Mè đen được biết đến với cái tên thông dụng hơn là vừng đen, thực phẩm không hề xa lạ với hầu hết gian bếp Việt. Không chỉ là thực phẩm thơm bùi, mè đen còn sở hữu nhiều công dụng tốt cho sức khỏe. Theo y học cổ truyền, hạt mè đen có tên thuốc là hắc chi ma loại hạt này có vị ngọt, tính bình, dưỡng huyết, ích khí lực, bền gân cốt, sáng mắt, thêm thông minh. Tuy giá thành rẻ nhưng với những công dụng mà nó mang lại, mè đen được đánh giá là loại thực phẩm lành mạnh nhất trên thế giới, là "vua bổ xương" và là "thuốc chống ung thư tự nhiên".
Dưới đây là những tác dụng của hạt mè đen:
Ngăn ngừa ung thư và tiểu đường
Dẫn từ nguồn trang Naturalnews, Báo Thanh Niên cho biết, mè đen là thực phẩm chứa phytosterol cao nhất trong số tất cả các loại hạt, nên giúp chống lại căn bệnh nghiêm trọng như: bệnh bạch cầu, đa u tủy, ung thư ruột kết, ung thư phổi…
Ngừa thiếu máu
Có thể tìm thấy một lượng sắt khoảng 20mg - tương đương với 115% lượng khuyến cáo hằng ngày trong một chén hạt mè đen. Đây là một khoáng chất vô cùng quan trọng giúp cơ thể vận chuyển oxy đến khắp các cơ và mô.
Giúp xương chắc khỏe
Trong hạt mè đen có chứa hàm lượng cao các khoáng chất như kẽm, canxi và phốt pho, có tác dụng cải thiện sức khỏe xương của cơ thể. Các khoáng chất này có thể bổ trợ quá trình tái tạo và cung cấp canxi cho xương, ngăn ngừa và phòng chống bệnh loãng xương.
Nguồn chất béo lành mạnh
Hạt mè đen chứa chất béo lành mạnh, cần thiết cho sự sản xuất năng lượng, duy trì nhiều quá trình sinh lý và sinh học liên quan đến hệ cơ, tim, hệ thần kinh và tế bào máu. Đây cũng là một thành phần quan trọng để hỗ trợ quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng hòa tan trong chất béo, giúp cơ thể duy trì nhiệt độ ổn định.
Trong 2 chén hạt mè đen có tới 50-60% chất béo chất lượng cao, đặc biệt giàu axit béo không bão hòa đa và không bão hòa đơn. Sự thay thế chất béo không bão hòa cho chất béo bão hòa có thể giúp giảm mức cholesterol xấu trong cơ thể và từ đó giảm nguy cơ mắc bệnh tim.
Cung cấp chất xơ và tốt cho tiêu hóa
Thông tin được công bố trên trang web của Bệnh viện Đa khoa Medlatec và được tham vấn y khoa bởi BSCKI. Dương Ngọc Vân đã chỉ ra rằng, hạt mè đen chưa bóc vỏ chứa 3,5g chất xơ trong mỗi 30g (chiếm 12% tổng lượng chất xơ hàng ngày cần cho cơ thể).
Điều này chứng minh rằng hạt mè đen còn là một thực phẩm có lợi cho hệ tiêu hóa. Ngoài ra, chất xơ có trong hạt mè đen còn giúp ngăn ngừa một số căn bệnh như ung thư, bệnh tim mạch, tiểu đường loại 2 và béo phì.
Hàm lượng chất xơ lớn này cũng giúp giảm các triệu chứng liên quan đến tiêu hóa, chẳng hạn như các vấn đề về ruột kích thích, viêm ruột thừa, trĩ và các rối loạn tiêu hóa khác.
Chứa chất chống oxy hóa
Mè đen chứa một nhóm các hợp chất phenylpropanoid, trong đó có hai thành phần quan trọng là sesamin và sesamolin. Những hợp chất này có khả năng chống oxy hóa, giúp bảo vệ cơ thể khỏi các tác động của các gốc tự do có hại.
Các lignans có trong hạt mè đen cũng đóng vai trò quan trọng trong việc đối phó với tình trạng căng thẳng oxi hóa, một phản ứng hóa học gây hại cho tế bào và có thể gây ra các bệnh mãn tính.
Không chỉ vậy, một dạng của vitamin E gọi là gamma-tocopherol trong mè đen cũng có khả năng chống oxy hóa, giúp bảo vệ tim mạch khỏi bệnh lý.
Hỗ trợ kiểm soát đái tháo đường
Mè đen được biết đến như một loại hạt có khả năng kiểm soát đái tháo đường. Hạt mè chứa magie và các chất dinh dưỡng quan trọng khác có thể cải thiện đường huyết cho những người mắc bệnh đái tháo đường.
Cách sử dụng mè đen đúng cách
Dưới đây là một số gợi ý để bạn sử dụng mè đen đúng cách và phát huy đúng tác dụng:
- Để cải thiện làn da và vóc dáng: uống nước mè rang vào buổi sáng và buổi tối, ngay sau khi thức giấc và trước khi đi ngủ.
- Để hỗ trợ quá trình giảm cân: uống nước mè đen không hoặc pha với sữa tươi không đường.
- Để tăng cân: pha sữa mè đen bằng sữa đặc có đường.
- Hàm lượng sử dụng mè đen hàng ngày tốt nhất chỉ cần duy trì khoảng 15 - 20g là được.
- Nên rang mè chín rồi mới dùng để có mùi thơm, vị bùi hơn và dễ tiêu hoá.
Tuy mè đen rất tốt cho sức khỏe, nhưng bạn cũng không nên lạm dụng loại thực phẩm này. Nếu muốn dùng hạt mè đen như một loại thuốc, hãy tham khảo ý kiến của các chuyên gia và bác sĩ.
Ngoài ra, hạt mè đen cũng chống chỉ định với các đối tượng sau đây:
- Những người mắc bệnh đông máu, huyết khối, viêm tắc tĩnh mạch,...
- Người bị sỏi thận nên hạn chế dùng vì hạt mè đen có chứa nhiều khoáng chất.
- Hạt mè đen giàu calo, vì thế nếu bạn bị béo phì hoặc đang trong chế độ giảm cân khắt khe thì cũng nên hạn chế đưa vào.
Bên cạnh đó, mè đen cũng là một trong những loại hạt được ghi nhận là có khả năng gây dị ứng tương đối cao. Các phản ứng thường gặp khi bị dị ứng hạt mè đen gồm có:
- Phát ban, mặt đỏ
- Nổi mề đay và ngứa
- Sưng cổ họng dẫn đến khó thở hoặc khó nuốt
- Sưng mắt, mặt, môi hoặc lưỡi
- Lo lắng, bồn chồn, ngất xỉu
- Chuột rút
- Tiêu chảy hoặc nôn mửa
- Giảm huyết áp
- Mất ý thức
Khi thấy có bất kỳ dấu hiệu nào kể trên sau khi ăn hoặc uống hạt mè đen, hãy ngưng sử dụng ngay lập tức. Đặc biệt, với các triệu chứng nặng như giảm huyết áp nghiêm trọng, không thở được, phải lập đến bệnh viện cấp cứu.
Trên đây là công dụng và cách sử dụng đúng cách hạt mè đen, hãy sử dụng loại “tiên dược” này đúng cách để nó phát huy tối đa công dụng của mình, góp phần tăng cường sức khỏe cho chính mình và người thân.