Chùa Khai Nguyên hay còn được biết đến với tên gọi là Cổ Liêu hay Tản Viên Sơn Quốc Tự, trụ tại thôn Khoang Sau (xã Sơn Đông, thị xã Sơn Tây, Hà Nội). Theo lịch sử bia ký, ngôi chùa này được xây dựng từ nửa đầu thế kỷ 16.
Gần như trở thành phế tích
Trải qua nhiều năm chiến tranh và không có trụ trì chăm nom, chùa Khai Nguyên xuống cấp nặng nề, phần lớn đất chùa được cắt cho nhân dân canh tác. Tới năm 1990, chùa Khai Nguyên xuống cấp trầm trọng và gần như trở thành phế tích.
Năm 2003, được sự đồng thuận của người dân và các cấp chính quyền, đại đức Thích Đạo Thịnh về trông nom và từ đó tu bổ, cải tạo, xây dựng lại chùa Khai Nguyên để đáp ứng nhu cầu tu học của tăng ni, cũng như tín đồ phật tử thập phương. Đây là ngôi chùa có kiến trúc độc đáo mang nét kim cổ giao thoa, theo kiểu "nội công ngoại quốc" có thể thấy phổ biến ở các ngôi chùa của Việt Nam, tức là kiến trúc bên trong có hình chữ Công (工) còn bên ngoài có hình chữ Quốc (国).
Và cho đến thời điểm hiện tại, chùa Khai Nguyên là một điểm đến quen thuộc với đông đảo phật tử và nhân dân trên cả nước. Nổi bật nhất ở ngôi chùa này phải nói đến bức đại tượng Phật A Di Đà lớn nhất Đông Nam Á được khởi công xây dựng từ năm 2015.
Đại tượng Phật A Di Đà lớn nhất Đông Nam Á và thông điệp “Vì hòa bình thế giới”
Đại đức Thích Đạo Thịnh - Trụ trì chùa Khai Nguyên chia sẻ: "Bức đại tượng được khởi công xây dựng từ năm 2015, tượng cao 72 mét, đường kính bệ tượng lên tới 1.200m2, hiện vẫn trong quá trình hoàn thiện. Bức tượng có kết cấu chắc chắn và được tạo tác vô cùng tinh xảo với hình tượng đức Phật A di đà uy nghiêm trong tư thế kiết già, gương mặt toát lên vẻ từ bi, trí tuệ.”
Trên tay trái của bức tượng Phật là một đóa sen hồng chớm nở, tay phải ở tư thế Giáo hóa thủ ấn. Giữa hai lòng bàn tay của đức Phật đều có hình bánh xe Pháp luân đắp nổi, thể hiện những triết lý sâu xa của Phật giáo. Riêng phần đế là bông sen khổng lồ, với 3 lớp gồm 56 cánh hoa. Pho tượng thể hiện đầy đủ những nét đặc trưng của văn hóa Phật giáo Việt Nam.
Bên trong pho đại tượng Phật gồm 13 tầng, trong đó 12 tầng được bố trí cho khách tham quan thờ Bồ Tát. Phía tầng âm của pho đại tượng, nhà chùa tạo mô hình mô phỏng về 18 tầng địa ngục và cõi trời, thiên cung, cõi a tu la,... tức là lục đạo luân hồi, dựa theo luật nhân quả, những bài giảng, kinh sách mà ra.
Đại tượng Phật này có trái tim được tạc bằng chất liệu ngọc bích Nephine Canada nguyên khối, trọng lượng nặng hơn 1 tấn.
“Nhà chùa tạo nên để các phật tử, nhân dân đến chiêm bái, từ đó hiểu ra điều thiện, điều ác sẽ như thế nào, sống tốt sẽ được lên thiên giới, còn sống ác sẽ xuống địa ngục”, vị đại diện chùa Khai Nguyên cho hay.
Ngoài ra, chùa Khai Nguyên còn thu hút du khách bởi lối kiến trúc độc đáo, giữ được nhiều nét cổ kính đặc trưng. Trong điện Tam bảo của chùa được bài trí 1975 pho tượng Phật lớn nhỏ. Tất cả tượng đều do tăng ni phật tử công đức vào chùa.