Họp báo quốc tế về sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp và triển khai mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp

Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Phạm Tất Thắng; Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Nguyễn Phương Thủy; Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long; Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Anh Tuấn; Thứ trưởng Bộ Tài chính Hồ Sỹ Hùng đồng chủ trì họp báo.

Cùng dự còn có đại diện một số ban, bộ, ngành liên quan; trưởng đại diện, cán bộ của các cơ quan đại diện các nước, các tổ chức nước ngoài tại Việt Nam; các phóng viên trong nước và quốc tế.

Sự kiện lớn, mang ý nghĩa lịch sử

Phát biểu tại họp báo, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Phạm Tất Thắng nêu rõ, tại Kỳ họp thứ Chín, Quốc hội Khóa XV đã thông qua với số phiếu rất cao Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi). Theo đó, xác lập mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp (cấp tỉnh và cấp xã) thống nhất trong cả nước, phân định rõ nhiệm vụ, thẩm quyền và cơ cấu tổ chức bộ máy của từng cấp chính quyền.

“Đây là sự kiện lớn, mang ý nghĩa lịch sử, tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho tổ chức, hoạt động của chính quyền địa phương theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp lần đầu tiên được tổ chức ở Việt Nam, phục vụ việc thực hiện các chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước về phát triển đất nước trên các lĩnh vực, bảo đảm quốc phòng - an ninh, hội nhập quốc tế”, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương khẳng định.

Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương nhấn mạnh, việc ban hành Nghị quyết của Quốc hội về sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) là nhiệm vụ quan trọng, cần thiết và chiến lược nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước, hoàn thiện hệ thống chính trị và pháp luật, đồng thời, thể hiện ý chí, nguyện vọng của Nhân dân trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.

Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương tin tưởng, với kết quả của buổi họp báo, các cơ quan đại diện nước ngoài tại Việt Nam, các tổ chức quốc tế sẽ hiểu thêm, tích cực phối hợp, ủng hộ Việt Nam thực hiện thắng lợi chủ trương lớn, có ý nghĩa lịch sử này; các cơ quan báo chí hiểu rõ và sẽ thông tin rộng rãi để toàn xã hội, người Việt Nam ở nước ngoài, bạn bè quốc tế hiểu rõ, hiểu sâu, từ đó chia sẻ, ủng hộ Việt Nam xây dựng và phát triển đất nước vững bước vào kỷ nguyên mới.

Khởi đầu cuộc cải cách sâu sắc về thể chế

Thông tin về một số nội dung cơ bản của Nghị quyết của Quốc hội về sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Nguyễn Phương Thủy cho biết, sau chưa đầy 1,5 tháng làm việc nghiêm túc, trách nhiệm với tinh thần cầu thị, tiếp thu tối đa, giải trình đầy đủ ý kiến của Nhân dân và các ngành, các cấp, ngày 16/6/2025 Quốc hội đã thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam với 470 đại biểu Quốc hội biểu quyết tán thành (tương ứng với 100% số đại biểu có mặt tại Hội trường và chiếm tỷ lệ 98,33% tổng số đại biểu Quốc hội). Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày được Quốc hội thông qua.

Nghị quyết gồm 2 điều, trong đó, Điều 1 sửa đổi, bổ sung 05/120 điều của Hiến pháp (gồm Điều 9, Điều 10, khoản 1 Điều 84, Điều 110 và Điều 111); Điều 2 quy định về hiệu lực thi hành và điều khoản chuyển tiếp.

Cụ thể, sửa đổi, bổ sung quy định về MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội (Điều 9 của Hiến pháp) để làm rõ vai trò của MTTQ Việt Nam là tổ chức trung tâm của khối đại đoàn kết toàn dân, tạo cơ sở hiến định cho việc sắp xếp, tinh gọn các tổ chức chính trị - xã hội, hội quần chúng do Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ.

Bên cạnh đó, sửa đổi, bổ sung quy định về Công đoàn Việt Nam (Điều 10 của Hiến pháp); sửa đổi, bổ sung quy định về quyền trình dự án luật, dự án pháp lệnh của các tổ chức chính trị - xã hội theo hướng quy định các cơ quan trung ương của các tổ chức chính trị - xã hội có quyền trình dự án luật trước Quốc hội, trình dự án pháp lệnh trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội; sửa đổi, bổ sung quy định về tổ chức đơn vị hành chính (Điều 110 của Hiến pháp) để tạo cơ sở hiến định cho việc tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; sửa đổi, bổ sung quy định về chính quyền địa phương (Điều 111 của Hiến pháp).

“Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được Quốc hội thông qua đánh dấu khởi đầu cho cuộc cải cách sâu sắc về thể chế, thể hiện tư duy đổi mới có tính cách mạng trong tổ chức hệ thống chính trị và quản trị quốc gia, là cơ sở hiến định cho việc thực hiện thắng lợi chủ trương của Đảng và Nhà nước về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, tạo nền tảng để kiến tạo một nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, người dân hạnh phúc, yên vui”, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp nhấn mạnh.

Cơ hội để tái cấu trúc không gian phát triển, tạo cơ hội cạnh tranh tốt hơn

Trả lời các câu hỏi của phóng viên liên quan đến tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long khẳng định, trong thời gian qua, Việt Nam đã có nhiều bước chuẩn bị đồng bộ, chặt chẽ, toàn diện và rất tích cực thực hiện triển khai mô hình này.

Về cơ sở pháp lý, Quốc hội, Chính phủ đã tích cực rà soát, sửa đổi, bổ sung Hiến pháp và các luật quan trọng, đặc biệt là Luật Tổ chức chính quyền địa phương; Luật Cán bộ, Công chức; Luật Viên chức… để tạo hành lang pháp lý cho việc tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Ngoài ra, hệ thống các văn bản dưới luật cũng đã được kịp thời ban hành để tạo sự đồng bộ, đảm bảo bộ máy chính quyền mới đi vào hoạt động thông suốt.

Liên quan đến công tác cán bộ, Thứ trưởng Bộ Nội vụ khẳng định, Chính phủ đã chuẩn bị kỹ lưỡng, đặc biệt là phương án bố trí cán bộ lãnh đạo, quản lý khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp. Đối với cán bộ cấp xã, phải bố trí cán bộ có đủ năng lực, trình độ chuyên môn, am hiểu pháp luật và có kinh nghiệm về quản lý nhà nước để đáp ứng ngay yêu cầu nhiệm vụ.

Cơ chế quản lý cán bộ, công chức, thực hiện cơ chế phân công rõ, “rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm” và theo yêu cầu vị trí việc làm, có khả năng tiếp nhận các nhiệm vụ, quyền hạn mới chuyển từ cấp huyện, cấp tỉnh, cấp trung ương xuống khi thực hiện chủ trương phân cấp, phân quyền.

Đồng thời, từng cấp chính quyền, từng địa phương cũng chủ động lập kế hoạch để tổ chức thực hiện, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ khi triển khai mô hình tổ chức, chức năng, nhiệm vụ mới.

Về cơ sở vật chất, hạ tầng để triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, Thứ trưởng Trương Hải Long cho biết, Việt Nam cũng đã rất chú ý bố trí, đầu tư nâng cấp các trụ sở làm việc và đặc biệt là liên quan đến hạ tầng số, công nghệ để bảo đảm thủ tục hành chính liên thông thống nhất tới 3.321 đơn vị hành chính cấp xã.

“Chúng tôi cũng quan tâm bố trí nhà công vụ, trụ sở làm việc khi thực hiện sáp nhập tỉnh, tổ chức lại đơn vị hành chính cấp xã để đảm bảo cán bộ, công chức yên tâm khi thay đổi môi trường làm việc”, Thứ trưởng nói.

Thứ trưởng Bộ Nội vụ cho biết, trong thời gian tới, Chính phủ sẽ tiếp tục chỉ đạo tăng cường việc sử dụng công nghệ thông tin, xây dựng chính quyền số, công dân số cấp tỉnh, cấp xã và đẩy mạnh giải quyết các thủ tục hành chính toàn trình trên môi trường điện tử.

Việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh xuống còn 34 tỉnh, thành phố cùng với tổ chức bộ máy chính quyền địa phương tinh gọn, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả sẽ có tác động rất lớn đối với đất nước Việt Nam, là cơ hội để tái cấu trúc không gian phát triển, tạo cơ hội cạnh tranh tốt hơn trong thời gian tới.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Hồ Sỹ Hùng cũng nêu rõ, mục tiêu cuối cùng của việc sắp xếp bộ máy là tạo được môi trường kinh doanh và mục tiêu tăng trưởng cao hơn. “Việt Nam đã có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, bền bỉ, bài bản và triển khai đồng bộ để bảo đảm tính khả thi, vận hành hệ thống thông suốt.

Đồng thời, cũng đã dự kiến các vấn đề có thể phát sinh để xử lý. Mục tiêu cuối cùng là đem lại lợi ích chung, hiệu quả chung cho phát triển kinh tế - xã hội”, Thứ trưởng Hồ Sỹ Hùng khẳng định.