QCVN 01-195:2022/BNNPTNT về nước thải chăn nuôi sử dụng cho cây trồng

Theo điều tra của Dự án Hỗ trợ Nông nghiệp các bon thấp (LCASP) năm 2020, nguồn nước thải trong chăn nuôi chủ yếu từ nuôi lợn thịt và bò sữa. Lượng nước sử dụng trung bình là 30 - 40 lít nước/ngày lợn thịt và 100-120 lít nước/ ngày/bò sữa. 

Theo Báo cáo thống kê về chăn nuôi Việt Nam năm 2021, nước ta có khoảng 23,53 triệu con lợn (90% là lợn thịt) và 375,2 ngàn con bò sữa. Như vậy, lượng nước thải ra hàng năm từ 21,15 triệu con lợn thịt và 375,2 ngàn con bò sữa sẽ vào khoảng 285 triệu m3/năm. Đây là một lượng NTCN khổng lồ chứa nhiều chất dinh dưỡng có thể sử dụng trong trồng trọt.

Tình trạng chăn nuôi tự phát vẫn còn diễn ra ở rất nhiều nơi, chưa có quy hoạch nên việc xả nước thải chăn nuôi chưa được tổ chức đồng bộ. Thêm vào đó, vấn đề tái sử dụng nước thải chăn nuôi chưa được Nếu xử lý nước thải chăn nuôi để là nước tưới cho cây trồng sẽ giúp làm giảm bớt chi phí xử lý nước thải vừa giúp tăng thu nhập cho người dân.

Nếu như trước đây việc tái sử dụng nước thải chăn nuôi cho cây trồng bị các trở ngại do thiếu các hành lang pháp lý thúc đẩy công nghệ cho lĩnh vực này thì hiện nay Thông tư số 28/2022/TT-BNNPTNT của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 01-195:2022/BNNPTNT đã tháo gỡ khó khăn cho người dân trong xử lý nước thải chăn nuôi hiệu quả và tái sử dụng nguồn nước thải chăn nuôi cho cây trồng. Vì vậy, việc tái sử dụng nước thải chăn nuôi cho tưới cây nông nghiệp là một phần quan trọng trong quản lý nước nông nghiệp tuần hoàn, giúp tiết kiệm nước cho sản xuất và sinh hoạt.

Phạm vi điều chỉnh: Quy chuẩn quy định giá trị giới hạn cho phép về các thông số của nước thải chăn nuôi sử dụng tưới gốc cho cây trồng.  xả ra nguồn tiếp nhận nước thải sử dụng chung không thuộc phạm vi điều chỉnh của quy chuẩn này. Nước thải chăn nuôi sử dụng cho cây trồng là nước thải ra từ các hoạt động chăn nuôi đã xử lý đáp ứng quy định tại quy chuẩn QCVN 01-195:2022/BNNPTNT để tưới gốc cho cây trồng.

Trong đó, cây trồng trong quy chuẩn này bao gồm cây trồng nông nghiệp, cây trồng lâm nghiệp và cây dược liệu... Quy chuẩn này áp dụng đối với tổ chức, cá nhân sở hữu cơ sở chăn nuôi trang trại, cơ quan quản lý, tổ chức, cá nhân khác có liên quan đến nước thải chăn nuôi sử dụng cho cây trồng.

Việc công bố hợp quy dựa trên kết quả tự đánh giá sự phù hợp của tổ chức, cá nhân hoặc kết quả chứng nhận của tổ chức chứng nhận hợp quy được chỉ định theo quy định của pháp luật. Trình tự công bố hợp quy và hồ sơ công bố hợp quy theo quy định tại Thông tư số 28/2012/TT-BKHCN và Thông tư số 02/2017/TT-BKHCN của Bộ Khoa học và Công nghệ. Việc thử nghiệm phục vụ công bố hợp quy, thanh tra, kiểm tra chất lượng nước thải chăn nuôi sử dụng cho cây trồng phù hợp quy chuẩn kỹ thuật này phải được thực hiện tại phòng thử nghiệm do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ định...

Nội dung QCVN 01-195:2022/BNNPTNT cũng quy định trách nhiệm tổ chức, cá nhân sở hữu cơ sở chăn nuôi trang trại có nước thải chăn nuôi sử dụng cho cây trồng thuộc đối tượng áp dụng của quy chuẩn phải thực hiện công bố hợp quy và đăng ký công bố hợp quy theo quy định tại Thông tư số 28/2012/TT-BKHCN và Thông tư số 02/2017/TT-BKHCN của Bộ Khoa học và Công nghệ.

Theo đó, Quy chuẩn QCVN 01-195:2022/BNNPTNT quy định kỹ thuật về nước thải chăn nuôi sử dụng cho cây trồng phải tuân theo giá trị giới hạn các thông số của nước thải chăn nuôi sử dụng cho cây trồng như sau:

Thông số Ph thì giá trị giới hạn là 5,5-9; clorua nhỏ hơn hoặc bằng 600mg/L; Asen nhỏ hơn hoặc bằng 1mg/L; Cadimi nhỏ hơn hoặc bằng 0,01mg/L; Crom nhỏ hơn hoặc bằng 0,5mg/L; Thủy ngân nhỏ hơn hoặc bằng 0,002mg/L; Chì nhỏ hơn 0,05mg/L; E.coli giá trị giới hạn đối với các loại cây trồng trừ cây rau, cây dược liệu hàng năm là lớn hơn 200mg/L đến 1000mg/L, đối với cây lâm nghiệp, cây công nghiệp dài ngày không sử dụng làm thực phẩm thức ăn cho vật nuôi thì giới hạn là trên 1000 đến 50000 mg/L; trên 5000 mg/L sẽ không được sử dụng cho các loại cây trồng.

Tổ chức, cá nhân thuộc đối tượng phải có trách nhiệm tuân thủ các quy định tại Quy chuẩn này. Tổ chức, cá nhân sở hữu cơ sở chăn nuôi trang trại có nước thải chăn nuôi sử dụng cho cây trồng thuộc đối tượng phải thực hiện công bố hợp quy và đăng ký công bố hợp quy theo quy định tại Thông tư số 28/2012/TT-BKHCN ngày 12 tháng 12 năm 2012 của Bộ Khoa học và Công nghệ; Thông tư số 02/2017/TT-BKHCN ngày 31 tháng 3 năm 2017 của Bộ Khoa học và Công nghệ.

Khi nước thải chăn nuôi sử dụng cho cây trồng được đánh giá, công bố hợp quy, tổ chức, cá nhân sở hữu cơ sở chăn nuôi trang trại có nước thải chăn nuôi sử dụng cho cây trồng thuộc đối tượng phải chịu sự đánh giá giám sát không quá 12 tháng/1 lần hoặc đột xuất khi cần thiết.

Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương là cơ quan thực hiện tiếp nhận hồ sơ đăng ký công bố hợp quy của tổ chức, cá nhân sở hữu các cơ sở chăn nuôi trang trại có nước thải chăn nuôi sử dụng cho cây trồng thuộc đối tượng ra Thông báo tiếp nhận hồ sơ công bố hợp quy và tổng hợp, gửi báo cáo định kỳ hàng năm trước ngày 15 tháng 12 hoặc đột xuất theo yêu cầu cho Cục Chăn nuôi.

Khi phát hiện nước thải chăn nuôi sử dụng cho cây trồng không phù hợp với công bố hợp quy, tổ chức, cá nhân thuộc đối tượng phải dừng sử dụng và kịp thời thông báo bằng văn bản về sự không phù hợp tới Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nơi tiếp nhận hồ sơ công bố hợp quy; sau khi thực hiện các biện pháp khắc phục đạt yêu cầu thì thông báo bằng văn bản tới Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nêu trên trước khi tiếp tục sử dụng.