Báo chí hiện đại đang đương đầu với thách thức của truyền thông số

 Tại hội thảo "Trách nhiệm xã hội và đạo đức báo chí trong kỷ nguyên kỹ thuật số" diễn ra vào sáng ngày 10/6, vấn đề đạo đức báo chí là vấn đề được quan tâm và bàn luận sôi nổi, khi gắn báo chí vào môi trường truyền thông số trong giai đoạn hiện nay.

Hội thảo Trách nhiệm xã hội vào đjao đức báo chí trong kỷ nguyên số

Thực tế cho thấy, trong kỷ nguyên bùng nổ thông tin, việc nắm bắt được những thông tin nhanh, bản sắc, nóng hổi luôn là yếu tố quan trọng hàng đầu quyết định sự sống còn của mỗi cơ quan báo chí. Tuy nhiên, trong cuộc chạy đua quyết liệt ấy, không ít nhà báo và cơ quan báo chí vì "sốt ruột" muốn thực hiện mục đích "giành giật" thông tin mà đã bỏ qua vấn đề trách nhiệm và lương tâm người làm báo, từ đó đánh mất tính nhân văn và làm suy giảm niềm tin yêu của bạn đọc dành cho báo chí.

Hiện nay nước ta đang duy trì hơn 800 cơ quan báo chí với khoảng 1.500 sản phẩm. Báo chí muốn tồn tại và phát huy hiệu quả phải xây dựng được niềm tin với công chúng. Để tăng tính nhân văn cũng như hàm lượng văn hóa của báo chí, quan trọng nhất là người làm báo phải có lập trường, tư tưởng vững vàng trước cái sai - đúng, có óc phân tích vấn đề và sự khéo léo để chuyển tải thông tin một cách đúng mực, hấp dẫn và có lợi cho sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước, con người. Nền tảng cơ bản để đạt được những mục tiêu đó chính là trách nhiệm xã hội và đạo đức báo chí. 

Kỷ nguyên số dẫn đến sự bùng nổ của truyền thông xã hội

Phát biểu tại Hội thảo, nhà báo Lê Duy Truyền - Phó Tổng giám đốc Thông tấn xã Việt Nam bày tỏ quan điểm: "Như chúng ta đã biết, kỷ nguyên số dẫn đến sự bùng nổ của truyền thông xã hội - một phương thức thông tin có phạm vi ảnh hưởng gần như không giới hạn về không gian và thời gian. Mạng xã hội đã tận dụng được tiến bộ của công nghệ hiện đại để tạo sức hấp dẫn và tạo thông tin đa chiều cho báo chí".

 Nếu tính trong năm 1995, thế giới chỉ có 154 tờ báo điện tử thì đến nay đã có hàng trăm triệu website, blog khác nhau, hàng ngày, hàng giờ thu hút vài tỷ lượt người xem. Sự phát triển kỳ diệu của Internet đã khiến thế giới ngày càng trở nên phẳng hơn, tạo ra một thế giới phẳng với xa lộ thông tin kết nối toàn cầu. 

Vấn đề đặt ra ở đây là sự phát triển của các loại hình truyền thông xã hội đã tạo ra sự cạnh tranh gay gắt về thông tin cho hoạt động báo chí. Xét ở góc độ nào đó, truyền thông xã hội không thua kém báo điện tử về tính cập nhật, nội dung phong phú và thông tin đa chiều. Tuy nhiên, do không bị ràng buộc bởi Luật Báo chí, thông tin lại thiếu sự kiểm chứng nên thông tin được phát tán nhanh, rộng và chưa có sự kiểm duyệt chặt chẽ.

Nhà báo trong thời kỳ kỷ nguyên số cần "nắn dòng" thông tin lệch lạc

Đó là nhận định của PGS.TS Nguyễn Thành Lợi - Phó giám đốc thường trực trung tâm Bổi dưỡng nghiệp vụ Báo chí Hội nhà báo Việt Nam, ông Lợi cho rằng, trong thời đại bùng nổ của truyền thông số, thông tin đang có sự "ô tạp" đòi hỏi các nhà báo, phóng viên cần phải  "nắn dòng" đề định hướng thông tin một cách chính xác nhất.

Các nhà báo bày tỏ quan điểm tại Hội thảo về vai trò của báo chí trong thời kỳ truyền thông số

Môi trường truyền thông số, đa phương tiện tạo rất nhiều thuận lợi cho những nhà báo lười lao động. Một bộ phận nhà báo trẻ hiện nay ít trực tiếp đi đến điểm cần khai thác nguồn tin mà chủ yếu tìm hiểu những thông tin có sẵn trên mạng rồi xào xáo trở thành tin, bài của mình. Thực tế cho thấy, nhà báo có thể tham khảo thêm tư liệu từ những bài viết trước đó cùng sự việc để bổ sung tư liệu nếu thiếu, song bắt buộc phải ghi rõ nguồn tin. Mặt khác cũng cần đến tận nơi xảy ra vụ việc để nắm được bản chất của vụ việc và yêu cầu của dư  luận tại nơi xảy ra vụ việc từ đó đưa thông tin một cách chính xác, khách quan.

Tự do ngôn luận là quyền lợi cơ bản của công dân. Tự do ngôn luận chủ yếu là bảo vệ việc bày tỏ ý kiến để cả những ý kiến không đúng đắn cũng được thúc đẩy và trở nên hoàn thiện hơn trong sự cạnh tranh của tự do ngôn luận. 

Sự thực là "sinh mệnh" của báo chí. Không phải vấn đề nào cũng có thể đưa lên mặt báo, do đó, người làm báo cần có sự "nhạy cảm" về nghề nghiệp trong chọn lựa, xử lý và có liều lượng thông tin. Thực tế cho thấy, vấn đề nhà báo sử dụng tin đồn để "chính thống hóa" bài báo của mình không chỉ xảy ra ở bất kỳ quốc gia nào trên thế giới mà ở tất cả các quốc gia. 

Trong kỷ nguyên số, nhà báo - "người thư ký của thời đại" phải luôn tỉnh táo trước những thông tin thiếu thiện chí đăng tải trên mạng xã hội, không tiếp tay cho những thông tin độc, hại nhằm chia rẽ, bôi nhọ hình ảnh đất nước và con người Việt Nam. Người làm báo, trong giai đoạn kỷ nguyên số "không nên xô đẩy niềm tin của giới trẻ", cơ quan báo chí cần phải tăng cường các chế tài để "nắn dòng" thông tin, tránh gây ảnh hưởng đến cá nhân, cộng đồng và xã hội.

Mọi thông tin liên quan đến Văn hóa - đời sống, bạn đọc có thể theo dõi thêm tại đây

Huyền Thương

Nên đọc

Hội thảo “Rise of Women in Business – Global 2015” kết nối Doanh nghiệp Nữ Việt Nam

Hội thảo: Hiểu đúng, dùng đúng về nước uống đóng chai

Hàng trăm bạn trẻ háo hức tham gia ‘Hội thảo định hướng nghề thẩm mỹ’"

Hội thảo định hướng nghề thẩm mỹ đầu tiên tại Việt Nam