Chùa Phước Kiển (huyện Châu Thành, Đồng Tháp) có diện tích khoảng 5.000m2, nằm giữa vùng đồng nước. Trụ trì Thích Huệ Từ cho biết, ngôi chùa ban đầu chỉ là một am nhỏ được thành lập thời vua Thiệu Trị. Năm 1966, chùa sập sau một trận bom, phải xây dựng lại gần như toàn bộ. Phước Kiển thường được người dân gọi là chùa Lá Sen. Phía trước và sau chùa có hai ao sen có lá to như những cái nia.
Cảnh quan chùa khá rộng rãi, thoáng đãng, các tượng Phật cũng được làm sống động và tinh xảo. Tuy kiến trúc không có gì đặc sắc nhưng trong chùa có một loài sen kỳ lạ và hiếm thấy không chỉ ở Việt Nam mà ở cả các nước Đông Nam Á.
Nhắc đến hoa sen, người ta thường liên tưởng đến vẻ đẹp thanh cao, tinh tế mà mỏng manh. Nhưng hoa sen trong ngôi chùa Phước Kiển ở Đồng Tháp lại nổi tiếng bởi kích thước khổng lồ, có thể “cõng” người mà chỉ làm khẽ xao động mặt nước. Chính điều này đã thu hút rất đông du khách thập phương về chùa tham quan.
Ao sen ở chùa Phước Kiển có hình vuông tượng trưng cho đất, lá sen có hình tròn tượng trưng cho trời. Lá sen khổng lồ, to như những cái nia, vành cong gần cả tấc tay, nom rất đẹp mắt. Nếu không tận mắt nhìn thấy, chắc chắn bạn sẽ hồ nghi rằng, đây chỉ là lá sen làm bằng nhựa hoặc bên dưới lá có sắt thép chống đỡ.
Cọng sen to gần bằng cổ tay người trưởng thành, mép lá cao khoảng 2 – 5cm tạo thành hình cái nia trông rất lạ mắt. Mặt trên của lá nhẵn bóng màu xanh nhạt, còn mặt dưới nhiều gai và có nhiều gân lớn, được chia nhỏ thành các ô vuông có màu đỏ nhạt khi còn non và thẫm dần khi lá già. Đặc biệt, lá sen trưởng thành có thể “cõng” người có trọng lượng lên tới 80kg mà không hề gì.
Theo sư trụ trì Thích Huệ Từ, người đã gắn bó cùng Phước Kiển Tự từ rất lâu thì loài sen lạ này xuất hiện trong ao sen của chùa khoảng năm 1992. Không ai biết tên của nó, chỉ nghe người dân trong vùng thường gọi là sen vua, sen nia, cây nong tầm…Vào mùa khô, lá sen chỉ to khoảng 1m đến 1,5m nhưng vào mùa mưa, “no nước”, lá sen có thể nở rộng ra gần 3m. Điều kì lạ ở loài sen này là lá sen 3 tháng mới tàn rụi. Hoa sen nở trong 3 ngày và mỗi ngày lại nở 2 lần, chuyển màu liên tục. Sư trụ trì cho biết: “Hoa nở lần đầu vào khoảng 6 giờ tối tỏa hương thơm ngát đến 12 giờ sáng hôm sau thì bắt đầu khép lại. Tầm 3 giờ hoa lại nở đến khoảng 4 – 5 giờ chiều thì khép cánh. Từ màu trắng hồng ban đầu, mỗi lần hoa nở sẽ sẫm hơn một chút đến khi tàn sẽ có màu tím thẫm”.
Được biết, đây là loài sen Victoria regia (hay còn gọi là sen vua) có nguồn gốc từ Amazon, Nam Mỹ. Đây là một trong những loài sen quý hiếm ở Đông Nam Á. Đến nay, chỉ có chùa Phước Kiển trồng được loài sen này. “Nhiều người đến xin giống về trồng nhưng đều thất bại, sen không sống nổi ở bất cứ nơi nào, vùng nào” – hòa thượng Thích Huệ Từ – trụ trì chùa cho biết.
Chính điện chùa xây dựng đơn giản, trần chỉ lợp mái tôn. Bên trong ban đầu thờ Phật sau còn thờ thêm ngọc hoàng, thánh mẫu mẹ diêu trì… Ban đầu chùa thờ Phật, theo dòng Lâm Tế Chánh Tông. Khi chùa có nhiều khách đến thăm, họ mang theo cả tượng ngọc hoàng, thánh mẫu, hộ pháp… nên chùa giữ lại luôn để thờ. Bên hông chánh điện đặt đại hồng chung hơn trăm tuổi, được đúc từ khi chùa Phước Kiển mới hình thành.
Trước ao sen có bài trí tượng ba ông khỉ trong các tư thế khác nhau, mang ý nghĩa “không nói, không nghe, không thấy”. Những bức tượng như để răn dạy con người rằng sự khổ đau đến vì nghe chuyện thiên hạ, nói chuyện thế gian và khổ vì nhìn lỗi của người khác.
Chùa Phước Kiển thường nằm trong chương tình tham quan của nhiều công ty lữ hành. Theo nhà chùa, vào dịp cuối tuần, lễ Tết có hàng trăm lượt khách tới tham quan.