Sửa đổi Luật Giao dịch điện tử là cần thiết để đáp ứng yêu cầu cuộc sống

Theo TSKH Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Vusta cho biết: Luật Giao dịch điện tử đã được Quốc hội thông qua năm 2005, đã mở ra khung pháp lý quan trọng cho việc xác lập các hình thức giao dịch, trao đổi, thông tin trên môi trường mạng. Đồng thời, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất với hệ thống pháp luật, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chuyển đổi số quốc gia và phát triển các sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh doanh mới dựa trên nền tảng công nghệ số, Internet và không gian mạng ngày nay.

Chủ tịch Vusta Phan Xuân Dũng phát biểu khai mạc hội thảo

Chủ tịch Vusta cho biết, việc sửa đổi Luật Giao dịch điện tử cần nghiên cứu, tiếp thu một cách thấu đáo để Luật đáp ứng được yêu cầu của cuộc sống, không nhanh chóng bị lạc hậu trước làn sóng mạnh mẽ của tiến bộ khoa học và công nghệ đang diễn ra trên toàn thế giới.

Trước yêu cầu cấp thiết kịp thời thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Hiến pháp 2013; để phù hợp với sự thay đổi của bối cảnh kinh tế - xã hội, xu hướng hội nhập quốc tế, sự tiến bộ vượt bậc của KHCN, trong việc đẩy mạnh chuyển đối số quốc gia, Luật Giao dịch điện tử cần được sửa đổi, bổ sung để bảo đảm sự đồng bộ và thống nhất trong hệ thông pháp luật Việt Nam, thích ứng với hoạt đông của xã hội và từng người dân, doanh nghiệp trong môi trường sống, lao động và sinh hoạt mới. Vì thế, việc sửa đổi Luật Giao dịch điện tử là rất cần thiết.

Trước yêu cầu đó, Quốc hội khóa XV đã đưa vào Chương trình xây dựng Luật năm 2022 - 2023 việc sửa đổi Luật Giao dịch điện tử.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Phương Tuấn phát biểu tại hội thảo

Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Phương Tuấn, tại Kỳ họp thứ Tư, đã có 77 lượt đại biểu Quốc hội góp ý tại tổ và 15 lượt đại biểu Quốc hội góp ý tại Hội trường đối với dự án Luật Giao dịch điện tử (sửa đổi). Về cơ bản, các ý kiến này sau khi rà soát đều đã được Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường cùng cơ quan soạn thảo tiếp thu, chỉnh lý tương đối đầy đủ để hoàn thiện dự thảo Luật.

Tuy nhiên, hiện vẫn còn 3 nội dung lớn còn nhiều ý kiến khác nhau. Trước hết là về phạm vi điều chỉnh của dự án Luật, đề nghị cân nhắc có một số nội dung không thể áp dụng ngay, ví dụ như về vấn đề thừa kế, đất đai, kết hôn… Bên cạnh đó, quy định về dịch vụ tin cậy, định danh và xác thực điện tử còn mâu thuẫn với một số văn bản luật và Nghị định liên quan. Do đó, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đề nghị các đại biểu tập trung thảo luận, làm rõ nội hàm của các nhóm nội dung này.

Chia sẻ tại hội thảo, Chủ tịch Hội Vô tuyến-điện tử Việt Nam Trần Đức Lai cho biết, Luật Giao dịch điện tử được ban hành năm 2005, sau 17 năm triển khai thực hiện đã bộc lộ nhiều bất cập cả về tính quy phạm pháp luật cũng như việc triển khai đưa Luật vào cuộc sống, do vậy, việc sửa đổi, bổ sung Luật này là rất cần thiết.

Chủ tịch Hội Vô tuyến-điện tử Việt Nam Trần Đức Lai chia sẻ tại hội thảo

Pháp luật về Giao dịch điện tử của nhiều nước trên thế giới cũng từng bước hoàn thiện, đặc biệt dưới góc độ quốc tế, Liên hợp quốc đã ban hành Luật mẫu về Giao dịch điện tử năm 2017.

Thời gian qua, nhiều chủ trương chính sách mới của Đảng, hệ thống pháp luật mới của Nhà nước đã được ban hành như: Định hướng phát triển đất nước giai đoạn 2021-2030; Nghị quyết 52 NQ-TW về cuộc cách mạng 4.0; Các Luật An toàn thông tin, An ninh mạng, Chiến lược Chuyển đổi số quốc gia: xây dựng Chính phủ số, Kinh tế số, Xã hội số…

Lĩnh vực khoa học công nghệ về điện tử-viễn thông-CNTT đã có sự phát triển vượt bậc. Tác động mạnh mẽ tới các hoạt động về giao dịch, kinh doanh, quản lý trên môi trường điện tử, đặc biệt chữ ký số chống giả mạo cao hơn chữ ký tay. Đồng thời, nhận dạng khuôn mặt bằng máy có độ chính xác cao hơn mắt thường, các cơ sở dữ liệu số đã trở thành cốt lõi.

Đồng thời, theo ông Lai, một số nội dung trong Luật Giao dịch điện tử 2005 của nước ta chưa phù hợp với thực tế hiện nay cả về phạm vi điều chỉnh (trong Luật 2005, phạm vi điều chỉnh đã đưa ra các loại trừ khá lớn như: Chứng nhận quyền sử dụng đất, sử dụng nhà, văn bản thừa kế, khai sinh, khai tử...).

Còn theo TS Phan Tùng Mậu, nguyên Phó chủ tịch Vusta, luật này tác động rất nhiều đến người dân và doanh nghiệp, cho nên việc mở rộng phạm vi điều chỉnh đến đâu là tùy thuộc vào trình độ nhận thức của người dân đến việc sử dụng giao dịch điện tử, không nên mở ồ ạt, sẽ trở thành cản trở việc thực hiện giao dịch điện tử, có khi lại nảy sinh một tầng lớp trong xã hội đó là tư vấn sử dụng giao dịch điện tử. Hơn nữa, những vấn đề bảo mật quốc gia (bí mật Nhà nước, an ninh quốc gia, quốc phòng...) không nên đưa vào Luật Giao dịch điện tử này, không bảo mật được thông tin.

TS Phan Tùng Mậu lưu ý, vấn đề an toàn thông tin, đặc biệt là an toàn thông tin cá nhân, tuy có nhiều luật liên quan đã có nội dung này, nhưng đối với luật này rất cần sự bảo vệ an toàn thông tin cá nhân, bởi vì mỗi luật có vị trí an toàn thông tin khác nhau. Nên có một điều quy định về vấn đề này.

Tại hội thảo, các chuyên gia cũng cho ý kiến về: Về thực hiện giao dịch điện tử của cơ quan nhà nước; Về bảo đảm an toàn thông tin và an ninh mạng trong giao dịch điện tử và những ý kiến khác mà các vị quan tâm; Về chứng thư điện tử: Giá trị pháp lý của chứng thư điện tử ở nước ngoài đảm bảo sự toàn vẹn; về chuyển nhượng chứng thư điện tử; sở hữu đối với chứng thư điện tử.

Kết thúc hội thảo, Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam Phan Xuân Dũng bày tỏ hoan nghênh các ý kiến đóng góp ý kiến thẳng thắn, khách quan với tinh thần trách nhiệm đầy trí tuệ vào Dự thảo. Liên hiệp Hội Việt Nam sẽ tổng hợp đề gửi tới Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội để nghiên cứu, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật, trình Quốc hội xem xét, thông qua vào Kỳ họp tới.