Bắc Ninh được biết đến là cái nôi của Phật giáo ở Việt Nam, nơi có những ngôi chùa cổ kính và đẹp top đầu của cả nước nên thường được ví như “xứ sở của chùa tháp”. Khi nhắc đến Bắc Ninh, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến chùa Dâu - ngôi chùa cổ nhất Việt Nam. Tuy nhiên, thời gian gần đây sự xuất hiện của chùa Thánh Quang được phục dựng với diện mạo mới đã gây được sự chú ý lớn từ mọi nơi đổ về vãn cảnh, viếng Phật.
Thánh Quang thiền tự tọa lạc tại thôn Mẫn Xá, xã Văn Môn, huyện Yên Phong, Bắc Ninh. Ngôi chùa này là điểm đến tâm linh đẹp và nổi tiếng hàng đầu hiện nay ở Bắc Ninh với kiến trúc tinh xảo, bảo tháp và những bức tượng đá độc đáo. Chùa nằm cách trung tâm thành phố chỉ khoảng 70km, muốn đến đây bạn chỉ cần đi theo Quốc lộ 18 sau đó rẽ vào đường DT839 là sẽ đến nơi.
Có lịch sử hình thành từ nhiều thế kỷ trước, chùa Thánh Quang cùng với những biến cố lịch sử và tác động của thời gian đã bị tàn phá không ít. Năm 2000, chùa được người dân thôn Mẫn Xá đã phục dựng lại theo kiến trúc “nội công ngoại quốc”. Đến năm 2012, công trình tiếp tục được trùng tu, xây dựng nên vẻ ngoài tráng lệ như hiện tại.
Chùa Thánh Quang được đánh giá là một trong những ngôi chùa độc đáo tại Việt Nam với vẻ hiện đại nhưng vẫn giữ được sự cổ kính, trầm mặc thanh tịnh của một nơi tu tập. Nhìn từ xa, công trình gây ấn tượng với vẻ đồ sộ của những tòa tháp cao vút và các dãy nhà kiên cố.
Hệ thống tượng thờ ở điện Phật và các tầng bảo tháp phong phú, đặc sắc. Cùng với đó là hệ thống tường đá của chùa chạm khắc tranh nhiều chủ đề: Phật tích, lịch sử Việt Nam, sinh hoạt dân gian… cùng các hoa văn, họa tiết Phật giáo. Có hơn 200 tác phẩm điêu khắc trên đá với tổng diện tích 1.222m2 liên quan đến rất nhiều chủ đề như: lịch sử của Việt Nam, đời sống sinh hoạt dân gian, chủ đề về Phật tích…
Có lẽ cũng vì vậy mà chùa Thánh Quang được nhiều bạn trẻ lựa chọn làm bối cảnh để lưu lại những bức ảnh chụp chung với cổ phục Việt. Những chiếc áo tấc, áo nhật bình trang nhã lại càng toát lên vẻ thướt tha khi đứng dưới phông nền ấn tượng của các công trình ở chùa Thánh Quang.
Điểm nổi bật của công trình là Bảo tháp Đại Bi Kim Cương 15 tầng, có 158 tượng đồng mạ vàng: tượng đức Phật Thích Ca, đức Phật A Di Đà cùng chư vị Bồ tát, Hộ pháp. Ở tòa bảo tháp, tầng 1 là giới đàn tôn trí tượng đức Phật Thích Ca niêm hoa cùng chư vị Bồ tát, Hộ pháp, tầng 2 thờ Bồ tát Quán Thế Âm ngàn tay ngàn mắt và chư vị Bồ tát: Quán Thế Âm, Đại Thế Chí, Đại Trí Văn Thù, Đại Hạnh Phổ Hiền; các tầng trên thờ tượng hóa thân Bồ tát Quán Thế Âm. Tầng trên cùng thờ tượng Di Đà Tam Tôn (đức Phật A Di Đà, Bồ tát Quán Thế Âm và Bồ tát Đại Thế Chí).
Trong tháp có 108 quả chuông nhỏ bằng đồng mạ vàng, được treo từ tầng 2 đến tầng 14. Mỗi tầng treo 8 quả chuông, riêng tầng 14 có 12 quả chuông. Tất cả chuông được đánh tự động thông qua tín hiệu nhận được từ cảm biến gắn tại đầu dùi đánh chuông chính. Hệ thống có hai chế độ hoạt động: tự động hoàn toàn và bán tự động (hoạt động theo tín hiệu đánh chuông chính giả lập trên màn hình vận hành và chế độ hoạt động bằng tay trên các nút bấm trên mặt tủ hoặc trên màn hình vận hành cảm ứng).
Đây cũng là ngôi tháp gắn nhiều câu kinh Phật nhất. Toàn bộ gạch ốp bên trong tường tòa bảo tháp in hàng vạn câu kinh Phật. Tháp gắn các viên gạch bằng gốm màu kích thước 20x16 (cm), trong mỗi viên gạch khắc các câu trong chú Đại Bi. Bảo tháp cũng có hệ thống tranh kính đề tài Phật giáo nhiều nhất. Có 158 bức tranh kính, tổng diện tích 252m2 với nhiều cỡ: 135x55 (cm), 270x145 (cm), 270x180 (cm), 415x270 (cm)… in ảnh chư Phật, chư Bồ tát, Hộ pháp…
Chùa Thánh Quang có 8 kỷ lục được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam xác lập năm 2019. Cũng cùng năm đó, vào ngày 14/4/2019, nhân Đại lễ Phật Đản Liên Hiệp quốc (Vesak 2019) tại Trung tâm Văn hóa Phật giáo Tam Chúc tỉnh Hà Nam, Liên minh Kỷ lục Thế giới đã trao bằng xác lập kỷ lục thế giới cho chùa Thánh Quang, nơi “Tháp Đại Bi Kim Cương với hệ thống 158 tượng đồng mạ vàng và 108 chuông đồng mạ vàng, đánh một tiếng vang tự động nhiều nhất thế giới”. Đến ngày 23/12/2019, chùa đã được xác lập kỷ lục thế giới với “Tháp Đại Bi Kim Cương, ngôi tháp có hệ thống tranh kính chủ đề Phật giáo nhiều nhất thế giới”.
Chùa Thánh Quang đã được UBND tỉnh Bắc Ninh công nhận Di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh vào ngày 12/4/2019. Hơn cả một nơi chiêm bái, cầu an của tín đồ Phật tử hay điểm tham quan chụp ảnh của du khách phương xa, chùa Thánh Quang còn là một tổ hợp công trình đầy tự hào của người dân Bắc Ninh.