Giải pháp nào ngăn chặn thực phẩm chức năng giả, kém chất lượng?

Đại biểu Thị Thu Hằng (Đoàn Đắk Nông) cũng phản ánh, hiện nay trên thị trường tràn lan các sản phẩm chức năng, dược, mỹ phẩm không rõ nguồn gốc, kém chất lượng, không có giấy phép nhưng được thổi phồng công dụng, quảng cáo sai sự thật dẫn đến rủi ro cho sức khỏe của người tiêu dùng.

Cũng quan tâm đến vấn đề này, đại biểu Đặng Thị Bảo Trinh (đoàn Quảng Nam) cho biết, với tâm lý thực phẩm chức năng bổ dưỡng, không có tác dụng phụ, được giới thiệu là hàng xách tay, người tiêu dùng không tiếc tiền chi cho các sản phẩm ấy. Vì thế cần làm rõ trách nhiệm quản lý nhà nước và giải pháp trong thời gian tới để kiểm soát việc mua bán các sản phẩm này.

Đại biểu Nguyễn Thị Xuân (Đắk Lắk) cũng đề nghị Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan chỉ rõ những "lỗ hổng" và có các giải pháp căn cơ để xử lý. 

Liên quan nội dung này, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về quản lý thực phẩm chức năng ở nước ta đến nay cơ bản đáp ứng thực tế.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội - Ảnh: VGP

"Chúng ta đã có Luật An toàn thực phẩm, Luật Thanh tra, Bộ luật Hình sự, Luật Quảng cáo, Luật Xử lý vi phạm hành chính và các Nghị định, thông tư, quy chuẩn liên quan đến thực phẩm chức năng…", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Thời gian qua, Bộ Y tế cũng đã phối hợp với Bộ Công thương, Ban chỉ đạo 389, Bộ TT&TT trong vấn đề quản lý các website bán hàng, Bộ Văn hoá Thể thao và Du lịch trong vấn đề quảng cáo, để có giải pháp chấn chỉnh cụ thể đối với từng vi phạm trong quảng cáo bán các sản phẩm không đáp ứng yêu cầu.

Bộ trưởng cũng cho biết, nếu sản xuất thực phẩm chức năng tốt thì đây là lợi thế để chúng ta xuất khẩu. Hiện nay, thực phẩm chức năng của nước ta đã xuất khẩu ở trên 30 nước trên thế giới, trong đó các loại vitamin. Đây sẽ là thế mạnh nếu nước ta quan tâm và đầu tư tốt vào lĩnh vực này.

Bộ trưởng cũng cho biết, chúng ta đã có quy định liên quan tới sản xuất thực hành tốt - GMP đối với thực phẩm chức năng từ năm 2019. Tức là, các nhà máy sản xuất thực phẩm chức năng ở nước ta nếu đáp ứng được thì phải đáp ứng đủ các điều kiện, tiêu chuẩn về sản xuất thực hành tốt và Việt Nam là nước đầu tiên của Asean áp dụng quy chuẩn này. 

Sau khi áp dụng quy chuẩn này, đến nay nước ta có 201 cơ sở thực hiện đúng theo quy định về sản xuất và đảm bảo chất lượng. Trước đó, nước ta có khoảng 1.000 cơ sở sản xuất thực phẩm chức năng.

Bên cạnh đó, các quy định về xử phạt về sản xuất, tiêu thụ, quảng cáo các sản phẩm thực phẩm chức năng cũng đã quy định rõ trong các quy định của Bộ luật Hình sự. Ví dụ, quy định xử lý hành chính liên quan tới 7 lần giá trị hàng hoá vi phạm; các quy định đến 20 năm tù…Đây là những quy định xử phạt rất mạnh.

Tuy nhiên, Bộ trưởng thừa nhận, thời gian qua vẫn có vi phạm liên quan đến lĩnh vực này. Bởi sản xuất thực phẩm chức năng, sản xuất hàng giả đem lại lợi nhuận cao khi họ lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người sử dụng, thổi phồng các giá trị của mặt hàng được sản xuất ra để thu lợi…

Để giải quyết các vấn đề này, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, hiện Bộ Y tế đã có trang web của Cục An toàn thực phẩm để cấp giấy chứng nhận cho các doanh nghiệp sản xuất đúng quy định để các doanh nghiệp và người tiêu dùng có thể tra cứu các mặt hàng sản xuất đúng theo quy định.

Đối với những người vi phạm, Bộ Y tế cũng có cảnh báo như gửi công văn đến đến các bộ, ngành liên quan để kịp thời xử lý.

Tuy nhiên, thực tế, vấn đề bất cập hiện nay do liên quan đến quảng cáo trên các trang mạng xã hội có đặt máy chủ ở nước ngoài, khiến các cơ quan quản lý gặp khó khăn trong việc xử lý các hành vi vi phạm. Do đó, Bộ trưởng Đào Hồng Lan đề xuất các doanh nghiệp vi phạm cần được xử lý nghiêm khắc, có thể áp dụng biện pháp cấm xuất nhập cảnh.