Đưa công nghệ vật lý số vào phát huy và bảo tồn giá trị văn hóa Việt

Hội nghị quy tụ 40 đại diện đến từ các quốc gia thành viên Liên hiệp các hội UNESCO thế giới (WFUCA) như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Italia, Hy Lạp, Kazakhstan, Rumani… cùng hàng trăm đại biểu từ các cơ quan, ban ngành, tổ chức văn hóa, giáo dục, khoa học uy tín tại Việt Nam.

Không gian triển lãm số cổ vật Triều Nguyễn

Trong khuôn khổ sự kiện, Công ty công nghệ Phygital Labs đã vinh dự nhận danh hiệu “Startup tiên phong trong hành trình phát huy giá trị văn hóa di sản 2024” do Liên hiệp các hội UNESCO thế giới trao tặng. Đây là sự ghi nhận cho những nỗ lực trong hành trình nghiên cứu ứng dụng công nghệ định danh số vào văn hóa Việt Nam nói riêng, và văn hóa thế giới nói chung của Phygital Labs.

Đồng thời, Nhà sáng lập kiêm Tổng Giám đốc Công ty Phygital Labs Huy Nguyễn cũng được vinh danh là “Người tiên phong đưa công nghệ vào văn hóa di sản Việt Nam 2024”, cho những đóng góp nổi bật, tâm huyết, đầy tính sáng tạo để di sản của Việt Nam tiến gần hơn đến giá trị thật của nó và tạo được một cuộc công nghiệp về văn hóa thật sự.

Trước đó, Huy Nguyễn và Phygital Labs đã đặt nền móng đầu tiên trong việc đưa công nghệ Vật lý số vào phát huy và bảo tồn giá trị văn hóa Việt thông qua các dự án cụ thể như: Định danh số tượng Nghê Văn Miếu, tạo nên cuốn sách vật lý số đầu tiên; Định danh số cho 10 cổ vật đầu tiên tại Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế; Ra mắt không gian triển lãm văn hóa Metaverse tích hợp Apple Vision Pro, tạo ra những trải nghiệm mới và cơ hội mới cho việc quảng bá văn hóa trên toàn cầu.

Trình bày tham luận “Ứng dụng công nghệ để khai thác bản quyền di sản, thúc đẩy công nghiệp văn hóa” tại hội nghị, CEO Huy Nguyễn cho biết, với Giải pháp định danh số Nomion, bản quyền các hiện vật di sản sẽ được khai thác hiệu quả thông qua 3 ý tưởng chủ đạo: Tạo nguồn thu từ việc bán vé tham quan triển lãm số; sản xuất và phân phối các món đồ lưu niệm là bản sao có chứng thực của các hiện vật di sản; tiến đến giao dịch các phiên bản số của hiện vật di sản trên chợ số, hay chợ vật lý số.

Định danh số là quá trình gắn mã định danh duy nhất cho mỗi hiện vật, giúp theo dõi và quản lý thông tin chi tiết về nguồn gốc và tạo ra giá giá trị số của chúng. Từ giải pháp định danh số Nomion, công nghệ chip NFC và blockchain được sử dụng để bảo đảm việc truyền tải dữ liệu nhanh chóng và an toàn, đồng thời bảo vệ dữ liệu không thể giả mạo. Quá trình này giúp các cơ quan quản lý di sản bảo vệ hiện vật hiệu quả hơn, chống lại hàng giả và trộm cắp bản quyền, đồng thời tạo thêm những xác thực khoa học từ công nghệ hỗ trợ cho công tác quản lý.

Khi đã được định danh và xác thực, các hiện vật được trưng bày dưới dạng triển lãm số, cho phép du khách từ mọi nơi trên thế giới tham quan qua công nghệ VR, AR và XR. Triển lãm số không chỉ quảng bá di sản văn hóa toàn cầu dễ dàng mà còn tạo ra nguồn thu nhập bổ sung thông qua việc bán vé tham quan online.

Giá trị trực tiếp trong mô hình này là sản xuất và phân phối các món đồ lưu niệm, tuy là bản sao của các hiện vật di sản văn hóa nhưng được xác thực, định danh bởi đơn vị sở hữu, từ đó tạo ra các nguồn thu mới và vẫn bảo vệ bản quyền di sản. Công nghệ chip NFC được tích hợp vào các sản phẩm này, cho phép người dùng truy cập thông tin, dữ liệu của hiện vật được số hóa… dễ dàng xác thực bằng di động.

Một hướng đề xuất mở tiếp theo là việc tạo ra và giao dịch các phiên bản số của hiện vật di sản trên chợ số, hay chợ vật lý số, ứng dụng công nghệ blockchain để bảo đảm tính xác thực và an toàn của giao dịch. Điều này giúp mở rộng phạm vi tiếp cận và tạo ra mô hình kinh tế số trong công nghiệp văn hóa.

Hội nghị quốc tế “Vai trò và đóng góp của Phong trào UNESCO đối với Công nghiệp Văn hóa” đã đưa ra Tuyên ngôn Hạ Long về "Kinh tế sáng tạo - Kết nối Văn hoá vì Hoà bình và Phát triển bền vững".

Bản tuyên ngôn cam kết thúc đẩy các mô hình kinh tế trên cơ sở công bằng và bền vững, nâng cao chất lượng sống của mọi thành viên cộng đồng; ủng hộ các chính sách kinh tế thân thiện với môi trường và xã hội, đảm bảo rằng sự phát triển không gây hại đến các thế hệ tương lai; bảo vệ và bảo tồn các di sản văn hoá, thúc đẩy những sáng kiến biến các di sản này thành tài sản phục vụ cho sự phát triển và gia tăng hạnh phúc của nhân loại; tôn trọng và khuyến khích sự đa dạng văn hoá, coi việc thấu hiểu và tôn trọng giữa các nền văn hóa là tiền đề của hòa bình và thịnh vượng.