Nhắc đến cầu quay, người ta nghĩ ngay đến cầu quay sông Hàn (Đà Nẵng) vì nó là cây cầu quay duy nhất còn hoạt động ở Việt Nam, tạo điểm nhấn cho thành phố du lịch miền Trung này. Nhưng rất ít người biết rằng, ở Hải Phòng cũng có 1 cây cầu quay như thế, đặc biệt hơn đây lại là cầu quay dành cho xe lửa.
Cụ thể, những năm đầu thập niên 70 của thế kỷ XIX, để thuận tiện cho việc vận chuyển hàng hóa từ Pháp sang Việt Nam, từ Việt Nam đi Trung Quốc và ngược lại, người Pháp đã xây dựng cảng biển, nhà ga và đường sắt nối từ ga Hải Phòng tới Hà Nội, lên Lào Cai và sang Vân Nam, Trung Quốc. Nhờ đó, một loạt cầu thép nối tuyến xe lửa này ra đời như cầu Quay (Hải Phòng), cầu Phú Lương (Hải Dương), cầu Long Biên (Hà Nội)… Năm 1901, cầu quay bắc qua sông Tam Bạc ( Cầu quay Hải Phòng) được khởi công, sau một năm thì hoàn thành. Cầu bằng dầm thép, có 2 nhịp và 3 khoang thông thuyền, phục vụ cho cả đường bộ và đường sắt. Để không gây trở ngại cho các tàu thuyền qua lại trên sông, các kỹ sư người Pháp đã thiết kế nhịp giữa cầu có thể quay ngang 90 độ, dọc theo sông.
Ảnh: Internet
Những năm đầu, cầu được điều khiển thủ công bởi 5-6 công nhân người Việt. Họ sử dụng hệ thống ròng rọc để quay cả một nhịp cầu dài khoảng 50m, nặng cả trăm tấn. Sau một thời gian, việc vận hành được thực hiện bằng động cơ điện.
Những năm 1966-1967, cầu bị trúng bom và hư hỏng nặng, không thể quay được nữa. Sau đó, cầu được sửa lại và đặt cố định cho đến ngày nay.
Ảnh: Internet
Trải qua biết bao thăng trầm lịch sử và nhiều lần đổi tên, nhưng người Hải Phòng vẫn quen gọi cầu bắc qua sông Tam Bạc là cầu quay. Nhằm phục vụ nhu cầu đi lại giữa hai quận Hồng Bàng và Lê Chân, giảm tải người và phương tiện qua cây cầu trăm tuổi này, năm 2013 Hải Phòng xây dựng cầu đường bộ Tam Bạc song song cầu Quay. Công trình từ thời Pháp thuộc chỉ còn phục vụ xe lửa và một số ít người đi xe đạp, xe máy. Ký ức về 1 Hải Phòng xưa cũ đã ít nhiều mờ dần, thay thế bằng tuyến phố đi bộ hiện đại, khang trang nhưng cây cầu thì vẫn còn đó, âm thầm đóng góp vào mạng lưới giao thông đa dạng của thành phố cảng đang từng ngày đổi mới.
Buổi tối ở công viên Tam Bạc và Cầu Quay là địa điểm hẹn hò và check in tuyệt vời của giới trẻ ở thành phố Hải Phòng. Sẽ không có bất kỳ lời nào để miêu tả về vẻ đẹp cây cầu này khi chiều tối bao phủ. Cầu quay in bóng xuống dòng sông Tam Bạc với những ánh đèn lấp lánh các màu sắc rực rỡ. Mọi người có thể đi bộ ven sông hoặc vui chơi trong công viên Tam Bạc rất rộng và thoáng mát.
Cầu trở nên lung linh bởi ánh đèn chiếu xuống mặt nước. Ảnh: Internet
Công viên Tam Bạch ngay sát cầu. Ảnh: Internet
Trở về với thời bình, cầu quay không chỉ là một chứng nhân lịch sử mà còn là một "điểm check in cực phẩm" mà ai cũng muốn một lần được ghé qua.