VDF 2024: Thể chế đi trước, công nghệ, con người là nền tảng tạo tiền đề để phát triển

Trao đổi và thảo luận về những xu hướng mới trong lĩnh vực chuyển đổi số ngành Tài chính

Hội thảo - Triển lãm VDF-2024 có sự hiện diện của của đại diện một số Bộ, ngành Trung ương và địa phương; các công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại; Đại diện các hiệp hội; Đại diện một số Trường Đại học, Viện nghiên cứu trong lĩnh vực CNTT và kinh tế số và đại diện một số đơn vị chức năng thuộc Bộ Tài chính...

Quang cảnh Hội Thảo

Hội thảo - Triển lãm về tài chính số trong quản lý Ngân sách Nhà nước là hội thảo thường niên được Cục Tin học và Thống kê Tài chính phối hợp cùng Viện Chiến lược và Chính sách tài chính tổ chức nhằm tạo diễn đàn trao đổi giữa các nhà quản lý, xây dựng chính sách tài chính - ngân sách nhà nước, các chuyên gia công nghệ thông tin.

Đây là sự kiện thường niên uy tín của ngành Tài chính với mục tiêu trở thành diễn đàn giúp các nhà hoạch định chính sách và chiến lược, các chuyên gia đầu ngành, các nhà cung cấp giải pháp hàng đầu gặp gỡ, trao đổi và thảo luận về những xu hướng mới trong lĩnh vực chuyển đổi số ngành Tài chính.

Vừa qua, Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định 837/QĐ-BTC ngày 15/4/2024 về kế hoạch chuyển đổi số năm 2024 nhằm tiếp tục thực hiện có hiệu quả các mục tiêu đã được phê duyệt tại Quyết định số 1484/QĐ-BTC ngày 27/7/2022 về việc phê duyệt Kế hoạch chuyển đổi số của Bộ Tài chính đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, trong đó đảm bảo: (1) Cung cấp các dịch vụ tài chính số chất lượng phục vụ xã hội; (2) Vận hành tối ưu các hoạt động của Bộ Tài chính; (3) Huy động rộng rãi sự tham gia của xã hội; (4) Các mục tiêu phát sinh do Bộ Chính trị, Chính phủ giao trong các năm tiếp theo.

Nhằm góp phần hưởng ứng và đẩy mạnh triển khai Kế hoạch chuyển đổi số Quốc gia năm 2024 với chủ đề “Phát triển kinh tế số với 04 trụ cột công nghiệp công nghệ thông tin, số hóa các ngành kinh tế, quản trị số, dữ liệu số - Động lực quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững” theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, VDF-2024 mang đến một bức tranh toàn diện về chiến lược phát triển ngành Tài chính, kinh nghiệm về chuyển đổi số, khai thác dữ liệu, hiện đại hóa hạ tầng thông tin, quản lý rủi ro giám sát và phát hiện các mối đe dọa an ninh mạng trong ngành Tài chính nói chung và lĩnh vực chứng khoán nói riêng.

Hội thảo - Triển lãm VDF-2024 gồm Phiên toàn thể (buổi sáng) và 2 Phiên chuyên đề được tổ chức song song (buổi chiều), bên cạnh đó là hoạt động triển lãm tại các gian hàng (cả ngày), bao gồm: Lễ Khai mạc và Phiên toàn thể: Đổi mới quy trình nghiệp vụ và hệ thống thông tin ngành Tài chính trong kỷ nguyên số.

Tập trung vào ba vấn đề là thể chế, công nghệ và con người

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Bộ Tài chính Bùi Văn Khắng khẳng định, chuyển đổi số hiện nay là là việc phải làm ngay để đáp ứng được yêu cầu phát triển đất nước khi bước vào kỷ nguyên mới theo đúng tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm viết: “Chuyển đổi số - Động lực quan trọng phát triển lực lượng sản xuất, hoàn thiện quan hệ sản xuất đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới”.

Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Bùi Văn Khắng, chuyển đổi số trong lĩnh vực tài chính ngân sách là một nhiệm vụ cấp bách, quan trọng cần tập trung chỉ đạo triển khai quyết liệt, hiệu quả. Trong đó, tập trung vào ba vấn đề là thể chế, công nghệ và con người.

"Thể chế đi trước, công nghệ, con người là nền tảng tạo tiền đề để phát triển", lãnh đạo Bộ Tài chính nêu rõ.

Thứ trưởng Bùi Văn Khắng chỉ rõ một là, về thể chế tập trung vào việc rà soát, cập nhật, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật, cơ chế chính sách trong các lĩnh vực trọng tâm thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Tài chính để làm cơ sở cho việc chuyển đổi số tại Bộ Tài chính. Theo đó, ngày 4/4/2024, Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 793/QĐ BTC về chương trình hành động thực hiện Đề án đổi mới quy trình nghiệp vụ ngành tài chính để thực hiện chuyển đổi số.

Hai là, về công nghệ, ngành tài chính đã tập trung nâng cao năng lực hạ tầng số, hoàn thiện dữ liệu số, đẩy mạnh phát triển các ứng dụng, dịch vụ số, an toàn, an ninh mạng; tăng cường triển khai, thử nghiệm các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big data)... nhằm phục vụ các hoạt động chuyên ngành cốt lõi như: tài chính nhà nước, thuế, hải quan, thị trường tài chính… Đồng thời, phục vụ các hoạt động phục vụ người dân, doanh nghiệp như: nâng cao năng lực dịch vụ công trực tuyến, đẩy mạnh các ứng dụng có tương tác với người dân, doanh nghiệp...

Ba là, đối với nhân lực, chú trọng vào việc nâng cao nhận thức, vai trò trách nhiệm với tinh thần quyết tâm phải cao, nỗ lực phải lớn, hành động phải quyết liệt trong quá trình chuyển đổi số của toàn bộ cán bộ, công chức, viên chức ngành tài chính.

Thứ trưởng Bộ Tài chính cũng khẳng định trong thời gian vừa qua, ngành tài chính đã thực hiện chuyển đổi số mạnh mẽ trong các lĩnh vực, đạt nhiều kết quả tích cực, mang lại hiệu quả cho toàn xã hội góp phần rút ngắn thời gian làm thủ tục thuế, hải quan, kho bạc, chứng khoán... giảm thiểu giấy tờ, thời gian và chi phí cho doanh nghiệp, người dân. Những kết này quả này là động lực rất lớn để Việt Nam tham gia mạnh hơn vào xu hướng chung của thế giới.

Bảo vệ dữ liệu

Triển khai nhiệm vụ trọng tâm trong công tác quản lý ngân sách nhà nước và kho bạc, ông Đoàn Thanh Tùng, Phó Cục trưởng Cục Tin học và Thống kê tài chính, cho biết để triển khai mục tiêu 03 không “không tiền mặt, không khách hàng giao dịch trực tiếp, không chứng từ giấy”, Bộ Tài chính đã triển khai có hiệu quả các ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong lĩnh vực ngân sách nhà nước và kho bạc. Về mục tiêu không tiền mặt, Bộ Tài chính đã giảm chi bằng tiền mặt, tỷ lệ thanh toán tiền mặt giảm mạnh. Số thu ngân sách nhà nước bằng tiền mặt chỉ còn chiếm khoảng 0,069% so với tổng thu ngân sách nhà nước.

Về mục tiêu không giao dịch trực tiếp, Bộ Tài chính đã điện tử hóa 100% công tác thu ngân sách nhà nước thông qua việc phối hợp với các ngân hàng thương mại, tận dụng mạng lưới của ngân hàng thương mại để cung cấp dịch vụ thu nộp ngân sách nhà nước qua kênh điện tử 24/7.

Trong lĩnh vực chi, Kho bạc Nhà nước cung cấp 100% thủ tục hành chính liên quan đến một số lĩnh vực như kiểm soát chi ngân sách nhà nước, hoàn thu... thông qua dịch vụ công trực tuyến toàn trình, trong đó đã phối hợp với 17 hệ thống ngân hàng thương mại.

Đến cuối năm 2023, tổng số đơn vị sử dụng ngân sách nhà nước tham gia dịch vụ công trực tuyến toàn trình của liên quan đến lĩnh vực kho bạc của Bộ Tài chính là 98.000 đơn vị. Về mục tiêu không chứng từ giấy, Bộ Tài chính đã thực hiện điện tử hóa các hệ thống thông tin do vậy hầu hết các giao dịch của Kho bạc Nhà nước không cần chứng từ giấy mà thực hiện trực tiếp trên các hệ thống thông tin.

Về lĩnh vực chứng khoán, về nhiệm vụ đối soát xác thực thông tin với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư phục vụ làm sạch dữ liệu nhà đầu tư cá nhân tham gia thị trường chứng khoán, tính đến ngày 09/8/2024 đã có 54.722/7.120.254 tài khoản của nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán đã cập nhật, điều chỉnh thông tin, đạt tỷ lệ chưa đầy 1%.

Về nhiệm vụ đối soát xác thực thông tin với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư phục vụ làm sạch dữ liệu dữ liệu người được cấp chứng chỉ hành nghề chứng khoán, Bộ Tài chính đã hoàn thành đối soát dữ liệu 13.366 chứng chỉ hành nghề chứng khoán với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và đã cập nhật số định danh vào cơ sở dữ liệu, đảm bảo toàn vẹn dữ liệu để phục vụ công tác nghiệp vụ ngành chứng khoán.

Ngoài ra, còn nhiều kết quả nổi bật về chuyển đổi số trong lĩnh vực hải quan, thuế. Thời gian tới, Bộ Tài chính chủ trì phối hợp với Bộ Công an triển khai các nhiệm vụ liên quan đến Đề án 06 như làm sạch dữ liệu liệu thuế; dữ liệu người tham gia thị trường chứng khoán; dữ liệu về hải quan.

Hội thảo tập trung trao đổi, thảo luận làm rõ các vấn đề: Trao đổi, thảo luận một số kết quả chuyển đổi số của ngành Tài chính trong việc kết nối chia sẻ, khai thác dữ liệu; hiện đại hóa hạ tầng thông tin; quản lý rủi ro giám sát và phát hiện các mối đe dọa an ninh mạng nói chung và trong ngành Tài chính nói riêng trong bối cảnh cảnh thực hiện “cuộc cách mạng chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ nhằm tái cấu trúc quan hệ sản xuất phù hợp với sự tiến bộ vượt bậc của lực lượng sản xuất” nhằm đáp ứng yêu cầu cải cách mạnh mẽ, toàn diện để tạo động lực mới cho phát triển.

Đồng thời làm rõ những tồn tại, hạn chế và đề xuất, kiến nghị về chủ trương, chính sách đổi mới quy trình nghiệp vụ gắn với giải pháp ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số và hiện đại hóa toàn diện ngành Tài chính. Trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, xu hướng về chuyển đổi số nói chung và trong lĩnh vực tài chính nói riêng, từ đó đề xuất ứng dụng công nghệ mới (phân tích dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo, chuỗi khối, internet kết nối vạn vật) vào các lĩnh vực hoạt động quản lý và chỉ đạo điều hành của ngành Tài chính.

Đồng thời, trao đổi các giải pháp nhằm hướng đến nền tài chính số hoạt động an toàn, đảm bảo an ninh, ổn định, thông suốt, có mô hình hoạt động được thiết kế và vận hành dựa trên dữ liệu và công nghệ số nhằm nâng cao năng lực cung cấp dịch vụ có chất lượng ngày càng cao hơn và tiếp tục tạo điều kiện để lãnh đạo Bộ Tài chính xem xét đưa ra quyết định chính xác, kịp thời đáp ứng yêu cầu công việc ngày càng cao hơn trong thời gian tới.

Trong khuôn khổ VDF-2024, Bộ Tài chính sẽ tổ chức triển lãm một số kết quả ứng dụng chuyển đổi số trong lĩnh vực tài chính, các sản phẩm, giải pháp công nghệ mới nhất của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, bao gồm trí tuệ nhân tạo, chuỗi khối, dữ liệu lớn và đặc biệt là các công nghệ bảo mật dữ liệu.