Giải báo chí toàn quốc "Vì sự nghiệp phát triển văn hóa, thể thao và du lịch" lần thứ nhất được phát động vào ngày 26/12/2022. Kể từ ngày phát động, giải đã nhận được sự hưởng ứng tích cực của các nhà báo, hội viên Hội Nhà báo Việt Nam trong cả nước.
Bà Đỗ Thị Thu Hằng, Trưởng Ban Nghiệp vụ Hội Nhà báo Việt Nam cho biết về công tác thu nhận tác phẩm và chấm sơ khảo Giải, đến hết ngày gia hạn gửi tác phẩm dự thi, Tiểu ban Thư ký – Tổng hợp nhận được tổng số 1.084 tác phẩm dự giải. Đây là số lượng tác phẩm lớn, nhất là đối với một giải báo chí ngành tổ chức trong năm đầu tiên. Điều này thể hiện sự quan tâm đặc biệt của các nhà báo và công chúng báo chí đối với lĩnh vực văn hóa, thể thao và du lịch.
Tiểu ban Thư ký – Tổng hợp đã tiến hành rà soát, sàng lọc và loại 51 tác phẩm vi phạm yêu cầu của Thể lệ giải. Hội đồng sơ khảo được thành lập gồm 5 tiểu ban: Báo in, Báo điện tử, Phát thanh, Truyền hình và Báo ảnh để chấm 1.033 tác phẩm hợp lệ. Kết quả, Hội đồng sơ khảo đã lựa chọn được 131 tác phẩm xuất sắc nhất trình Hội đồng chung khảo.
Vòng chấm sơ khảo diễn ra từ ngày 25/7 đến ngày 14/8/2023. Căn cứ Quy chế chấm giải, các tiểu ban Hội đồng sơ khảo đã tiến hành thẩm định độc lập, khách quan, minh bạch, và thảo luận tập trung, kỹ lưỡng, công tâm để lựa chọn ra những tác phẩm báo chí nổi bật nhất vào vòng chung khảo. Quá trình chấm sơ khảo được thực hiện khẩn trương, nghiêm túc, chặt chẽ, đúng Thể lệ và Quy chế chấm giải.
Sau 3 tuần thẩm định, thảo luận và chấm tác phẩm, Hội đồng sơ khảo đã lựa chọn được 131 tác phẩm xuất sắc nhất trình Hội đồng chung khảo, phân bổ theo loại hình báo chí như sau: Báo in chọn 35 tác phẩm, Báo điện tử chọn 30 tác phẩm; Phát thanh chọn 20 tác phẩm; Truyền hình chọn 30 tác phẩm; Báo ảnh chọn 16 tác phẩm.
Hội đồng chung khảo thực hiện công tác xét Giải
Theo đánh giá của Hội đồng sơ khảo, tác phẩm dự Giải không chỉ nhiều về số lượng, đa dạng về đề tài, mà còn đạt chất lượng chuyên môn tốt, quy tụ được nhiều cơ quan báo chí lớn, nhỏ ở cả Trung ương và địa phương.
Các tác phẩm đều bám sát các chủ đề lớn, phản ánh đậm nét các sự kiện quan trọng của năm 2022 – 2023 trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch và gia đình. Một số mảng đề tài nổi bật được nhiều nhóm tác giả quan tâm, khai thác như: Các chính sách, vấn đề lớn về trấn hưng văn hóa, phát triển văn hóa đất nước, khơi dậy những giá trị cao quý, thiêng liêng của người Việt; kỷ niệm 80 năm ngày ra đời Đề cương văn hóa Việt Nam. Các chính sách trong công tác nhà nước về di sản; các vấn đề về gìn giữ, bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa quốc gia, di sản văn hóa vùng miền như: ngôn ngữ tiếng Việt, tà áo dài Việt Nam, văn thơ cung đình Huế, hát then, xòe Thái, Lượn Slương, dân ca, đờn ca tài tử...
Các tấm gương trong thể thao thành tích cao, thể thao quần chúng, thể thao cho người khuyết tật. Chính sách khôi phục và phát triển du lịch tại các địa phương sau đại dịch COVID-19. Phê phán các thói hư, tật xấu, phân tích mặt trái của mạng xã hội trong các vấn đề về văn hóa, gia đình và ứng xử. Chỉ ra khó khăn, vướng mắc, bất cập trong các mặt của công tác văn hóa, thể thao, du lịch, gia đình, từ đó đưa ra giải pháp đổi mới, nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý nhà nước, kêu gọi toàn xã hội chung tay giải quyết…
Cũng theo đánh giá của Hội đồng chung khảo, vẫn còn thiếu các đề tài về đào tạo cán bộ văn hóa nghệ thuật trong tất cả các lĩnh vực, văn hóa truyền thống và văn hóa hiện đại. Các loại hình văn học, nghệ thuật khác như âm nhạc truyền thống, giao hưởng, ba lê, các hình thức tạo hình truyền thống như sơn mài, sơn ta, khắc gỗ, thêu ren… chưa được chú ý. Đề tài thể thao cần đa dạng hơn, không chỉ là gương mặt những người đạt thành tích mà còn về công tác đào tạo, sự phấn đấu của các trường lớp, thể thao phong trào ở miền núi, ở vùng cao.
Để nâng cao hơn chất lượng Giải, các thành viên Hội đồng đã đề xuất, kiến nghị về công tác tổ chức Giải những năm tiếp theo. Trong đó, tăng cường tuyên truyền để thu hút sự tham gia của các cơ quan báo chí, đặc biệt là báo chí địa phương; cân đối lĩnh vực văn hoá với các lĩnh vực còn lại để phản ánh đầy đủ, toàn diện các lĩnh vực của ngành. Một số ý kiến cho rằng, Ban tổ chức nên xem xét, đầu tư thêm cho việc số hóa tác phẩm và đưa lên cơ sở dữ liệu tập trung, sử dụng phần mềm chấm giải báo chí để công tác chấm giải online được thuận tiện hơn…
Sau khi bỏ phiếu, Hội đồng chung khảo thống nhất sẽ trao giải thưởng ở các loại hình gồm: Báo in có 1 Giải A, 3 Giải B, 5 Giải C và 12 Giải Khuyến khích; Báo điện tử có 1 Giải A, 3 Giải B, 5 Giải C và 11 Giải Khuyến khích; Phát thanh có 1 Giải A, 3 Giải B, 5 Giải C và 10 Giải Khuyến khích; Truyền hình có 1 Giải A, 3 Giải B, 5 Giải C và 10 Giải Khuyến khích; Báo Ảnh có 1 Giải A, 3 Giải B, 5 Giải C, 7 Giải Khuyến khích.