Anh hùng Lực lượng vũ trang 8 lần bắn hạ máy bay địch trong kháng chiến chống Mỹ, 2 lần vinh dự được gặp Bác Hồ

Nói về lớp phi công tiêm kích đầu tiên của Không quân Việt Nam, không thể không nhắc đến Thiếu tướng Mai Văn Cương, người từng là Phó tư lệnh Quân chủng Phòng không - Không quân (PK-KQ). 

Mai Văn Cương sinh năm 1941 tại xã Hoằng Đạo, huyện Hoằng Hoá, tỉnh Thanh Hoá. Vào tháng 3/1959, khi mới 18 tuổi, Mai Văn Cương gia nhập quân ngũ và trở thành chiến sĩ của Sư đoàn 304. Sau một loạt các bài kiểm tra và tuyển chọn khắt khe, Mai Văn Cương được chọn làm phi công và được gửi sang Liên Xô để tiếp tục học tập và rèn luyện. Sau khi hoàn thành khóa học, anh đã tốt nghiệp trên một số loại máy bay của Liên Xô và vào năm 1966, anh trở về nước để tham gia chiến đấu cùng Sư đoàn Không quân 371.

Ngày 08/10/1966, Biên đội của Mai Văn Cương được ra lệnh xuất kích về phía Hà Nội và được thông báo về nhiều máy bay địch đang tấn công khu vực Đông Anh. Mai Văn Cương đã thông minh tấn công vào đội bay địch, bắn hỗ trợ cho đồng đội, làm đối phương hoảng sợ và bỏ chạy. Mặc dù lạc đội hình, nhưng anh vẫn bình tĩnh bám sát một đội F-105 khác, sau đó sử dụng rocket khôn khéo bắn rơi một chiếc E-105 trên vùng trời Tam Đảo.

Sau những trận đánh đầy ấn tượng của Đoàn Không quân Sao Đỏ, Sư đoàn Không quân 371, vào cuối năm 1966, Bộ Tư lệnh Phòng không-Không quân quyết định trao cho các phi công chiến đấu một vinh dự đặc biệt: được gặp Bác Hồ.

Nhớ lại kỷ niệm của lần gặp Bác Hồ đầu tiên, anh hùng Mai Văn Cương chia sẻ: "Được gặp Bác lần đầu tiên. Thấy Bác Hồ sướng lắm chứ".

Nhìn vào bức ảnh chụp cùng Bác Hồ và các phi công xuất sắc, nét mặt của ông rất rạng ngời. Ông nhớ lại: "Trong đời, tôi may mắn được gặp Bác Hồ hai lần. Tôi rất vui và hạnh phúc. Nhớ rõ ngày 10/12/1966, khi Bác mời 24 phi công lái máy bay của Quân chủng Phòng không-Không quân đến Phủ Chủ tịch. Lúc ấy, tôi vừa bắn rơi một chiếc máy bay Mỹ".

Thiếu tướng Mai Văn Cương nhớ lại: “Năm 1966 là năm Không quân ta chiến đấu ác liệt nhất, chúng tôi gồm 24 phi công có thành tích xuất sắc trong chiến đấu được Bác Hồ cho mời tới Phủ Chủ tịch. Đến nơi, chúng tôi được mời vào một căn phòng rộng. Bác Hồ tiếp chúng tôi ở đó. Trong buổi tiếp các phi công, còn có Thủ tướng Phạm Văn Đồng, Đại tướng Võ Nguyên Giáp và lãnh đạo Quân chủng Phòng không- Không quân... Trong buổi gặp mặt đó, chúng tôi được Bác mời ăn bánh kẹo. Chúng tôi kể chuyện rèn luyện, chiến đấu cho Bác nghe, rồi được chụp ảnh chung với Bác. Trong ảnh, tôi ngồi hàng 2, thứ 3 từ trái sang phải”.

Khi nghe các chiến sĩ kể chuyện chiến đấu ngoài mặt trận, Bác Hồ đã ân cần thăm hỏi và động viên các chiến sĩ: “Các cháu giỏi lắm, các cháu bắn rơi máy bay của không quân Mỹ, như thế là đánh vào lực lượng không quân hiện đại nhất, có nhiều máy bay hiện đại và phi công có nhiều giờ bay. Chúng ta mở mặt trận trên không như vậy là rất tốt. Các cháu đã bắn rơi nhiều máy bay nhưng các cháu phải thường xuyên rút kinh nghiệm, tìm ra nhiều cách đánh hay hơn nữa, bắn rơi nhiều máy bay hơn nữa và bắt sống nhiều giặc lái...”. 

Anh hùng Mai Văn Cương luôn ghi nhớ những lời khuyên của Bác Hồ, lấy đó làm kim chỉ nam giúp ông tiếp tục anh dũng chiến đấu.

Trong năm 1967, phi công Mai Văn Cương đã hạ gục thêm 5 máy bay địch. Tuy nhiên, cũng trong năm đó, anh đã bị địch bắn hạ. Khi đó, Mai Văn Cương đã phải nhảy dù từ độ cao 6000m và bị thương nặng, sụt xương sống, gãy hàm răng và ngất đi… Di chứng để lại sau cuộc chiến khốc liệt này là anh bị thủng màng nhĩ tai trái.

Sau trận đánh vào năm 1967, phi công Mai Văn Cương đã hạ gục thêm 3 máy bay. Với thành tích này, Mai Văn Cương đã có dịp gặp Bác Hồ lần thứ hai. Ngoài ra, vì đã hạ gục 8 máy bay, anh cũng được tặng 8 huy hiệu Bác Hồ. Mỗi chiến tích được gắn với một tấm huy hiệu và tất cả đều được anh lưu giữ cẩn thận đến ngày nay.

Lần thứ hai phi công Mai Văn Cương được gặp Bác Hồ là ngày 16/2/1969, ông cùng một số chiến sĩ có thành tích xuất sắc vinh dự được Chủ tịch Hồ Chí Minh chúc Tết tại Hội trường của Quân chủng Phòng không- Không quân.

Tổng cộng, trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, phi công Mai Văn Cương đã 98 cất cánh, gặp địch 21 lần, nổ súng 15 lần và bắn hạ 8 máy bay phản lực Mỹ, bao gồm 2 chiếc F-4C, 3 chiếc F-105 và 3 máy bay không người lái (trong đó có 7 chiếc bị hạ rơi tại chỗ), cùng với đội bay hạ gục thêm 2 máy bay khác. Nhờ những chiến công này, ông là phi công thứ 2 trong Danh sách các phi công đạt cấp Ace trong Chiến tranh Việt Nam.

Vì những đóng góp xuất sắc trong cuộc chiến bảo vệ Tổ quốc, phi công Mai Văn Cương đã được Đảng và Nhà nước trao tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân vào năm 1969 khi mới 28 tuổi, cùng với đó là một loạt các phần thưởng cao quý khác, bao gồm: 1 Huân chương kháng chiến chống Mỹ hạng Nhì; 2 Huân chương Quân công hạng Ba; 2 Huân chương Chiến công hạng Nhất; 3 Huân chương Chiến công hạng Ba; 1 Huân chương kháng chiến chống Mỹ hạng Nhì; Huân chương chiến sĩ vẻ vang (hạng Nhất, Nhì, Ba); Huy chương Quân kỳ quyết thắng và 8 Huy hiệu Bác Hồ.

Tham khảo:

- Phi công Mai Văn Cương diệt nhiều máy bay địch, hai lần vinh dự được gặp Bác Hồ - Bảo tàng Hồ Chí Minh

- Anh hùng LLVTND Mai Văn Cương, người 8 lần bắn rơi máy bay địch: Mất mát, hy sinh nhưng chưa bao giờ hối tiếc - VTV Online

- Diệt nhiều máy bay địch, hai lần vinh dự được gặp Bác Hồ - Báo Quân đội nhân dân