Ngày 3/10, Chủ tịch UBND TP. HCM Phan Văn Mãi đã có buổi đối thoại với Đại biểu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP. HCM. Tại cuộc gặp này, Chủ tịch thành phố đã kêu gọi sự chung tay của người dân trong việc triển khai các dự án lớn, trong đó có dự án đường sắt đô thị.
"Đây là dự án lớn, cần huy động sức dân. Với sức mạnh của nhân dân, chúng ta chắc chắn sẽ làm được những việc lớn lao, thậm chí là những dự án trị giá hàng trăm tỷ USD," ông Phan Văn Mãi nhấn mạnh.
Theo đề án hệ thống đường sắt đô thị, TP. HCM cần hoàn thành 183km đường metro vào năm 2035, với tổng vốn đầu tư dự kiến 36 tỷ USD. Chủ tịch Mãi cho biết, thành phố sẽ phát hành trái phiếu đường sắt đô thị và mong muốn người dân mua để cùng đóng góp kinh phí. Cơ quan chức năng sẽ tính toán kỹ lưỡng để khai thác hiệu quả quỹ đất dọc các tuyến metro, kết hợp với những tác động tích cực của dự án lên kinh tế - xã hội, tạo nguồn kinh phí tốt để trả lại lợi ích cho người dân.
Chủ tịch TP. HCM kêu gọi người dân mua trái phiếu, không chỉ để hỗ trợ nguồn vốn cho dự án đường sắt đô thị mà còn góp phần thực hiện các dự án lớn khác của thành phố. "Bà con có thể nhận lãi suất cao hơn khi gửi tiền vào ngân hàng, nhưng mua trái phiếu là cách để cùng đóng góp xây dựng thành phố," ông Mãi chia sẻ.
Chủ tịch TP. HCM cũng cho rằng, phát hành trái phiếu đường sắt sẽ là một giải pháp đột phá, giúp huy động các nguồn lực xã hội để đầu tư hạ tầng và tái cấu trúc không gian đô thị.
Theo quy hoạch, TP. HCM dự kiến xây dựng 8 tuyến metro và 3 tuyến đường sắt một ray, với tổng chiều dài khoảng 220km. Hiện tại, tuyến số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) và tuyến số 2 (Bến Thành - Tham Lương) với tổng chiều dài hơn 30km đã được triển khai bằng vốn ODA theo cơ chế cấp phát từ ngân sách Trung ương. Các tuyến còn lại vẫn đang ở giai đoạn xây dựng và hoàn thiện đề án.
Trong đề án phát triển hệ thống đường sắt đô thị, TP. HCM đã đề xuất Trung ương cho phép thực hiện 14 cơ chế, trong đó có những nội dung giúp huy động vốn để xây dựng 200km metro. Cụ thể, thành phố đề xuất được thu hồi đất dự án tổng thể cho toàn hệ thống đường sắt đô thị và phát triển đô thị vùng phụ cận các nhà ga theo mô hình TOD (phát triển đô thị dựa trên định hướng giao thông công cộng) ngay sau khi chủ trương đầu tư dự án được Quốc hội thông qua.
Thành phố cũng kiến nghị được phép đấu giá quyền sử dụng đất cho các dự án khu đô thị TOD theo quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 và sử dụng toàn bộ số tiền thu được để đầu tư trực tiếp cho dự án đường sắt đô thị. Dự kiến, TP. HCM sẽ thu được khoảng 40 tỷ USD từ nguồn này, một phần trong đó sẽ được dùng để đầu tư xây dựng metro.
Bên cạnh đó, TP. HCM đề xuất Trung ương cho phép phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, trái phiếu công trình hoặc các hình thức huy động vốn không phụ thuộc vào hạn mức trần nợ công. Lãi suất trái phiếu sẽ do thành phố tự quyết định, dựa trên khả năng thanh toán và trả nợ.