Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa trình Chính phủ tờ trình dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 81/2021/NĐ-CP quy định về cơ chế thu, quản lý học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân và chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập; giá dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo.
Theo đánh giá của Bộ Giáo dục và Đào tạo, nếu học phí năm học 2023-2024 thực hiện theo Nghị định thì mức trần sẽ tăng cao, có khối ngành tăng lên gần 100% so với năm học trước.
Nghị định số 81/2021/NĐ-CP có hiệu lực từ năm 2021. Tuy nhiên, từ đầu năm 2020, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 165/NQ-CP về học phí đối với cơ sở giáo dục và đào tạo công lập năm học 2022-2023. Theo đó, mức học phí của cơ sở giáo dục công lập tiếp tục được giữ ổn định so với năm học 2021-2022. Như vậy, lộ trình học phí theo quy định tại Nghị định số 81/2021/NĐ-CP đến năm học 2022-2023 chưa được áp dụng; mức thu học phí đã không tăng trong 3 năm học vừa qua (từ năm học 2020-2021 đến năm học 2022-2023).
Nghị quyết 165/NQ-CP chỉ áp dụng cho năm học 2022-2023, nếu năm 2023 không có quy định khác thì mức học phí năm học 2023 - 2024 sẽ áp dụng theo quy định tại Nghị định số 81/2021/NĐ-CP, theo đó sẽ tăng cao so với mức học phí năm học 2022-2023.
Cụ thể, mức trần học phí giáo dục đại học công lập năm học 2023-2024 sẽ tăng bình quân 45,7% so với năm học 2022-2023, đặc biệt, khối ngành y dược tăng 93%; khối ngành nhân văn, khoa học xã hội tăng 53% so với năm học trước.
Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, qua phản ánh và thảo luận, góp ý của các cơ quan trung ương, địa phương, học phí năm học 2023-2024 cần phải được điều chỉnh tăng để bảo đảm nguồn lực nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo, đầu tư cơ sở vật chất trong điều kiện nguồn lực đầu tư hạn chế, ngân sách chi thường xuyên bị cắt giảm hằng năm.
Đặc biệt, đối với các cơ sở giáo dục đại học công lập, thu từ học phí chiếm tỷ trọng chủ yếu (trên 80% tổng nguồn thu của trường), khả năng khai thác từ các nguồn thu khác còn hạn chế. Nhiều cơ sở giáo dục đại học đề nghị được áp dụng mức thu học phí theo lộ trình quy định tại Nghị định số 81/2021/NĐ-CP để có thể bù đắp chi phí hoạt động thường xuyên, nâng cao chất lượng đào tạo và thực hiện lộ trình tự chủ.
Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng nếu học phí năm 2023 – 2024 thực hiện theo mức quy định tại Nghị định sẽ gây khó khăn cho phụ huynh, học sinh. Theo đó, hầu hết các ý kiến thống nhất đề nghị cần tăng học phí so với năm học 2022 – 2023 nhưng có thể chậm lại 1 năm so với lộ trình tăng, có nghĩa là học phí của năm học mới thu bằng mức học phí của năm 2022 – 2023 được quy định trong Nghị định 81.
Bộ GD&ĐT cũng trình bày tác động của việc áp dụng mức học phí lùi một năm đối với chỉ số giá tiêu dùng CPI. Theo Bộ, năm học 2022 – 2023 do không áp dụng thu học phí theo Nghị định 81 nên không tác động đến chỉ số CPI 8 tháng đầu năm 2023.
“Theo ý kiến của Tổng cục Thống kê, nếu các địa phương áp dụng mức sàn học phí lùi 1 năm theo quy định của Nghị định 81 thì sẽ tác động làm CPI bình quân cả nước năm 2023 tăng khoảng 1,4 điểm phần trăm. Còn nếu áp dụng theo đúng Nghị định 81 thì cả năm 2023 sẽ tăng khoảng 2,3 điểm phần trăm”, Bộ GD&ĐT thông tin.
Đối với người học, việc dự kiến lùi 1 năm tăng học phí so với quy định cũng giảm áp lực về tài chính cho gia đình.