QCVN 05:2024/BCA về hệ thống giám sát an ninh, trật tự và an toàn giao thông đường bộ

Hệ thống giám sát bảo đảm an ninh, trật tự và an toàn giao thông đường bộ là một tập hợp các thiết bị kỹ thuật (như camera, cảm biến, phần mềm quản lý, trung tâm dữ liệu...) được triển khai tại các tuyến đường, nút giao thông và trung tâm điều hành, nhằm giám sát, ghi nhận, xử lý và truyền tải thông tin về tình hình giao thông và các hành vi vi phạm. Hệ thống này hoạt động theo thời gian thực và phục vụ nhiều mục đích như quản lý phương tiện, xử lý vi phạm, hỗ trợ điều tiết giao thông và tăng cường bảo đảm an ninh, trật tự công cộng.

Tuy nhiên để đảm bảo tính pháp lý và đồng bộ thì việc tuân thủ theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 05:2024/BCA sẽ giúp các hệ thống giám sát triển khai trên cả nước có cùng tiêu chí về kỹ thuật, bảo mật, tính tương thích, đảm bảo dữ liệu thu được có giá trị pháp lý.

Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 05:2024/BCA về hệ thống giám sát bảo đảm an ninh, trật tự và an toàn giao thông đường bộ do Bộ Công an ban hành kèm theo Thông tư 62/2024/TT-BCA. Quy chuẩn bắt đầu có hiệu lực từ ngày 1/1/2025 và áp dụng cho các tổ chức, cá nhân liên quan đến đầu tư, xây dựng, nâng cấp thiết bị, phần mềm và cung cấp dịch vụ phục vụ hệ thống giám sát giao thông đường bộ.

Hệ thống giám sát bảo đảm an ninh, trật tự và an toàn giao thông đường bộ cần đáp ứng các yêu cầu theo quy chuẩn quy định. Ảnh minh họa

Quy chuẩn này gồm bốn chương chính: quy định chung, kỹ thuật, quản lý và tổ chức thực hiện. Trong đó, chương kỹ thuật phân thành các nội dung chính như mô hình kết nối, thiết bị giám sát giao thông, hệ thống truyền dẫn, thiết bị hỗ trợ, thiết bị tại trung tâm giám sát và phần mềm hệ thống giám sát giao thông.

Về mô hình kết nối, thiết bị giám sát giao thông phải kết nối với Trung tâm Chỉ huy giao thông để truyền dữ liệu như ảnh biển số, tốc độ, thời gian và vị trí phương tiện. Trung tâm là đầu mối tiếp nhận dữ liệu từ các thiết bị để xử lý và chia sẻ với các cơ sở dữ liệu liên quan.

Thiết bị giám sát giao thông gồm các loại như: Thiết bị đo tốc độ tự động có ghi hình, sử dụng cảm biến laser hoặc radar, tự động ghi nhận hình ảnh và tốc độ, lưu trữ cục bộ, và tự động truyền khi kết nối trở lại; Camera giao thông, bao gồm camera giám sát hành vi vi phạm, nhận dạng biển số, đo đếm lưu lượng xe. Dữ liệu từ camera gồm video, ảnh, hành vi vi phạm, thời gian, địa điểm phải được lưu trữ và truyền ổn định theo quy định kỹ thuật mỗi loại thiết bị.

Thiết bị hỗ trợ hệ thống giám sát giao thông là các đơn vị điện tử đặt tại các điểm xử lý dữ liệu, có chức năng tiếp nhận và hỗ trợ xử lý từ trung tâm giám sát. Trung tâm giám sát giao thông phải bao gồm các thành phần như máy chủ, bộ lưu trữ, máy tính trạm, tường lửa, thiết bị lưu điện và màn hình giám sát để đảm bảo vận hành liên tục và an toàn dữ liệu

Phần mềm hệ thống giám sát giao thông được quy định rõ chức năng quản lý thiết bị, hiển thị thông tin, truy xuất dữ liệu và chia sẻ dữ liệu giữa các đơn vị liên quan. Ngoài ra, hệ thống truyền dẫn cũng phải tuân thủ các tiêu chuẩn về đường truyền, độ trễ, băng thông đủ đáp ứng yêu cầu truyền tải dữ liệu hình ảnh và hành vi vi phạm theo thời gian thực

Quy chuẩn này cũng quy định về quản lý và tổ chức thực hiện, đảm bảo trách nhiệm rõ ràng giữa các chủ thể tham gia. Tiêu chuẩn này hướng tới việc xây dựng một hệ thống giám sát giao thông hiện đại, đồng bộ, đáp ứng yêu cầu bảo đảm an ninh, trật tự và xử lý vi phạm giao thông một cách chính xác, minh bạch.

Từ ngày 1/1/2025, những tổ chức, doanh nghiệp cung cấp thiết bị, phần mềm hay dịch vụ liên quan đến hệ thống giám sát giao thông đường bộ đều phải đảm bảo tuân thủ QCVN 05:2024/BCA, nếu không sẽ không được cơ quan chức năng chấp thuận sử dụng và dữ liệu ghi nhận không được chấp nhận cho mục đích xử phạt hoặc giám sát pháp luật.

QCVN 05:2024/BCA là cơ sở pháp lý quan trọng để xây dựng hệ thống camera, thiết bị giám sát giao thông hiện đại, đồng bộ. Việc tuân thủ quy chuẩn này không chỉ giúp xử lý vi phạm trật tự giao thông chính xác mà còn nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và bảo đảm an ninh, trật tự trên đường bộ một cách minh bạch và hiệu quả.