Theo đó, 100 Di sản địa chất quốc tế sẽ được công bố tại Đại hội Địa chất Quốc tế lần thứ 37, dự kiến diễn ra tại Busan (Hàn Quốc) từ ngày 25-31/8/2024. Đáng chú ý, Việt Nam có vịnh Hạ Long - quần đảo Cát Bà được công nhận là Di sản địa chất quốc tế. Danh hiệu “100 Di sản địa chất quốc tế” được IUGS trao hai năm một lần.
Theo Liên hiệp Khoa học Địa chất Quốc tế (IUGS), có đến 174 ứng viên đến từ 65 quốc gia. Vịnh Hạ Long - quần đảo Cát Bà đã vượt qua quá trình tuyển chọn nghiêm ngặt và đánh giá khoa học bởi 85 chuyên gia hàng đầu thế giới.
Vịnh Hạ Long - quần đảo Cát Bà được đánh giá là một ví dụ điển hình, đặc hữu về địa mạo và địa chất, đặc biệt là về những núi đá vôi hình thành giữa biển qua sự biến đổi địa chất và bào mòn của nước biển. Đây là một trong những khu vực nổi bật nhất thế giới về các tháp karst bị biển nhấn chìm, cũng như các đặc điểm karst khác như Phong Tùng (cụm đỉnh chóp nón) và Phong Lĩnh (các đặc điểm tháp bị cô lập).
Lịch sử kiến tạo địa chất đá vôi của vịnh Hạ Long - quần đảo Cát Bà đã kéo dài khoảng 500 triệu năm. Quá trình tiến hóa karst tại đây diễn ra trong hơn 20 triệu năm, với sự kết hợp của các yếu tố như tầng đá vôi dày, khí hậu nóng ẩm và tiến trình nâng kiến tạo chậm chạp. Những dấu ấn của quá trình tiến hóa địa chất còn lại bao gồm đứt gãy, uốn nếp, địa hào, địa luỹ, bồn trũng và các hệ tầng, đánh dấu những thay đổi sâu sắc trong hoàn cảnh cổ địa lý khu vực.
Ngoài ra, biển cũng tham gia trực tiếp vào quá trình karst tại đây, tạo ra các sản phẩm đặc thù như ngấn biển, hang hàm ếch biển và hang luồn. Biển còn nhấn chìm các phễu, hố sụt và thung lũng karst, từ đó xuất hiện những hồ nước mặn và các đặc điểm karst khác. Các hang động ở vịnh Hạ Long - quần đảo Cát Bà rất phong phú và đa dạng, thuộc về ba nhóm chính: hang ngầm cổ (hang treo), hang nền karst và hang hàm ếch biển.
Giá trị địa chất và địa mạo của vịnh Hạ Long còn được thể hiện qua hệ thống hang động phong phú, hình thành từ khoảng 2 triệu đến 11.000 năm trước. Quá trình biển ngập và xâm thực biển đã tạo nên địa mạo karst của vịnh Hạ Long trở thành độc nhất vô nhị trên thế giới, có giá trị lớn đối với khoa học địa mạo và ý nghĩa toàn cầu. Khu vực Di sản này bao gồm 775 hòn đảo, chủ yếu là đảo đá vôi, với 66 hang động, 42 tùng, 81 áng và 193 bãi cát, cùng hệ thống hóa thạch phong phú.
Tại quần đảo Cát Bà, sự đa dạng về địa chất thể hiện rõ qua các đặc điểm địa chất như đá, khoáng vật, hóa thạch, địa tầng, cấu trúc và môi trường trầm tích, cũng như địa hình và địa mạo. Quần đảo Cát Bà nằm ở phần ven rìa phía Tây của cánh đồng karst Hạ Long, nơi bị nước biển xâm thực. Đây là dạng karst đặc biệt, góp phần tạo nên sự hấp dẫn của vịnh Hạ Long và các đảo đá vôi lân cận.