Trong vụ án tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, cơ quan điều tra xác định ông Nguyễn Cao Trí nhiều lần nhận tổng số tiền khoảng 1.000 tỷ đồng từ bà Trương Mỹ Lan thông qua ba hình thức: chuyển nhượng 65% vốn điều lệ Công ty CP Cao su Công nghiệp, mua 100% vốn điều lệ Công ty CP Đầu tư Du lịch Sài Gòn Đại Ninh và đầu tư dự án tại huyện Hải Hà, tỉnh Quảng Ninh.
Trong số này, CTCP Cao su Công nghiệp (Công ty Cao su Công nghiệp, UPCoM: IRC) là đơn vị duy nhất niêm yết công khai trên sàn chứng khoán.
Quá trình sở hữu cổ phần Cao su Công nghiệp của đại gia Nguyễn Cao Trí bắt đầu trong hai năm 2016 – 2017, thời điểm doanh nghiệp này tiến hành cổ phần hoá. Ba cổ đông chiến lược của Cao su Công nghiệp gồm có: Capella Holdings của ông Trí sở hữu 7,5% vốn điều lệ, Tổng Công ty Công nghiệp Thực phẩm Đồng Nai (Dofico) sở hữu 56,58% vốn điều lệ và Công ty CP Đầu tư Xây dựng Tuấn Lộc sở hữu 7,5% vốn điều lệ. Nguyễn Cao Trí đã thoả thuận mua lại 7,5% cổ phần của Công ty CP Đầu tư xây dựng Tuấn Lộc bằng hình thức “hợp đồng uỷ thác đầu tư” và sở hữu 5.464.300 cổ phần, tương ứng 31,22% vốn điều lệ của Cao su Công nghiệp.
Cơ quan điều tra xác định, tháng 12/2017, ông Nguyễn Cao Trí và bà Trương Mỹ Lan thống nhất sẽ chuyển nhượng 65% vốn điều lệ của Công ty Cao su Công nghiệp với giá 45 triệu USD và bà Lan thanh toán cho ông Trí 21,25 triệu USD (gần 478 tỷ đồng) để mua 31,22% vốn điều lệ ông Trí sở hữu.
Nhằm hợp thức hóa, ông Trí chỉ đạo những người đứng tên hộ ký hợp đồng ủy thác đầu tư để chuyển toàn bộ cổ phần cho bà Lan thông qua người đại diện. Không ghi giá chuyển nhượng. Hợp đồng ủy thác là thỏa thuận cá nhân giữa Trí và bà Lan, không báo cáo Công ty Cao su Công nghiệp. Để đảm bảo tín nhiệm cho khoản tiền nói trên, ông Trí chuyển cho bà Lan 10% vốn điều lệ Công ty CP Đầu tư và Quản lý giáo dục Văn Lang - một pháp nhân trung tâm khác trong hệ sinh thái Capella của đại gia này.
Sau khi bà Lan bị bắt giam, ông Trí đã chỉ đạo trợ lý soạn thảo các văn bản điều chỉnh giá và thanh lý toàn bộ hợp đồng chuyển nhượng đã ký trước đó. Mục đích làm việc này của Trí nhằm xóa bỏ quyền sở hữu tại Công ty Văn Lan của bà Lan để "ẵm" luôn số tiền bà Lan dùng để mua cổ phần Cao su Công Nghiệp.
Vậy, Cao su Công nghiệp có gì mà Bà Lan sốt sắng bỏ một số tiền lớn để mua bằng được?
Cao su Công nghiệp nắm giữ quỹ đất "khủng"
Công ty TNHH MTV Cao su Công nghiệp thuộc sở hữu Nhà nước; đặt trụ sở tại số 14, đường 21 tháng 4, phường Xuân Tân, TP. Long Khánh, tỉnh Đồng Nai. Công ty được thành lập và hoạt động theo Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh số 470400040 do Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Đồng Nai cấp lần đầu ngày 27/01/2005, đăng ký thay đổi lần thứ 8 ngày 05/7/2021, vốn điều lệ 175 tỷ đồng.
Theo thông tin đăng ký doanh nghiệp, Cao su Công nghiệp có ngành nghề kinh doanh là trồng cây cao su, kinh doanh sản phẩm gỗ cao su- Bán buôn mủ cao su, bán buôn củi cao su
Theo bản công bố thông tin được Công ty Cao su Công nghiệp công bố vào cuối năm 2017, tổng diện tích đất Công ty đang quản lý theo hồ sơ pháp lý (trước cổ phần hóa) là 11.146.541,8m2 nằm trên địa bàn 2 tỉnh Đồng Nai và Bình Thuận.
Cụ thể, tại Đồng Nai tổng diện tích pháp lý Công ty Cao su Công nghiệp đang sở hữu đạt 9.960.574m2. Trong đó, diện tích công ty đang quản lý sử dụng 8.948.103,2m2. Đất không sử dụng đề nghị trả về địa phương 1.012.470,8m2.
Ngày 24/2/2017, UBND tỉnh Đồng Nai đã có Công văn số 1577/UBND-CNN phê duyệt phương án sử dụng đất của Công ty Cao su Công nghiệp, diện tích đất sử dụng sau cổ phần hóa là 848,37 ha với hình thức nhà nước cho thuê đất trả tiền hàng năm và bàn giao về địa phương quản lý 101,25ha.
Trong khi đó, toàn bộ diện tích Công ty Cao su Công nghiệp đang quản lý và sử dụng trên địa bàn tỉnh Bình Thuận là 1.185.967,8m2 được nhà nước cho thuê đất trả tiền hàng năm và hợp đồng thuê đất thời hạn 30 năm.
Tình hình kinh doanh của Cao su Công nghiệp
Báo cáo tài chính quý III/2023 ghi nhận doanh thu của Cao su Công nghiệp đạt hơn 2 tỷ đồng, tăng 15% so với cùng kỳ. Song, tính đến ngày 30/9/2023, tổng tài sản công ty đạt 185 tỉ đồng, giảm khoảng 10 tỉ đồng so với hồi đầu năm.
Nợ phải trả Công ty Cao su Công nghiệp xấp xỉ 11 tỉ đồng, biến động không đáng kể sau 9 tháng. Đáng chú ý khi doanh nghiệp không ghi nhận nợ vay tài chính.
Kết thúc 9 tháng đầu năm qua, Công ty Cao su Công nghiệp đưa về gần 11 tỉ đồng doanh thu, thế nhưng do kinh doanh dưới giá vốn nên doanh nghiệp này báo lỗ sau thuế hơn 6 tỉ đồng, trong khi cùng kì năm ngoái lãi gần 16 tỉ đồng.