Không ít người dân, doanh nghiệp vẫn xem nhẹ công tác PCCC

Từ xa xưa, cha ông ta đã sắp xếp thứ tự các hiểm họa theo trình tự "Thủy, Hỏa, Thiên tai, Đạo tặc" để thấy rõ sự nguy hiểm của “giặc lửa.” Bởi lẽ, chỉ cần một chút bất cẩn, sơ xảy, thiếu ý thức phòng cháy, chữa cháy là "bà Hỏa" có thể ập đến bất kỳ và gây ra những hậu quả khôn lường.

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, trong 9 tháng năm 2023, trên địa bàn cả nước xảy ra 1.485 vụ cháy, nổ, làm 132 người chết và 115 người bị thương, thiệt hại ước tính 210,5 tỷ đồng.

Đặc biệt nghiêm trọng là vụ cháy chung cư mini xảy ra ngày 12/9/2023 tại số nhà 37 ngách 29/70 phố Khương Hạ, phường Khương Đình, quận Thanh Xuân, Hà Nội, làm 56 người thiệt mạng và 37 người bị thương.

Những con số thống kê trên cho ta thấy toàn cảnh sự tàn phá khủng khiếp của “giặc lửa” nhưng cũng vừa cho ta thấy một nghịch lý đang diễn ra với công tác phòng chống cháy, nổ. Đó là ý thức của phòng chống chảy nổ của người dân vẫn còn thiếu và yếu.

Không ít người dân, doanh nghiệp vẫn xem nhẹ công tác PCCC

Hàng loạt vụ cháy mà nguyên nhân rất đơn giản, có khi chỉ bắt nguồn từ việc vô ý vứt viên than tưởng đã cháy hết vào hố rác chung cư, hoặc vứt mẩu tàn thuốc lá từ tầng cao xuống, hay để quên nồi cá kho trên bếp, quên tắt đèn, tắt quạt khi ra khỏi nhà… Khi xảy ra cháy nổ thì mạnh ai nấy chạy, không có sự hỗ trợ đối với cộng đồng và những người sống xung quanh.

Theo lực lượng chức năng, nguyên nhân dẫn đến hầu hết các vụ cháy, nổ chủ yếu vẫn là do sơ suất trong sử dụng lửa và sự cố hệ thống điện, thiết bị điện (chiếm tới 54,8%). Qua khảo sát một số cơ sở kinh doanh hàng quán, phần lớn các cơ sở đều là nhà ở chuyển đổi mục đích.

Đường điện thiết kế ban đầu dành cho gia đình, nay phải chịu tải nhiều thiết bị tiêu hao điện năng lớn cùng lúc như điều hòa, bếp điện, bếp điện từ... khiến dễ dẫn đến nguy cơ quá tải gây chập cháy.

Một nguyên nhân nữa khá quan trọng, đó là hầu hết những căn hộ ở các khu tập thể, chung cư cũ hiện nay gần như không có nhiều lối thoát hiểm. Cửa thoát hiểm duy nhất thường là cửa chính đã bắt lửa, chặn lối thoát. Khu vực sân thượng và các cửa sổ hầu hết đều được hàn kín thành các “chuồng cọp.”

Kiểu thiết kế này, khi có cháy xảy ra lực lượng cứu hộ rất khó khăn để tiếp cận hiện trường, dẫn tới tốc độ xử lý sự cố cháy nổ, cứu nạn, cứu hộ không kịp thời. Mặt khác, các thành phố thường có nhiều tuyến phố nhỏ, ngõ sâu, xe chữa cháy không vào được, ảnh hưởng không nhỏ đến công tác chữa cháy, cứu hộ, cứu nạn.

Bên cạnh đó, thời điểm xảy ra cháy thường vào ban đêm, dễ gây thiệt hại về người do trong khi ngủ người dân đóng kín cửa phòng, khi cháy xảy ra không được phát hiện kịp thời. Tới khi lửa phát triển lớn, nạn nhân không thể tự dập tắt bằng phương tiện tại chỗ.

Nhiều doanh nghiệp còn chủ quan, chỉ tập trung vào công tác sản xuất kinh doanh, không duy trì các điều kiện bảo đảm an toàn PCCC, trông chờ vào lực lượng PCCC chuyên nghiệp nên lơ là, không quan tâm đến công tác tuyên truyền, xây dựng phong trào toàn dân PCCC ngay tại cơ sở của mình; không phát huy đầy đủ, hiệu quả phương châm bốn tại chỗ đó là: Lực lượng tại chỗ, phương tiện tại chỗ, chỉ huy tại chỗ, hậu cần tại chỗ. Chính vì vậy, khi xảy ra cháy tại cơ sở, lực lượng PCCC tại chỗ thường lúng túng, không có kỹ năng để dập tắt đám cháy, dẫn đến cháy lan, cháy lớn gây thiệt hại rất nghiêm trọng

Cùng với đó là kỹ năng thoát hiểm, kiến thức cơ bản về phòng chống cháy nổ chưa được quan tâm đúng mức. Nhiều cơ quan, đơn vị, hộ gia đình còn xem nhẹ công tác phòng cháy, chữa cháy, chưa quan tâm đầu tư mua sắm trang bị, xây dựng phương án chữa cháy tại cơ sở theo quy định.

Theo lực lượng phòng cháy, chữa cháy, mọi hoạt động phòng cháy, chữa cháy đều phải được giải quyết bằng lực lượng và phương tiện tại chỗ. Không ai khác, người dân chính là lực lượng tại chỗ hiệu quả nhất. Từng người, từng hộ gia đình phải biết về phòng cháy, chữa cháy để khi xảy ra cháy nhỏ, biết xử lý thì sẽ không có cháy lớn. Khi đã thực hiện tốt các biện pháp phòng thì không bao giờ lo cháy nữa, nếu có xảy ra cháy cũng sẽ xử lý kịp thời, không gây hậu quả lớn.

Lực lượng chức năng cũng như các phương tiện truyền thông, báo chí đã truyền tải rộng rãi đến từng người dân, doanh nghiệp, chủ cơ sở sản xuất, kinh doanh, chính quyền cơ sở và từng người đứng đầu mỗi đơn vị về hiểm họa, nguy cơ của “bà hỏa” để nâng cao ý thức cảnh giác, phòng ngừa. Vấn đề đặt ra là ý thức chấp hành nghiêm túc các quy định, pháp luật về phòng, chống cháy nổ của người dân, doanh nghiệp, chính quyền địa phương và các lực lượng chức năng ở cơ sở.

Vì vậy, cùng với lực lượng Cảnh sát Phòng cháy, Chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, mỗi người dân, chính quyền địa phương, cơ quan, đoàn thể cần tích cực tham gia phong trào Toàn dân Phòng cháy, Chữa cháy, coi đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng. Có như vậy, công tác phòng cháy, chữa cháy mới thực sự có những chuyển biến tích cực, hạn chế tối đa những thiệt hại do cháy, nổ gây ra, đem lại cuộc sống bình yên của nhân dân.