Vị phi tần đầu tiên và duy nhất của Trung Hoa dám ly hôn với Hoàng đế là ai?

Ngạch Nhĩ Đức Đặc Văn Tú (1909-1953), được biết đến với tên gọi Thục phi Văn Tú, là Hoàng phi của vua Phổ Nghi, vị Hoàng đế cuối cùng của triều đại nhà Thanh cũng như trong lịch sử Trung Quốc. Năm 1931, Thục phi Văn Tú trở nên nổi tiếng với danh hiệu "Hoàng phi cách mạng" vì là vị phi tần đầu tiên trong lịch sử Trung Hoa chủ động ly hôn với Hoàng đế.

Cuộc sống trong Tử Cấm Thành

Mùa xuân 1921, khi vua Phổ Nghi tuyển hoàng hậu, hai cô gái quý tộc - Văn Tú và Uyển Dung - đều được đề cử. Dù Uyển Dung có nhan sắc hơn nhưng Văn Tú lại chiếm được sự thiện cảm của vua. Tuy nhiên, Thái phi Đoan Khang đã chọn Uyển Dung làm hoàng hậu và Văn Tú làm Thục phi.

Ban đầu, Uyển Dung thường tỏ ra ghen ghét và cố gắng lật đổ với Văn Tú. Tính cách của Văn Tú rất kín đáo và không thích thể hiện tình cảm. Từ nhỏ, bà đã yêu thơ và thường dành thời gian ở cung Thường Xuân, lặng lẽ đắm chìm trong sách. Vua Phổ Nghi cũng đã mời giáo viên tiếng Anh đến dạy bà, giúp bà mở rộng kiến thức ngay trong cung điện.

Tuy nhiên quãng thời gian bình yên bên kiến thức sách vở của Văn Tú không kéo dài được bao lâu thì Hoàng thất nhà Thanh bị quân phiệt Phùng Ngọc Tường ép rời khỏi Hoàng cung, kết thúc thời kỳ hoàng kim của Hoàng thất nhà Thanh vào ngày 5/11/1924.

Quyết định ly hôn với Hoàng đế

Sau khi rời khỏi cung, Phổ Nghi đã không ít lần kêu gọi sự tương trợ của Nhật Bản để giúp mình đòi lại vương vị. Bằng kiến thức cũng như sự uyên bác của mình, Văn Tú đã nhiều lần khuyên nhủ Phổ Nghi không nên làm vậy vì cho rằng quân Nhật chắc hẳn cũng không tốt đẹp gì, bởi chả mấy ai tự nhiên chịu giúp đỡ người khác không công.

Tuy nhiên, Phổ Nghi một mực đối đầu với Văn Tú trong tư tưởng, ông cho rằng Văn Tú là phụ nữ không biết gì mà lại đòi xen vào chuyện chính trị. Cũng từ thời điểm này, ông dần dần ghét bỏ và đối xử tồi tệ với Văn Tú.

Cảm thấy không thể chịu đựng cuộc sống như thế này thêm được nữa, Văn Tú liền tìm hiểu luật và phát hiện ra rằng khi Phổ Nghi rời khỏi cung thì ông cũng như một công dân bình thường của Trung Hoa dân quốc, chưa kể thời điểm bấy giờ chế độ bình quyền và bài trừ phân biệt đối xử cũng được chính phủ nêu cao. Văn Tú liền trốn ra ngoài và đệ đơn kiện lên tòa án yêu cầu ly hôn với Phổ Nghi. Trong đơn kiện có viết như sau:

"Kiện Phổ Nghi ngược đãi Văn Tú đến mức không thể chịu đựng được nữa. Phổ Nghi mắc bệnh yếu sinh lý, ở cùng nhau 9 năm mà chưa từng sủng hạnh Văn Tú lần nào. Vì thế, Văn Tú quyết định ly hôn và yêu cầu mỗi tháng Phổ Nghi phải cung cấp 500 ngàn tiền sinh hoạt phí".

Đơn kiện của Văn Tú khiến Phổ Nghi vừa giận vừa thẹn vì nó làm tổn thương nghiêm trọng tới sĩ diện của hoàng thất triều Thanh cũng như thân phận "hoàng thượng" của ông. Tuy nhiên, mặc cho thái độ của Phổ Nghi ra sao, các tờ báo tại Nam Kinh và Thiên Tân vẫn liên tục cho đăng tải các thông tin liên quan tới việc Văn Tú đòi ly hôn với cựu hoàng Phổ Nghi, gọi cô là một "Hoàng phi cách mạng". 

Vào ngày 22/10/1931, nhờ sức mạnh của dư luận, Văn Tú đã thắng kiện. Sau nhiều ngày đàm phán, cuối cùng Phổ Nghi cũng ký vào tờ giấy ly hôn gồm 3 điều kiện kèm theo: Một là, sau khi ly hôn Phổ Nghi phải cung cấp cho Văn Tú 550 ngàn tiền sinh hoạt phí; hai là, Phổ Nghi phải đồng ý để Văn Tú mang theo những đồ dùng và quần áo thường ngày của mình; ba là, sau khi Văn Tú về Bắc Bình sống nhất định không được làm việc gì ảnh hưởng tới danh dự của Phổ Nghi. Ông là vị hoàng đế đầu tiên trong lịch sử bị Hoàng phi ly hôn.

Cuộc sống sau ly hôn của vị Hoàng phi cuối cùng của Trung Hoa

Sau khi ly hôn Văn Tú trở về Bắc Kinh. Bà vẫn sống xa xỉ và giữ những thói quen từ thời gian ở cung. Một thời gian sau số tiền được bồi thường của chồng cũ nhanh chóng cạn kiệt, những tháng ngày nhàn nhã ở nhà đọc sách của bà kết thúc. 

Bà đổi tên là Phó Ngọc Phương, trở thành giáo viên và tìm thấy niềm vui trong việc dạy học. Nhưng khi bị biết đến là hoàng phi cuối cùng của nhà Thanh, cuộc sống bà bị đảo lộn. Sau đó, bà rơi vào cảnh khốn khó, làm nghề dán hộp giấy, thậm chí làm thợ xây nhà để kiếm sống.Văn Tú đành rời khỏi trường học trong nước mắt. Sau đó, bà rơi vào cảnh khốn khó, làm nghề dán hộp giấy, thậm chí làm thợ xây nhà để kiếm sống.

Năm 1949, sau khi cuộc kháng chiến ở Trung Quốc giành thắng lợi, Văn Tú làm người hiệu đính của một tờ báo, sau đó kết hôn với Lưu Chấn Đông, phụ tá của Lý Tông Nhân, quyền tổng thống Trung Hoa Dân Quốc sau khi Tưởng Giới Thạch từ chức năm 1947.

Sau đám cưới, họ mở một tiệm thuê xe kéo. Nhưng chỉ sau hai năm, Lưu Chấn Đông phá sản và mất nhà. Trước khi họ kịp chạy về phía nam thì Bắc Bình đã bị vây hãm. Lưu Chấn Đông nghe theo lời vợ ra trình diệt với chính quyền. Nhờ có biểu hiện tốt, ông được phân công làm việc tại đội vệ sinh của quận Tây Thành, Bắc Kinh. Mặc dù thu nhập không cao, nhưng họ vẫn đảm bảo cuộc sống.

Hai vợ chồng họ sống trong căn phòng chỉ vỏn vẹn 10m2. Văn Tú quán xuyến việc nhà, chăm lo nội trợ cho gia đình. Sống cùng nhau nhiều năm nhưng họ không có con. Cuối cùng vào năm 1953, Hoàng phi cuối cùng của triều Thanh Văn Tú mất ở tuổi 45 do sức khỏe yếu.