Giải pháp nâng cao chất lượng các cuộc thi khoa học và kỹ thuật

Phát biểu khai mạc hội thảo, Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam Phan Xuân Dũng đã trích lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có vước tới đài vinh quang để sánh vai với các cường quốc năm châu được hay không, chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”

Theo Chủ tịch Phan Xuân Dũng, một trong các giải pháp thực hiện lời dạy của Bác là Liên hiệp Hội Việt Nam đã tổ chức các Cuộc thi sáng tạo KH&KT để khơi dậy niềm đam mê nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo của thế hệ trẻ. Việc làm đó của Liên hiệp Hội Việt Nam đã tiến hành hàng chục năm nay, năm sau tốt hơn năm trước.

Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam Phan Xuân Dũng

Tuy nhiên, hiện nay đất nước ta đang ở một vị thế, địa vị khác xa trước đây 10 năm, 20 năm. Chúng ta đã thoát nghèo, đã trở thành quốc gia có tiềm lực kinh tế đứng thứ 35 trên thế giới với trên 100 triệu dân, chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu của quốc gia chúng ta đứng thứ 44/133 quốc gia năm 2024, tăng 2 bậc so với năm 2023. Nhưng thế giới không đứng yên mà đang phát triển nhanh chưa từng có dựa trên nền tảng KH&CN của Cách mạng công nghiệp lần thứ 4, tạo điều kiện cho những chuyện không thể, thành có thể, biến chuyện hoang tưởng thành sự thật trong cuộc sống. Với những lý do đó, Liên hiệp Hội Việt Nam tổ chức hội thảo hôm nay để tìm ra giải pháp tốt hơn nữa tiếp tục khơi dậy niềm đam mê, sáng tạo của các em, một thế hệ rất đáng tự hào, vì tương lai của dân tộc ta để sánh vai với cường quốc năm châu - Chủ tịch Phan Xuân Dũng mong muốn.

Tại hội thảo, Ông Lê Công Lương, Phó TTK kiêm Trưởng ban Ban KHCN &MT Liên hiệp Hội Việt Nam đã đưa ra 5 giải pháp để nâng cao chất lượng các giải thưởng sáng tạo, hội thi, cuộc thi do VIFOTEC tổ chức: Phải đổi mới, bổ sung các lĩnh vực dự thi bắt kịp với sự phát triển nhanh chóng của KHKT thời kỳ cách mạng công nghiêp 4.0; Gắn kết chặt chẽ với các Bộ, Ban, ngành TW đặc biệt là các cơ quan đồng tổ chức bàn về cơ chế phối hợp; Cần bổ sung sửa đổi các văn bản về giải thưởng, hội thi, cuộc thi đã ban hành quá lâu hoặc không còn phù hợp; Xây dựng cơ sở dữ liệu điện tử các công trình đạt giải là nguồn tư liệu tham khảo, giới thiệu rộng rãi hơn đến công chúng; Sớm ban hành quy đinh, biểu mẫu thống nhất trong hồ sơ dự thi, đổi mới phương thức hoạt động trong công tác chấm giải, tổ chức tập huấn nhằm nâng cao năng lực cho các cán bộ tham gia công tác tổ chức giải thưởng, hội thi, cuộc thi.

Ông Lê Công Lương, Phó TTK kiêm Trưởng ban Ban KHCN &MT Liên hiệp Hội Việt Nam

Đồng quan điểm với ông Lê Công Lương, Ông Nghiêm Vũ Khải, nguyên Phó chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam cho rằng các cuộc thi, hội thi phải bổ sung kịp thời một số lĩnh vực như: Chuyển đổi số và trí tuệ nhân tạo (AI); Công nghệ xanh và kinh tế tuần hoàn: Công nghệ sinh học y tế và chăm sóc sức khỏe; Phát triển hạ tầng và đô thị thông minh....

Ông Nghiêm Vũ Khải, nguyên Phó chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam

Theo ông Khải, vai trò và trách nhiệm của các nhà tổ chức trong việc nâng cao chất lượng các cuộc thi khoa học và công nghệ là rất quan trọng. Vì vậy, trách nhiệm của các nhà tổ chức cần phải thiết kế khung thi đáng tin cậy và truyền cảm hứng; xác định mục tiêu rõ ràng, các lĩnh vực ưu tiên; xây dựng tiêu chí đánh giá toàn diện và minh bạch; Cung cấp tư vấn và tài nguyên thiết yếu như vật liệu, truy cập phòng thí nghiệm; khuyến khích hợp tác và làm việc nhóm; bảo đảm tính bao trùm và tiếp cận công bằng; thiết lập tiêu chuẩn đạo đức; cung cấp sự công nhận và hỗ trợ tiếp tục công trính sáng chế; thúc đẩy tầm nhìn lâu dài cho người tham gia; khuyến khích tinh thần học tập và phát triển suốt đời..

Cũng tại hội thảo, Ông Nguyễn Thiên Tú, Giám đốc Trung tâm Phát triển Khoa học, Công nghệ và Tài năng trẻ nêu quan điểm, để nâng cao chất lượng các sân chơi khoa học công nghệ dành cho thanh niên, cần quan tâm làm tốt một số nhiệm vụ: Tăng cường công tác truyền thông để toàn xã hội, đặc biệt là thanh thiếu nhi, các bậc phụ huynh, các nhà trường thấy rõ hơn vai trò, giá trị các sân chơi, hoạt động khoa học công nghệ mang lại cho các bạn trẻ. Thường xuyên cập nhật xu hướng phát triển của khoa học công nghệ trên thế giới; khảo sát nắm bắt nhu cầu của thanh thiếu niên, phụ huynh, cơ sở giáo dục, xã hội,...để điều chỉnh, nâng cấp nội dung, hình thức, phương thức tổ chức các sân chơi. Kiên định mục tiêu vì sự phát triển năng lực khoa học công nghệ của thanh thiếu nhi khi tổ chức các sân chơi này.

Ông Nguyễn Thiên Tú, Giám đốc Trung tâm Phát triển Khoa học, Công nghệ và Tài năng trẻ

Ngoài ra ông Tú đặt vấn đề, cần phải tham khảo có chọn lọc các mô hình, cách thức tổ chức sân chơi khoa học công nghệ các nước tiên tiến trên thế giới nhằm đa dạng hóa và đổi mới các sân chơi phù hợp thực tiễn cũng như nhu cầu của thanh thiếu niên trong thời đại mới. ứng dụng chuyển đổi số mạnh mẽ trong công tác tổ chức các sân chơi; Có những chính sách hỗ trợ phát huy tài năng trẻ bước ra từ những sân chơi khoa học công nghệ; Làm tốt công tác xã hội hóa nguồn lực tô chức các sân chơi khoa học công nghệ thông qua nguồn tài trợ, hỗ trợ của các tổ chức, doanh nghiệp hoặc thông qua đóng góp của chính những người tham gia các sân chơi. Mục tiêu là tạo ra một nguồn lực ổn định, bền vững, đủ lớn để phát triển, nâng tầm các sân chơi....

Chủ tịch LHHVN Phan Xuân Dũng trao thư khen cho các em học sinh đạt thành tích xuất sắc tại các cuộc thi sáng tạo KHCN

Cũng trong khuôn khổ hội thảo, Ban Tổ chức và Chính sách Hội - Liên hiệp Hội Việt Nam đã tổ chức lễ trao thư khen của Chủ tịch Liên hiệp Hội Việt Nam cho các em học sinh đạt thành tích xuất sắc tại các cuộc thi sáng tạo KHCN; trao Bằng khen của Liên hiệp Hội Việt Nam cho Viện Nghiên cứu đổi mới sáng tạo và Kiểm định chất lượng (RIVA) đã có thành tích xuất sắc trong hoạt động sáng tạo.