Ngày 1/10, tại Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC), Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp với Bộ Tài chính tổ chức Lễ hưởng ứng Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia 2025.
Sự kiện có sự tham dự và phát biểu chỉ đạo, định hướng của Tổng Bí thư Tô Lâm, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Tham dự buổi lễ còn có Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương Nguyễn Duy Ngọc, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng cùng các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đại diện các bộ, ngành, địa phương, cộng đồng doanh nghiệp, viện nghiên cứu, trường đại học, quỹ đầu tư và các tổ chức quốc tế.
Theo Quyết định của Thủ tướng, từ năm 2024, ngày 1/10 hằng năm được chọn là Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia. Chủ đề của năm 2025 là “Đổi mới sáng tạo toàn dân – Động lực phát triển quốc gia”, khẳng định quyết tâm đưa đổi mới sáng tạo trở thành trung tâm chiến lược cho phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao năng lực cạnh tranh, bảo đảm tăng trưởng bền vững. Đây cũng là dịp để tôn vinh những ý tưởng sáng tạo, đột phá, đồng thời thúc đẩy hình thành một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn diện.
Phát biểu chỉ đạo định hướng, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, đây không chỉ là một sự kiện quan trọng, lần đầu tiên được tổ chức, mà còn là lời hiệu triệu khơi nguồn trí thức, tiềm năng Việt Nam để đất nước bứt phá, phát triển nhanh và bền vững trong kỷ nguyên số.
Tổng Bí thư gửi lời chúc tới đội ngũ nhà khoa học, kỹ sư, chuyên gia, doanh nhân, nhà quản lý, các bạn trẻ khởi nghiệp và bạn bè quốc tế: "Chúc ngọn lửa đổi mới sáng tạo trong mỗi chúng ta luôn bừng sáng, không ngừng khai mở tri thức mới, biến ý tưởng thành giá trị, góp phần kiến tạo tương lai Việt Nam giàu mạnh, thịnh vượng".
Theo Tổng Bí thư, thế giới đang chuyển động với tốc độ chưa từng có của trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, công nghệ sinh học, năng lượng sạch, vật liệu mới. Những quốc gia đi trước một bước về khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo sẽ nắm lợi thế cạnh tranh chiến lược và ngày càng tiến nhanh, tiến xa; ai chậm đổi mới sẽ bị bỏ lại phía sau.
Việt Nam không có lựa chọn nào khác ngoài việc coi khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là đột phá quan trọng hàng đầu, là động lực chính để đổi mới mô hình phát triển, hiện thực hóa hai mục tiêu 100 năm: Đến 2030 trở thành nước đang phát triển có thu nhập trung bình cao; đến 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao.
"Đây không chỉ là nhu cầu khách quan, mà còn là mệnh lệnh của thời đại, quyết định vị thế dân tộc trong thập kỷ tới. Không một đất nước nào có thể "cất cánh" với nền khoa học – công nghệ thấp kém, hoạt động đổi mới sáng tạo chậm chạp", Tổng Bí thư nhấn mạnh.
Tổng Bí thư Tô Lâm cho rằng, những kết quả bước đầu vừa qua cho thấy chúng ta đi đúng hướng, nhưng tốc độ thay đổi của thế giới nhanh hơn khả năng bắt nhịp của chúng ta. Vì vậy, từ quyết tâm chính trị đến triển khai thực hiện, từ nhận thức đến hành động, chúng ta phải chuyển đổi nhanh hơn, mạnh mẽ hơn để biến ý tưởng thành giá trị, khát vọng thành hiện thực. Tinh thần là nói ít – làm nhiều; làm nhanh – làm đúng; làm đến nơi đến chốn.
Với tinh thần ấy, Tổng Bí thư đề nghị tập trung 6 nhóm nhiệm vụ. Thứ nhất, thống nhất trong nhận thức và hành động theo quan điểm đổi mới sáng tạo là sự nghiệp của toàn dân, xây dựng văn hóa, đổi mới sáng tạo toàn dân.
"Đổi mới sáng tạo không phải là công việc riêng của ngành khoa học công nghệ mà phải là sự nghiệp của toàn dân, của toàn xã hội, đòi hỏi sự tham gia của mọi cấp, mọi ngành, cộng đồng doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế và của tất cả mọi người dân", Tổng Bí thư nhấn mạnh.
Tinh thần đổi mới sáng tạo phải được thấm nhuần trong mọi lĩnh vực, từ quản lý nhà nước, hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp cho đến các phong trào, các giải pháp thiết thực trong đời sống hằng ngày của mỗi người dân.
Thứ hai, đổi mới sáng tạo phải đi liền với phát triển vững chắc nền tảng khoa học công nghệ, nâng cao mức độ tự chủ chiến lược về công nghệ quốc gia, trước hết là công nghệ lõi, công nghệ nguồn.
Tổng Bí thư yêu cầu khẩn trương triển khai Chương trình hành động phát triển 11 công nghệ chiến lược theo tinh thần của Nghị quyết 57, xác định rõ lộ trình làm chủ, nhất là các công nghệ như bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, an toàn, an ninh mạng, công nghệ sinh học, y sinh học, vật liệu mới, năng lượng mới, điện tử, cảm biến robot.
Đồng thời phát triển hạ tầng số nền tảng như điện toán đám mây, điện toán hiệu năng cao, trung tâm dữ liệu, mạng 5G, 6G, nâng tỉ lệ nội địa trong các hệ thống công nghệ trọng yếu, bảo đảm tự tin hội nhập mà không phụ thuộc, mở rộng hợp tác mà vẫn giữ được năng lực cốt lõi của quốc gia.
Thứ ba, tập trung hoàn thiện thể chế, chính sách vượt trội cho phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, phải khẩn trương thể chế hóa các chủ trương của Đảng bằng những đạo luật, nghị định, thông tư rõ ràng, có khả năng thực hành cao, tập trung vào ưu đãi thuế, tín dụng, đất đai cho hoạt động nghiên cứu và phát triển, cho sản phẩm, dịch vụ mới; mở rộng đặt hàng, đặt hàng công để kéo thị trường cho công nghệ Việt; phát triển thị trường vốn khởi nghiệp, cơ chế quỹ đầu tư mạo hiểm và các công cụ tài chính phù hợp với đổi mới sáng tạo, đồng thời cũng tăng cường bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ, bảo vệ dữ liệu và an toàn thông tin, kiểm soát rủi ro nhưng không bóp nghẹt sáng tạo...
Thứ tư, triển khai Chiến lược quốc gia về khởi nghiệp sáng tạo, xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia kết nối khu vực và toàn cầu.
Mỗi bộ, ngành, địa phương hình thành ít nhất một trung tâm đổi mới sáng tạo; hoàn thiện đủ "mắt xích" từ ý tưởng, nghiên cứu, phòng thí nghiệm, ươm tạo, tăng tốc, sàn giao dịch công nghệ, tư vấn pháp lý, tài chính, sở hữu trí tuệ, nhà đầu tư thiên thần, quỹ mạo hiểm, đầu ra thị trường; kết nối kiều bào, chuyên gia quốc tế, tập đoàn công nghệ hàng đầu; nuôi dưỡng văn hóa chấp nhận rủi ro có kiểm soát; khuyến khích sản phẩm dựa trên dữ liệu, AI, công nghệ sinh học, công nghệ môi trường; đẩy mạnh chuyển giao công nghệ, thương mại hóa kết quả nghiên cứu, hướng tới doanh nghiệp công nghệ tăng trưởng nhanh, kỳ lân công nghệ mang thương hiệu Việt.
Thứ năm, vận hành hiệu quả 3 trụ cột: Nhà nước kiến tạo, doanh nghiệp là trung tâm, viện, trường là nguồn tri thức.
Nhà nước kiến tạo thể chế, chuẩn hạ tầng số, dữ liệu mở, dịch vụ công số thuận tiện; viện, trường cung cấp tri thức, đào tạo gắn nhu cầu thị trường, khuyến khích công bố quốc tế đi đôi thương mại hóa; doanh nghiệp là trung tâm đổi mới sáng tạo, đặt R&D ở vị trí chiến lược, dám đầu tư cho tương lai. Khi ba trụ cột phối hợp nhịp nhàng, tri thức sẽ chảy vào cỗ máy sản xuất giá trị, tạo năng suất và sức cạnh tranh mới cho nền kinh tế.
Thứ sáu, gắn đổi mới sáng tạo với phát triển bền vững và hội nhập quốc tế. Mọi sáng tạo phải giải bài toán xã hội, tăng năng suất nhưng giảm phát thải, bảo đảm an toàn dữ liệu; cập nhật tiêu chuẩn – quy chuẩn theo thông lệ quốc tế; tận dụng FTA thế hệ mới để nâng chuẩn quản trị – chất lượng, xây dựng và quảng bá thương hiệu "Vietnam Innovation" – hình ảnh năng động, đáng tin cậy, giàu tiềm năng hợp tác; ngoại giao khoa học – công nghệ để thu hút nhà đầu tư chiến lược, trung tâm R&D của các tập đoàn lớn; tổ chức sự kiện quốc tế tầm vóc; thúc đẩy doanh nghiệp Việt tham gia sâu hơn chuỗi giá trị toàn cầu.
Đổi mới sáng tạo không có điểm dừng, đòi hỏi tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám đột phá
Tổng Bí thư khẳng định, đổi mới sáng tạo không phải là đích đến của một quốc gia mà phải là một quá trình cải tiến, không có điểm dừng. Khởi nguồn của quá trình ấy là tinh thần dám nghĩ về những điều phi thường, dám làm những việc khó khăn nhất, dám gánh vác trách nhiệm trước nhân dân và lịch sử, dám đột phá để mở ra những con đường chưa có dấu chân người.
Tổng Bí thư kêu gọi toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, công nhân, nông dân, kỹ sư, giáo viên, bác sĩ, chiến sĩ lực lượng vũ trang, người cao tuổi, học sinh – sinh viên và toàn thể người dân trong nước và ở nước ngoài hãy nêu cao tinh thần yêu nước, không ngừng đổi mới sáng tạo trong công việc hằng ngày.
Mỗi công chức cải tiến một quy trình; mỗi giáo viên đổi mới một phương pháp; mỗi kỹ sư viết thêm một dòng mã; mỗi doanh nhân dấn thân ra thị trường; mỗi bạn trẻ hãy dám thử thách trách nhiệm của bản thân. Hãy để mỗi người một ý tưởng hữu ích, mỗi cơ quan một cải tiến cụ thể, mỗi địa phương một sản phẩm dẫn dắt để cả nước trở thành một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo sống động.
"Hãy cùng nhau biến thách thức thành cơ hội, biến ý tưởng thành giá trị, biến khát vọng thành hiện thực, đưa đất nước phát triển giàu mạnh trong kỷ nguyên mới. Chúc ngọn lửa sáng tạo cháy mãi trong mỗi con người Việt Nam", Tổng Bí thư Tô Lâm nói.
Chính phủ cam kết hành động quyết liệt
Phát biểu đáp từ sau chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính trân trọng cảm ơn và tiếp thu toàn bộ ý kiến chỉ đạo sâu sắc, sát sao, tâm huyết, tạo động lực của đồng chí Tổng Bí thư; sự chia sẻ, truyền cảm hứng của các đại biểu, khách quý để thúc đẩy đổi mới sáng tạo của Việt Nam trở thành xu thế, phong trào của toàn dân, toàn diện, toàn xã hội trên mọi miền của Tổ quốc; góp phần đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên giàu mạnh, văn minh, phồn vinh, hạnh phúc; đồng thời khẳng định khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu của Đảng, Nhà nước ta.
Thủ tướng nêu rõ: Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, cơ quan, đơn vị, địa phương, doanh nghiệp và cá nhân căn cứ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn tổ chức thực hiện có hiệu quả 6 nhiệm vụ mà Tổng Bí thư Tô Lâm đã giao.
Đồng thời, quán triệt chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, Thủ tướng đề nghị thực hiện phương châm "3 không": Không nói không, không nói khó, không nói có mà không làm trong phát triển, đổi mới sáng tạo; không cầu toàn, không nóng vội, không hình thức hóa đổi mới sáng tạo; không để rào cản về tư duy đổi mới và hành động quyết liệt trong đổi mới sáng tạo, không để vướng mắc về thủ tục hành chính, không hạn chế không gian đổi mới sáng tạo của bất cứ tập thể và cá nhân nào.
Đối với các đối tác phát triển, tổ chức quốc tế, Thủ tướng đề nghị có "3 hỗ trợ" giúp Việt Nam: Hỗ trợ kỹ thuật, chia sẻ kinh nghiệm giúp Việt Nam xây dựng chính sách, khung pháp lý, hạ tầng, nguồn lực cho đổi mới sáng tạo; hỗ trợ tài chính, chuyển giao công nghệ, nhất là trong các lĩnh vực ưu tiên, công nghệ chiến lược và phát triển các trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) tại Việt Nam; hỗ trợ các start-up (doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo) và doanh nghiệp công nghệ Việt Nam kết nối thị trường, chuỗi giá trị, chuỗi cung ứng toàn cầu.
Đối với thế hệ trẻ, các bạn sinh viên, học sinh, Thủ tướng nhấn mạnh thêm 3 tiên phong: Tiên phong gương mẫu đi đầu trong đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; tiên phong gương mẫu đi đầu vượt qua giới hạn bản thân để luôn luôn đổi mới sáng tạo mọi lúc, mọi nơi, mọi việc, mọi hoàn cảnh; tiên phong gương mẫu đi đầu chạy đua với thời gian, phát triển trí tuệ, quyết đoán, quyết liệt trong đổi mới sáng tạo.
Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng trân trọng cảm ơn và mong tiếp tục nhận được sự quan tâm, ủng hộ của các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đặc biệt là của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm; sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả của các cơ quan trong hệ thống chính trị; sự ủng hộ, tham gia tích cực của nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp, học sinh, sinh viên, sự giúp đỡ của bạn bè quốc tế.