Ngày 7/7, tin từ UBND tỉnh Quảng Ngãi cho biết, Bộ VHTT&DL vừa ban hành Quyết định số 2208/QĐ-BVHTTDL công bố Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với nghề gốm Mỹ Thiện, tỉnh Quảng Ngãi.
Từ hơn 200 năm trước, gốm Mỹ Thiện nổi tiếng ở miền Trung và Tây Nguyên. Ảnh: TL
Làng gốm cổ Mỹ Thiện ở thị trấn Châu Ổ, huyện Bình Sơn (cũ) của tỉnh Quảng Ngãi. Từ hơn 200 năm trước, gốm Mỹ Thiện nổi tiếng khắp nơi, đặc biệt là ở miền Trung và Tây Nguyên.
Gốm Mỹ Thiện được người tiêu dùng biết đến với các sản phẩm gốm gia dụng, gốm thờ cúng và vật liệu xây dựng truyền thống, được chế tác hoàn toàn thủ công bằng tay và nung bằng lò củi. Trong đó có một số sản phẩm được tráng men như: bình hoa, bình vôi, tượng động vật, ấm trà, ché đựng rượu… Men gốm Mỹ Thiện có màu từ tím đậm đến tím nhạt, vàng, vàng ngả xanh ngọc.
Mỗi sản phẩm gốm Mỹ Thiện đều thể hiện kỹ thuật tinh xảo, mang đậm bản sắc riêng biệt của vùng đất Quảng Ngãi. Các đề tài nổi bật là hình rồng năm móng đắp nổi theo phong cách thời Lý, biểu trưng cho sự cao quý, linh thiêng; hình cành trúc tượng trưng cho người quân tử, mang ý nghĩa may mắn, phát tài. Ngoài ra, đồ gốm Mỹ Thiện cũng thường có hình chim phụng, chuột, hoa, lá, 12 con giáp...
Để tạo ra những sản phẩm bền chắc, đẹp mắt, người thợ phải am hiểu đặc tính của đất sét, kỹ thuật tạo hình, nhiệt độ nung và quy trình xử lý men gốm.
Sản phẩm gốm Mỹ Thiện được làm hoàn toàn thủ công và nung hai lần trong lò nung, lần đầu để làm cốt, lần thứ hai sau khi tráng men để hoàn thiện màu sắc. Men gốm Mỹ Thiện độc đáo bởi các tông màu tự nhiên và hoàn toàn phụ thuộc vào kỹ thuật lò nung, độ ẩm, nhiệt độ và sự cảm nhận tinh tế của người thợ.
Đề tài thường thấy trong đồ gốm Mỹ Thiện là hình rồng năm móng đắp nổi theo phong cách thời Lý. Ảnh: TL
Việc công nhận nghề gốm Mỹ Thiện là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia không chỉ khẳng định giá trị lịch sử, nghệ thuật của làng nghề mà còn mở ra cơ hội lớn trong việc bảo tồn, phát huy giá trị di sản gắn với phát triển du lịch và kinh tế cộng đồng.
Đây cũng là bước đệm quan trọng để nghề gốm Mỹ Thiện có thể tiếp cận các dự án hỗ trợ, quảng bá, nâng cao thu nhập cho người dân và giữ gìn bản sắc văn hóa bản địa trong đời sống hiện đại.