Nâng cao năng suất dựa trên nền tảng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo giai đoạn 2021 – 2030

Kế hoạch tổng thể nhằm đưa năng suất trở thành động lực phát triển quan trọng trong các ngành, lĩnh vực, thông qua việc ứng dụng các thành tựu mới của KHCN, áp dụng các hệ thống quản lý, công cụ cải tiến năng suất tiên tiến, kết hợp với nghiên cứu, đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực, phù hợp xu thế của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Đồng thời triển khai các nhiệm vụ KHCN cấp quốc gia, hỗ trợ doanh nghiệp trong nghiên cứu, đổi mới, chuyển giao và ứng dụng công nghệ để nâng cao năng suất; xây dựng, triển khai các nhiệm vụ KHCN, kế hoạch nâng cao năng suất lao động, năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) dựa trên nền tảng KHCN và ĐMST.

Mục tiêu đến năm 2025: Góp phần tăng năng suất lao động bình quân trên 7%/năm; góp phần đóng góp của KHCN thông qua TFP đạt  khoảng 45% vào tăng trưởng kinh tế;  12-15 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương hoàn thành việc xây dựng và triển khai kế hoạch nâng cao năng suất; 3-5 tập đoàn, tổng công ty triển khai xây dựng và thực hiện kế hoạch năng suất; tối thiểu 300 doanh nghiệp nhỏ và vừa xây dựng và triển khai các dự án điểm; hình thành các câu lạc bộ cải tiến năng suất cho sinh viên tại ít nhất 10 trường đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp, góp phần gắn kết hoạt động nghiên cứu, đào tạo, bồi dưỡng, thực hành về năng suất với hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp; cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho thị trường lao động.

Mục tiêu đến năm 2030: Góp phần tăng năng suất lao động bình quân trên 7,5%/năm; góp phần đóng góp của KHCN thông qua TFP đạt khoảng 50% vào tăng trưởng kinh tế; 30-35 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương hoàn thành việc xây dựng và triển khai kế hoạch nâng cao năng suất; 5- 7 tập đoàn, tổng công ty triển khai xây dựng và thực hiện kế hoạch năng suất; tối thiểu 500 doanh nghiệp nhỏ và vừa xây dựng và triển khai các dự án điểm về cải tiến năng suất, tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động nghiên cứu, ứng dụng KHCN và ĐMST nâng cao năng suất.; hình thành các câu lạc bộ cải tiến năng suất cho sinh viên tại ít nhất 20 trường đại học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp, gắn kết chặt chẽ hoạt động nghiên cứu, đào tạo, bồi dưỡng, thực hành về năng suất với hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp; cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho thị trường lao động.

05 nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu :

1. Hoàn thiện cơ chế, chính sách thúc đẩy năng suất dựa trên nền tảng KHCN và ĐMST

Xây dựng bộ chỉ tiêu đo lường năng suất gắn với hoạt động KHCN và ĐMST ở cấp nền kinh tế, ngành kinh tế, địa phương và doanh nghiệp; xây dựng cơ sở dữ liệu về năng suất dựa trên nền tảng KHCNvà ĐMST;  xây dựng tiêu chí, tiêu chuẩn đánh giá chuyên gia năng suất; phát triển hệ thống chứng nhận, đào tạo chuyên gia năng suất; nghiên cứu, đề xuất một số cơ chế chính sách khuyến khích doanh nghiệp nhằm ứng dụng nhanh, hiệu quả các thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

2. Phát triển các hoạt động nghiên cứu, tư vấn, đào tạo và các tổ chức hỗ trợ hoạt động năng suất

Xây dựng, triển khai các nội dung nghiên cứu và tư vấn về năng suất:  Xây dựng, triển khai các nhiệm vụ nghiên cứu, đánh giá các yếu tố tác động nâng cao năng suất; đề xuất các giải pháp nâng cao năng suất trong từng ngành, lĩnh vực cụ thể;  nghiên cứu các hệ thống quản lý, mô hình, công cụ cải tiến năng suất mới, tiên tiến để áp dụng cho các tổ chức, doanh nghiệp; tập trung vào các hệ thống quản lý, mô hình, công cụ cải tiến năng suất dựa trên nền tảng số và ĐMST. Triển khai các chương trình đánh giá năng lực quản trị, quản lý năng suất, quản lý chuyển đổi số và quản lý ĐMST của doanh nghiệp; tổ chức triển khai, áp dụng hệ thống quản lý theo tiêu chuẩn ISO 56000 về quản lý ĐMST, các mô hình, công cụ cải tiến năng suất trong lĩnh vực chuyên ngành.

Triển khai các hoạt động đào tạo nguồn nhân lực, bồi dưỡng kiến thức để nâng cao năng suất:  Xây dựng, triển khai các chương trình đào tạo, bồi dưỡng về năng suất; tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về năng suất trong khối sinh viên các trường đại học, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp;  tăng cường đầu tư trang thiết bị phục vụ hoạt động đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực; tổ chức các chương trình, khóa đào tạo về các giải pháp nâng cao năng suất, chuyển đổi số, sản xuất thông minh, giao thông thông minh, đô thị thông minh, góp phần hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực tiếp cận cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Nâng cao năng lực các tổ chức hỗ trợ hoạt động năng suất:  Hình thành, phát triển mạng lưới các tổ chức hỗ trợ hoạt động năng suất ở các bộ, ngành, địa phương. Tổ chức hoạt động hợp tác, kết nối giữa các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp cung cấp giải pháp công nghệ, CNTT tham gia vào các dự án điểm về cải tiến năng suất trong các lĩnh vực cụ thể;  tăng cường năng lực của tổ chức nghiên cứu về năng suất;  nâng cao vai trò Cơ quan năng suất quốc gia; xây dựng, hình thành tạp chí chuyên ngành về năng suất; thực hiện tốt chức năng của Trung tâm xuất sắc về ĐMST của Tổ chức năng suất châu Á (APO).

3. Đẩy mạnh việc áp dụng hệ thống quản lý, mô hình, công cụ nâng cao năng suất trong doanh nghiệp

Gắn kết chặt chẽ nội dung về năng suất với các đề án, nhiệm vụ của các chương trình KHCN cấp quốc gia như: Đề án Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST quốc gia; Chương trình đổi mới công nghệ quốc gia; Chương trình quốc gia phát triển công nghệ cao; Chương trình phát triển sản phẩm quốc gia; Chương trình phát triển thị trường KHCN và các chương trình KHCN cấp quốc gia khác; xây dựng, triển khai kế hoạch nâng cao năng suất tại một số tập đoàn, tổng công ty, doanh nghiệp vừa và nhỏ.

4. Đẩy mạnh các hoạt động truyền thông, tuyên truyền về năng suất

Xây dựng, công bố trong nước và quốc tế báo cáo năng suất Việt Nam hằng năm;  xây dựng chương trình truyền thông, phổ biến kiến thức về năng suất, cải tiến năng suất, các kinh nghiệm điển hình cải tiến năng suất ở cấp quốc gia, cấp địa phương, cấp doanh nghiệp và cộng đồng;  hằng năm, tổ chức các hoạt động tuyên truyền, tôn vinh tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp có đóng góp đối với hoạt động năng suất; tổ chức Diễn đàn năng suất quốc gia.

5. Tăng cường các hoạt động hợp tác quốc tế

Tăng cường hợp tác song phương với cơ quan năng suất của các quốc gia phát triển trên thế giới và trong khu vực;  khuyến khích doanh nghiệp tham gia các dự án hợp tác nghiên cứu về giải pháp nâng cao năng suất, đào tạo, tư vấn, quảng bá và phát triển chuyên gia năng suất với các tổ chức quốc tế..

Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng trực thuộc Bộ KHCN là cơ quan đầu mối theo dõi, tổng hợp tình hình triển khai thực hiện Kế hoạch.

Bộ KHCN là cơ quan chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan rà soát, kiểm tra việc thực hiện Kế hoạch, lồng ghép, triển khai các nhiệm vụ KHCN hằng năm; hướng dẫn các bộ, cơ quan, địa phương liên quan xây dựng kế hoạch để triển khai thực hiện.; chủ trì, phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư và các cơ quan liên quan nghiên cứu, xây dựng bộ chỉ tiêu đo lường năng suất gắn với hoạt động KHCN và ĐMST các cấp;  chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương nghiên cứu, xây dựng cơ sở dữ liệu về năng suất; định kỳ hằng năm cập nhật, bổ sung thông tin, dữ liệu; xây dựng và công bố trong nước và quốc tế báo cáo năng suất Việt Nam hằng năm; xây dựng, hình thành tạp chí chuyên ngành về năng suất.

Ngoài ra, cũng phân công trách nhiệm cho các Bộ: Công Thương, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Xây dựng, Giao thông vận tải, Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Thông tin và Truyền thông, Y tế, Giáo dục và Đào tạo, Lao động - Thương binh và Xã hội, Kế hoạch và Đầu tư,  Tài chính; Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam; Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam và các hiệp hội doanh nghiệp trung ương và địa phương  và các bộ, cơ quan khác./.

 (Bài/loạt bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết số 84/NQ - CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ).