị quyết 201 của Quốc hội đã tháo gỡ rất nhiều khó khăn, vướng mắc nhưng Nghị quyết này mới ban hành và Nghị định 192 của Chính phủ hướng dẫn thực hiện Nghị quyết này cũng chỉ có hiệu lực từ 1/7, chưa kịp phát huy tác dụng. Hy vọng khi tất cả các chính sách này phát huy tác dụng thì nguồn cung nhà ở xã hội sẽ tăng lên. Khi đó việc giải ngân của ngành ngân hàng sẽ khả dĩ hơn.
Khó khăn thứ hai liên quan đến đối tượng vay. Đối tượng vay này chúng ta đang quy định tiêu chí thu nhập 15 triệu cá nhân và 30 triệu theo hộ, tương đối chặt chẽ nên nhiều địa phương còn vướng vì mức thu nhập bình quân của các địa phương khác nhau mà quy định này lại áp dụng đồng loạt.
Nội dung nữa liên quan đến đối tượng vay là người đủ điều kiện mua còn khó tiếp cận nguồn cung nhà ở xã hội
NHNN hoàn toàn đồng ý với ba kiến nghị của Bộ Xây dựng, xem xét điều chỉnh tiêu chí về thu nhập như đã đề cập. Thứ hai, xác định điều kiện về thu nhập giao cho Bộ Công an thực hiện rất tốt. Thứ ba, liên quan đến lãi suất cho vay theo Nghị định 100, hiện nay lãi suất cho vay theo Nghị định 100 mà Ngân hàng Chính sách xã hội đang cho vay là 6,6%, cao hơn lãi suất cho vay của ngân hàng thương mại.
Đối với Bộ Xây dựng, NHNN kiến nghị cố gắng rà soát tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án để đẩy nhanh tiến độ, tăng nguồn cung cho thị trường.
Thứ hai, theo yêu cầu tại Nghị quyết 201 của Quốc hội, Bộ Xây dựng được giao trình Chính phủ ban hành Nghị định về Quỹ nhà ở quốc gia, rất mong được triển khai sớm.
Đối với UBND các tỉnh, thành phố, rất mong tích cực thực hiện nội dung chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ hoàn thành các chỉ tiêu về nhà ở xã hội theo đúng kế hoạch để đảm bảo nguồn cung ra thị trường
Đề nghị sớm ban hành các quy định chi tiết về hỗ trợ nhà ở xã hội cho những người có nơi ở xa nơi làm việc, cụ thể là quy định chi tiết về khoảng cách.
Đề nghị các tỉnh, thành phố có chế độ hỗ trợ về chi phí thuê nhà ở xã hội cho cán bộ, công chức, đặc biệt là cán bộ, công chức làm việc xa nhà.
Ngành ngân hàng cam kết với Thủ tướng tiếp tục quyết liệt chỉ đạo các tổ chức tín dụng triển khai chương trình phát triển nhà ở xã hội; tiết giảm chi phí, giảm lãi suất cho vay đối với phát triển nhà ở xã hội.