Bên cạnh các loại cà chua quen thuộc, vỏ ngoài đỏ mọng, đẹp mắt, thì trên thị trường còn xuất hiện một loại cà chua có mẫu mã xấu xí, nhưng giá lại cao hơn 2-3 lần so với cà chua thông thường. Đó là cà chua múi, một đặc sản ở Yên Châu (Sơn La). Dù có vẻ ngoài không được bắt mắt nhưng cà chua múi Yên Châu vẫn luôn trong tình trạng "cháy hàng" bởi quả có nhiều bột, độ ngọt và độ chua dịu, thơm.
Đặc điểm của cà chua múi là méo mó, được chia thành từng múi và có kích cỡ không đồng đều, có quả nặng tới gần 1kg nhưng có quả chỉ 1-2 lạng. Trước đây, cà chua múi chủ yếu được người dân quanh vùng dùng trong bữa cơm hàng ngày. Những năm gần đây, thứ quả này xuất hiện ở thành phố và rất được lòng chị em nội trợ. Vì thế, người dân ở các xã Chiềng Đông, Chiềng Sàng, Chiềng Pằn (huyện Yên Châu) đã mở rộng mô hình trồng cà chua múi, cho thu nhập ổn định.
Cà chua múi có kích thước "khủng" nhưng xấu mã, múi không đều
Theo khảo sát, cà chua thường có giá từ 15-25 nghìn đồng/kg, trong khi đó cà chua múi được bán trên chợ mạng và các cửa hàng đặc sản vùng miền với giá từ 50-60 nghìn đồng/kg.
Chị Hải (người bán đặc sản vùng cao trên chợ mạng) cho biết loại quả này được bà con vùng cao trồng theo kiểu truyền thống nên năng suất cà không cao, sản lượng có hạn nên giá thành đẩy lên cao. Đây là giống cà chua cổ xưa không chiết ghép nên hình dáng độc đáo.
"Cà chua múi vào mùa từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau. Chúng chín không đều màu, khách phải để vài ngày cho chín kỹ mới ăn được. Cây này trồng theo kiểu truyền thống nên năng suất cà không cao. Cũng bởi do số lượng có hạn, chất lượng lại ngon hơn cà chua dưới xuôi nên giá đắt hơn hẳn", chị Hải chia sẻ.
Dù vậy loại quả này vẫn rất được ưa chuộng trên thị trường
Chị Hải nhờ người quen gom các mối ở Sơn La để gửi xuống Hà Nội bán, nhưng số lượng cũng không có nhiều nên chị ưu tiên cho những khách đặt hàng trước. Người thành phố thích cà chua múi bởi nhiều cùi và bột nhiều, có thể cắt ra làm salad hoặc dùng để nấu đều thơm ngon. Vì thế khi đến mùa, nhiều người mua vài cân về ăn dần.
"Nhiều khách ca ngợi cà chua múi ngon, nên giới thiệu cho người này người kia ăn thử. Quả thật cà chua này ăn ngon hơn, nhiều bột mà ngọt, làm nước sốt cũng thích, ăn salad cũng mê. Giá đắt chút nhưng ăn đáng đồng tiền bỏ ra", chị Hải nói thêm.
Quả có nhiều bột, độ ngọt và độ chua dịu, thơm.
Chị Yên (ở bản Đông Mé, xã Chiềng Đồng) có 4.000m2 vườn trồng cà chua múi. Chị cho biết: "Trồng cà chua múi sau 2 tháng sẽ cho thu hoạch. Mỗi vụ trồng cho 3 đợt thu khoảng 9 tấn quả. Năm 2021, tôi bán tại vườn giá dao động từ 15.000-20.000 đồng/kg, cao điểm giá lên tới 32.000-45.000 đồng/kg".