Theo Điều 3 Luật Đất đai 2013, hộ gia đình sử dụng đất là những người có quan hệ hôn nhân, huyết thống, nuôi dưỡng theo quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình đang sống chung và có quyền sử dụng đất chung tại thời điểm được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất.
Tuy nhiên Luật Đất đai 2024 đã bỏ trường hợp người sử dụng đất là hộ gia đình. Theo đó, khi Luật này được áp dụng, hộ gia đình sẽ không còn được cấp đất, giao đất cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất hoặc nhận chuyển quyền sử dụng đất. Lý do cơ quan soạn thảo đưa ra khi xây dựng dự thảo là việc xác định các thành viên trong hộ gia đình gặp nhiều vướng mắc, ảnh hưởng đến các giao dịch đất đai.
Hộ gia đình sử dụng đất trước khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực sẽ được coi như nhóm người có chung quyền sử dụng đất. Hộ gia đình đã được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất trước khi luật mới có hiệu lực sẽ có quyền và nghĩa vụ như với cá nhân sử dụng đất.
Với trường hợp hộ gia đình được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất, giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trước ngày ngày 1/1/2025 (thời điểm có hiệu lực Luật Đất đai 2024) được tiếp tục sử dụng theo thời hạn còn lại. Khi hết thời gian sử dụng đất, họ sẽ được gia hạn theo hình thức giao đất, cho thuê đất với các cá nhân là thành viên hộ gia đình.
Theo Luật Đất đai 2024, nếu bỏ đối tượng sử dụng đất là hộ gia đình thì những hộ gia đình đã được giao đất, cho thuê đất trước đây thì quyền sử dụng đất cũng được điều chỉnh. Cụ thể, hộ gia đình sử dụng đất được xác định theo quy định của pháp luật về đất đai trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì được tham gia quan hệ pháp luật về đất đai với tư cách nhóm người sử dụng đất theo quy định.
Hộ gia đình sử dụng đất đã được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành thì được thực hiện các quyền và nghĩa vụ như quyền và nghĩa vụ của cá nhân sử dụng đất.
Khi cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thực hiện giao đất, cho thuê đất cho hộ gia đình để thực hiện phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã được phê duyệt thì phải ghi cụ thể các cá nhân là thành viên hộ gia đình có quyền sử dụng đất vào quyết định giao đất, cho thuê đất.
Hộ gia đình được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất, giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất trước ngày 1/1/2025 thì hộ gia đình đó được tiếp tục sử dụng đất trong thời hạn sử dụng đất còn lại.
Khi hết thời hạn sử dụng đất thì được gia hạn theo hình thức giao đất, cho thuê đất cho các cá nhân là thành viên hộ gia đình đó theo quy định.