Thúc đẩy các sáng kiến xe điện hai bánh tại Việt Nam hướng tới phát triển bền vững

Các báo cáo nghiên cứu gần đây cho thấy, GTVT là một trong những hoạt động chủ yếu phát thải khí nhà kính lớn thứ 3 sau ngành năng lượng và nông nghiệp, chiếm 18,38% tổng lượng khí nhà khí thải vào bầu khí quyển hàng năm. Do đó, phát triển giao thông xanh là một trong những định hướng nhằm phát triển bền vững tại nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam.

Đông đảo các nhà quản lý, chuyên gia trao đổi chia sẻ kinh nghiệm, thảo luận tại chương trình "Thúc đẩy các sáng kiến xe điện hai bánh tại Việt Nam"

Thông tin tại hội thảo, PGS.TS.Vũ Ngọc Khiêm, Trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải, cho biết, mỗi ngày người dân Việt Nam mua 6,8 đến 7.9 nghìn xe mô tô, xe gắn máy lắp động cơ đốt trong. Từ 2020 đến 2024 bán khoảng trên 11 triệu chiếc xe xăng từ 13 công ty, hãng 1 chiếm 82%. Sản lượng xe gắn máy chỉ bằng khoảng 1/7 so với xe mô tô và có xu hướng giảm trong thời gian gần đây.

Từ năm 2020 đến năm 2023 sản lượng xe 2 bánh lắp động cơ đốt trong giảm khoảng 12% (trung bình khoảng 3%/năm). Sản lượng xe 2 bánh lắp động cơ đốt trong bị chi phối bởi hãng 1 và hãng 2 nên những hãng này sớm có chiến lược chuyển đổi sang 2 bánh điện thì rất thuận lợi cho công cuộc chuyển đổi sản xuất xe hai bánh lắp động cơ đốt trong sang hai bánh điện của Việt Nam.

Cũng tại hội thảo, nhiều sáng kiến về cơ hội và rào cản liên quan đến xe điện được đề xuất cụ thể

Tại Việt Nam, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 876 phê duyệt Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí các-bon và khí mê-tan của ngành GTVT với quan điểm chuyển đổi năng lượng xanh là nhiệm vụ cơ bản và quan trọng nhất trong quá trình thực hiện mục tiêu tăng trưởng xanh cũng như thực hiện các cam kết của Việt Nam tại Hội nghị lần thứ 26 các Bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP26).

Để đạt được mục tiêu trên đòi hỏi nỗ lực to lớn của Chính phủ và các cấp bộ ngành, địa phương và các chủ thể tham gia, trong đó phải kể đến vai trò và trách nhiệm của đội ngũ những người làm công tác nghiên cứu khoa học là hết sức quan trọng.

Tại hội thảo, các chuyên gia đã giới thiệu về hệ thống xe điện hai bánh, đồng thời chia sẻ về hiện trạng, nhu cầu, rào cản và cơ hội; khung pháp lý, thể chế và mô hình hoạt động; Thúc đẩy lồng ghép giới trong quá trình chuyển đổi sang giao thông điện ở Việt Nam;

Phân tích hiện trạng, xây dựng khung thẩm định cho xe điện hai bánh; hướng dẫn các doanh nghiệp thu thập, xác định thông số đầu vào, tính toán các kịch bản cơ sở và kịch bản giảm phát thải và xây dựng các báo cáo về thẩm định. Ngoài ra, các chuyên gia cũng thông tin về việc đề xuất liên quan đến hoàn thiện tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật xe điện cần hài hoà với tiêu chuẩn và quy chuẩn quốc tế để tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của công nghệ xe điện mới trong tương lai.

Tiến sĩ Nguyễn Thị Loan, Nhóm nghiên cứu Ứng phó Biến đổi khí hậu (Trường Đại học Công nghệ Giao thông vận tải) cho biết, việc quy hoạch hệ thống xe đạp chia sẻ kết nối giao thông công cộng sẽ kết nối thuận lợi đến các trạm Buýt, nhà ga; Đảm bảo phạm vi phục vụ bao phủ tối đa khu vực dân cư, tạo cơ hội công bằng cho khả năng sử dụng dịch vụ; Mật độ phân bố trạm đồng đều khắp khu vực cung cấp dịch vụ để đảm bảo người dùng có thể dễ dàng tiếp cận và thuận lợi mượn trả xe trong khu vực đó. Từ đó sẽ tạo ra những kết quả cụ thể như Bản đồ vị trí trạm mượn trả theo địa bàn quy hoạch; Phạm vi phục vụ của hệ thống; Các bảng thống kê số trạm theo từng đơn vị hành chính phường/ xã và tọa độ vị trí trạm.

Việc xác định mật độ phân bố trạm đồng đều khắp khu vực cung cấp dịch vụ để đảm bảo người dùng có thể dễ dàng tiếp cận và thuận lợi mượn trả xe trong khu vực đó. Vị trí đặt trạm ở dọc theo tuyến có phương tiện giao thông công cộng. Ở trong khu dân cư /điểm thu hút: Chung cư, khô đô thi, khu dân cư, địa điểm tham quan du lịch,  trường học (từ cấp THPT), bệnh viện,…

Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Anh Tuấn ghi nhận và đánh giá cao Trường Đại học Công nghệ GTVT - là một trong những trường đại học lớn của ngành GTVT, vừa thực hiện sứ mệnh đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành, vừa chủ động tích cực trong việc nghiên cứu, ứng dụng những tiến bộ khoa học, công nghệ vào thực tiễn sản xuất.

Thời gian qua, Trường Đại học Công nghệ GTVT đã phối hợp với các đối tác trong nước và nước ngoài triển khai thành công nhiều dự án như: Dự án hợp tác với UNEP “Xu hướng di chuyển bằng xe điện tại Việt Nam”; Dự án “Hỗ trợ giao thông điện ở Việt Nam”; Dự án hợp tác với Ủy ban châu Âu, phối hợp với Sở GTVT Hà Nội “Tích hợp các giải pháp di chuyển bằng điện tại các đô thị trong bối cảnh Thỏa thuận Paris, các Mục tiêu phát triển bền vững và Chương trình Nghị sự đô thị mới - SOLUTIONSplus”, trong đó có thực hiện Chương trình thí điểm sử dụng xe điện 2 bánh kết nối phương tiện vận tải hành khách công cộng tuyến từ nhà chờ BRT Văn Khê tới Trung tâm thương mại Aeon Hà Đông. 

Ảnh hưởng của hoạt động GTVT tới phát triển đô thị, kinh tế, môi trường và an toàn giao thông đang đặt ra những thách thức cho phát triển bền vững. Do đó, phát triển giao thông xanh là một trong những định hướng nhằm phát triển bền vững tại nhiều quốc gia và trong đó có Việt Nam. Để đạt được mục tiêu này đòi hỏi sự nỗ lực của Chính phủ, và các bộ/ban, ngành, địa phương cùng các chủ thể tham gia, trong đó phải kể đến vai trò và trách nhiệm của đội ngũ những người làm công tác nghiên cứu khoa học.

Để đạt được mục tiêu này đòi hỏi sự nỗ lực của Chính phủ, và các bộ/ban, ngành, địa phương cùng các chủ thể tham gia, trong đó phải kể đến vai trò và trách nhiệm của đội ngũ những người làm công tác nghiên cứu khoa học.

Hội thảo diễn ra đã giúp các chuyên gia, các đại biểu tham dự cùng nhau trao đổi thông tin, chia sẻ kinh nghiệm, đẩy mạnh hợp tác về các vấn đề liên quan tới thúc đẩy các sáng kiến và chính sách sử dụng xe điện hai bánh, góp phần cải thiện môi trường không khí, phát triển bền vững trong tương lai.