Đổi mới công tác tư tưởng, lý luận trong bối cảnh chuyển đổi số

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Minh Sơn, Giám đốc Học viện Báo chí và Tuyên truyền đã khẳng định công tác tư tưởng, lý luận có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Đoàn Chủ tịch điều hành Hội thảo

Trong bối cảnh chuyển đổi số, sự bùng nổ của công nghệ thông tin và internet đang tạo ra những thay đổi sâu rộng đối với xã hội, mang đến những thuận lợi to lớn, nhưng đồng thời cũng đặt ra những thách thức mới. Điều này đòi hỏi công tác tư tưởng, lý luận phải được đổi mới kịp thời thích ứng và dẫn dắt sự phát triển của xã hội số nhằm phát huy tối đa vai trò định hướng dư luận xã hội, xây dựng niềm tin vững chắc của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội.

Phát biểu đề dẫn Hội thảo, PGS,TS. Lưu Văn Quảng, Phó Giám đốc Học viện khẳng định tính tất yếu của việc đổi mới công tác tư tưởng trong bối cảnh trong chuyển đổi số. Đồng chí nhấn mạnh: Chuyển đổi số là xu thế tất yếu, là yêu cầu khách quan đã được Đảng và Nhà nước xác định là lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu để phát triển nhanh và bền vững; là sự nghiệp của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta, góp phần hiện thực hóa khát vọng xây dựng đất nước hùng cường, thịnh vượng, đưa Việt Nam bắt kịp, tiến cùng và vượt lên trong kỷ nguyên mới. Do đó, việc tiếp tục đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác tư tưởng, lý luận là yêu cầu cấp thiết, phù hợp với mục tiêu xây dựng xã hội số ở nước ta hiện nay.

Quang cảnh Hội thảo

Hội thảo đã nhận được nhiều tham luận, ý kiến có giá trị từ các đồng chí lãnh đạo, các chuyên gia, nhà khoa học. Các tham luận và ý kiến trao đổi tập trung phân tích, luận giải và làm rõ những vấn đề xoay quanh chủ đề Hội thảo. Các đại biểu thống nhất khẳng định: chuyển đổi số là xu thế tất yếu, không thể đảo ngược, đang làm thay đổi căn bản phương thức hoạt động của nhiều ngành, nhiều lĩnh vực, trong đó có công tác tư tưởng, lý luận. Đổi mới phải được triển khai toàn diện trên tất cả các lĩnh vực của công tác tư tưởng, lý luận, cả chủ thể, đối tượng, nội dung, phương thức tiến hành và đánh giá chất lượng, hiệu quả.

Tại Hội thảo, TS. Lương Ngọc Vĩnh, Trưởng khoa Tuyên truyền, Học viện Học viện Báo chí và Tuyên truyền đã chỉ ra những bất cập và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện công tác tư tưởng trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Trọng tâm của việc chuyển đổi này là chuyển từ phương pháp tuyên truyền một chiều sang truyền thông chính trị mang tính đối thoại, dựa trên dữ liệu và công nghệ số.

Tham luận tại Hội thảo, Thượng tướng, PGS,TS. Nguyễn Văn Thành nhấn mạnh những thách thức đối với an ninh quốc gia do thông tin xấu độc trên mạng xã hội gây ra, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam đang bước vào kỷ nguyên phát triển mới. Tác giả chỉ ra các thủ đoạn của thế lực thù địch nhằm chống phá Đảng và Nhà nước, đồng thời nêu bật những khó khăn trong việc quản lý, xử lý thông tin trên không gian mạng.

Đông đảo các đại biểu tham dự Hội thảo và chụp hình lưu niệm

Hội thảo đã nhận được nhiều tham luận có giá trị khoa học từ các đồng chí lãnh đạo, nhà khoa học trên cả nước. Các tham luận và ý kiến trao đổi tập trung phân tích, luận giải và làm rõ những vấn đề khoa học xoay quanh chủ đề hội thảo. Các đại biểu thống nhất khẳng định: chuyển đổi số là xu thế tất yếu, không thể đảo ngược, đang làm thay đổi căn bản phương thức hoạt động của nhiều ngành, nhiều lĩnh vực trong đó có công tác tư tưởng, lý luận. Đổi mới phải được triển khai toàn diện trên tất cả các lĩnh vực của công tác tư tưởng, lý luận, cả chủ thể, đối tượng, nội dung, phương thức tiến hành và đánh giá chất lượng, hiệu quả.

Bên cạnh những kết quả đạt được, các nhà khoa học cũng thẳng thắn chỉ ra những hạn chế, khó khăn, thách thức đối với công tác tư tưởng, lý luận trong bối cảnh chuyển đổi số ở Việt Nam hiện nay.

Từ đó, nhiều giải pháp quan trọng đã được đề xuất, nổi bật:

Một là, xây dựng một chiến lược tổng thể và hoàn thiện khung pháp lý cho công tác tư tưởng, lý luận trong môi trường số, bao gồm việc ban hành các văn bản chỉ đạo cấp Trung ương, quy định phối hợp liên ngành và các cơ chế tài chính đặc thù nhằm đảm bảo tính hệ thống và hiệu quả.

Hai là, đổi mới tư duy và phương thức tiếp cận đối với công tác tư tưởng, lý luận; chuyển đổi từ phương pháp truyền đạt một chiều từ trên xuống sang đối thoại, từ đánh giá hiệu quả dựa trên số lượng, cảm tính sang đánh giá dựa trên dữ liệu và hiệu quả thực chất.

Cùng với đó, nâng cao nhận thức của các cấp ủy, tổ chức đảng, đội ngũ cán bộ về sự cần thiết và cấp bách của việc đổi mới công tác tư tưởng, lý luận trong bối cảnh chuyển đổi số, đặc biệt cần nêu cao trách nhiệm của người đứng đầu trong lãnh đạo, chỉ đạo các hoạt động về công tác tư tưởng, lý luận. Đồng thời, đổi mới nội dung và hình thức trên các mặt của công tác tư tưởng, lý luận theo hướng tận dụng tối đa những lợi thế mà chuyển đổi số đem lại. Điều này bao gồm việc phát triển các tài liệu số, ứng dụng di động, nền tảng truyền thông đa phương tiện.

Ba là, bố trí nguồn lực phù hợp để xây dựng, hoàn thiện hạ tầng số, hạ tầng công nghệ thông tin làm nền tảng cho chuyển đổi số nói chung và trong công tác tư tưởng, lý luận nói riêng, bảo đảm đồng bộ, thông suốt, hiệu quả, ổn định và đặc biệt là an ninh mạng, an toàn thông tin.

Ứng dụng mạnh mẽ công nghệ hiện đại, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (Big Data); sử dụng Big Data để theo dõi diễn biến tư tưởng theo thời gian thực, cá thể hóa nội dung tuyên truyền; ứng dụng AI để nâng cao hiệu quả truyền đạt, nhận diện thông tin sai lệch và phản bác các luận điệu xuyên tạc.

Bốn là, quan tâm đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ trực tiếp, thường xuyên làm công tác tư tưởng, lý luận có bản lĩnh chính trị vững vàng, trình độ chuyên môn cao, giỏi truyền thông, tinh thần đổi mới, kiến thức và tư duy trong thời đại số, cùng kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin thành thạo.

Phát biểu tổng kết hội thảo, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Minh Sơn đánh giá cao giá trị khoa học của các tham luận, khẳng định đây là những “luận cứ khoa học quan trọng” về đổi mới công tác tư tưởng, lý luận trong bối cảnh chuyển đổi số, góp phần triển khai thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về chuyển đổi số quốc gia trong thời gian tới.