Nhà đầu tư cá nhân trong nước thắng đậm

F0 lập kỷ lục mở tài khoản mới

Vào đầu tháng 4/2020, cả nước thực hiện giãn cách xã hội do dịch bệnh Covid-19, nhiều cá nhân phải làm việc ở nhà, thậm chí nghỉ việc, bên cạnh đó, nhiều loại hình vui chơi giải trí hợp pháp (vé số) lẫn bất hợp pháp (số đề, cá cược bóng đá…) không thể hoạt động nhưng thị trường chứng khoán vẫn mở cửa khiến mọi sự chú ý được dồn vào thị trường này. Chưa kể trong 2 tháng trước đó vì đại dịch Covid-19, thị trường chứng khoán đã giảm sâu khiến giá nhiều cổ phiếu bluechip trở nên hấp dẫn hơn bao giờ hết.

Theo số liệu của Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD), tháng 3/2020 đã có 31.832 nhà đầu tư F0 tham gia thị trường, đây là con số cao nhất trong suốt 23 tháng kể từ đỉnh VN-Index được thiết lập vào 3/2018. Cuối năm 2020, thị trường chứng khoán có 5 tháng liên tiếp tăng điểm, đa số cổ phiếu đều tăng giá, giúp việc đầu tư trở nên dễ dàng hơn bao giờ hết, người người, nhà nhà kiếm được tiền từ việc mua cổ phiếu. Số lượng nhà đầu tư F0 tham gia vào thị trường chứng khoán trong năm 2020 lên con số 396.515 người, cao nhất trong lịch sử tính theo năm, trong đó tháng 12/2020 trở thành tháng có lượng nhà đầu tư F0 cao nhất trong lịch sử, đạt 63.075 người.

Số lượng nhà đầu tư F0 tăng vọt và dòng tiền đổ mạnh vào thị trường chứng khoán giúp hàng loạt cổ phiếu vượt đỉnh lịch sử, tăng giá nhiều lần trong năm 2020. Nếu xét từ lúc thị trường ở đáy vào cuối tháng 3/2020, nhiều cổ phiếu tăng giá 5-10 lần là điều không hiếm.

Làm giàu từ chứng khoán, được không?

Ông Lục Văn Cường, bộ phận môi giới CTCP Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) phân tích: Vào năm 1934, Benjamin Graham xuất bản sách “Phân tích chứng khoán” đã tạo thành nền tảng trí tuệ cho những nhà đầu tư giá trị từ khi đó. Ngày nay, phương pháp đầu tư giá trị thay đổi rất nhiều do việc lựa chọn cổ phiếu dựa vào những con số trên bảng cân đối kế toán không còn hiệu quả như thời của Benjamin Graham nữa. Những cổ phiếu có vẻ rẻ dựa trên tỷ số P/E, P/B hoặc vốn lưu động ròng có thể là bẫy giá trị khi ban lãnh đạo không cải thiện hiệu quả hoạt động của công ty và làm giá trị tài sản ngày càng suy giảm. Ban lãnh đạo cũng có thể bòn rút tài sản của công ty thông qua việc đầu tư vào công ty con hoặc bán chịu cho các công ty sân sau.

Ngày nay, phương pháp đầu tư giá trị hướng về tương lai nhiều hơn là chỉ dựa trên số liệu quá khứ. Đầu tư chính là việc vốn trong hôm nay và hy vọng thu được nhiều hơn trong tương lai cho nên nhà đầu tư phải tập trung vào năng suất tương lai của tài sản đang xem xét. Một công ty tốt phải mang lại lợi nhuận ngày càng tăng cho cho cổ đông với lượng vốn đầu tư tối thiểu.

Ông Lục Văn Cường chia sẻ: Khi thực hiện bất kỳ khoản đầu tư nào, nhà đầu tư phải đặt câu hỏi: Nếu sở hữu hoàn toàn công ty này, cần phải bỏ tiền ra và nhận lại được bao nhiêu tiền mỗi năm? Ví dụ, Tổng công ty Công nghiệp Dầu thực vật Việt Nam – CTC (Vocarimex) kiếm được mỗi năm từ 250 – 300 tỷ đồng lợi nhuận mà chủ yếu là cổ tức từ công ty liên kết Công ty TNHH Dầu thực vật Cái Lân sở hữu 2 nhãn hiệu Neptune và Simply chiếm gần 40% thị phần dầu ăn ở Việt Nam. Vào tháng 3/2020, cổ phiếu VOC của Vocarimex chỉ ở mức 9.000-11.000 đồng/cổ phiếu, tương ứng vốn hóa thị trường đạt 1.200-1.300 tỷ đồng, nếu sở hữu toàn bộ Vocarimex, nhà đầu tư chỉ cần 4-5 năm lấy lại vốn, mức sinh lời rất hấp dẫn. Nhưng cuối tháng 12/2020, cổ phiếu VOC có giá 22.000 đồng/cổ phiếu sẽ không còn là một khoản đầu tư tuyệt vời nữa.

Với 20 năm kinh nghiệm trên thị trường chứng khoán, ông Phan Dũng Khánh, Giám đốc Tư vấn Đầu tư Công ty TNHH MTV Chứng khoán Maybank KimEng nhận định: “Thị trường chứng khoán luôn đầu tư được trong bất kỳ giai đoạn nào, tăng trưởng hay suy thoái nhưng nhà đầu tư phải tìm hiểu, ít nhất là kiến thức, không nên làm những gì mình không hiểu. Những nhà đầu tư F0 rất khó có thể thành công về mặt dài hạn nếu không có một chiến lược tốt. Nếu các nhà đầu tư F0 vẫn muốn đầu tư chứng khoán, vẫn muốn kiếm tiền nhưng không có thời gian, không có kỹ năng thì có thể ủy thác đầu tư cho những nhà đầu tư chuyên nghiệp, hợp pháp tại Việt Nam”.

Theo dấu chân người khổng lồ là một phương pháp được rất nhiều nhà đầu tư yêu thích. Người khổng lồ không phải là một cá nhân hay tổ chức mà là dòng tiền lớn. Nhà đầu tư không thể xác định được dòng tiền lớn bao gồm những ai nhưng có thể nhìn thấy một xu hướng lớn trên thị trường. Ví dụ, giá vàng đã tăng mạnh từ năm 2018 đến nay thì trước đó đã có các thông tin nhiều ngân hàng trung ương, ngân hàng đầu tư, quỹ đầu tư lớn đã mua vàng với tốc độ cao nhất trong lịch sử.

Đổ mồ hôi để bớt đổ máu

Ông Phan Dũng Khánh nhận định: Năm 2020 là năm mà hầu hết các nhà đầu tư đều thắng từ chứng khoán đến vàng, tiền kỹ thuật số… mà hầu như chẳng cần phải phân tích, có mua là có lời. Nhiều người chỉ mới đầu tư được vài tháng thậm chí chỉ một vài ngày kiếm được tiền đã cảm thấy rằng đầu tư thật là dễ trong bối cảnh nhiều nhà đầu tư lớn như nhà đầu tư nước ngoài có năm bán ròng lớn nhất trong hơn 10 năm qua. Những nhà đầu tư lớn khác, các định chế cũng giao dịch cẩn trọng, phân bổ bớt tài sản sang những kênh đầu tư an toàn như trái phiếu Chính phủ.

Một số nhà đầu tư nhỏ lẻ đã vội cho rằng những nhà đầu tư lớn kia không thức thời, già rồi lẩm cẩm hay thậm chí là hết thời và nay là thời của các nhà đầu tư nhỏ lẻ, “đến thời cản không kịp”. Trong khi những nhà đầu tư lớn, chuyên nghiệp có hàng chục, hàng trăm năm đầu tư khác với nhà đầu tư nhỏ lẻ thì suy nghĩ đó rất dễ “đu dây điện”.

Tính từ cuối tháng 3/2020 khi thị trường bắt đầu tăng lại đến hết năm 2020, VN-Index tăng 70%, VN30 tăng 79%, HNX-Index tăng 126%, UPCoM-Index tăng 57%. Nếu muốn biết thật sự giỏi hay không, cần so sánh mức độ lợi nhuận cao hơn trung bình của thị trường, điều mà ngay cả nhà đầu tư chuyên nghiệp cũng khó thực hiện. Nếu không thì cũng giống như câu nói của tỷ phú Warren Buffett: “Chỉ khi thủy triều xuống thì chúng ta mới biết ai không mặc đồ bơi”.

Những nhà đầu tư lớn trải nghiệm đều khiêm tốn bởi vì họ hiểu thị trường tài chính đáng sợ như thế nào và thành công luôn được đo bằng nhiều năm với sự bền vững ổn định. Điều này chỉ có thể đạt được khi họ luôn biết rằng đổ mồ hôi để bớt đổ máu. Rèn luyện và học hỏi không ngừng. Có như thế thì khi thị trường tăng hay giảm, những nhà đầu tư lớn vẫn luôn kiếm được tiền trên mức bình quân bất kể thị trường đi hướng nào vì tăng hay giảm là chuyện của thị trường, còn kiếm tiền là chuyện của họ.