Tham gia giải trình trong phiên chất vấn tại Quốc hội sáng 12/11, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, chính sách tiền tệ phải thực hiện hai nhiệm vụ chính, là điều hành để góp phần kiểm soát lạm phát, vĩ mô và đảm bảo an toàn, khả năng chi trả của hệ thống. Việc xem xét các công cụ chính sách trong thời gian tới, NHNN phải căn cứ trên hai mục tiêu này, đồng thời đảm bảo cân đối lớn của vĩ mô.
Theo Thống đốc Nguyễn Thị Hồng, đại dịch Covid-19 tác động nghiêm trọng đến tình hình sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp và người dân, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, NHNN và các bộ, ngành đã vào cuộc kịp thời và trách nhiệm.
Ngay từ đầu năm 2020, trong điều hành lãi suất, NHNN đã 3 lần giảm lãi suất, với tổng mức giảm từ 1,5-2%. Đây là mức giảm sâu so với các nước trong khu vực. Đồng thời, tiếp tục chỉ đạo và kêu gọi các tổ chức tín dụng thực hiện giảm các mức lãi suất đối với các khoản cho vay cũ, cho vay mới, mặt bằng lãi suất cho vay giảm 1,66% so với trước khi có dịch bệnh, tổng mức giảm lãi suất là 30.000 tỷ đồng, từ nay đến cuối năm sẽ tiếp tục giảm.
Bên cạnh đó, đã giảm phí hơn 2.000 tỷ đồng cho khách hàng. Bằng việc này đã giảm lãi suất giúp cho việc giảm chi phí đầu vào cho doanh nghiệp và người dân.
Để xác định dư địa còn giảm lãi suất tiếp hay không, Thống đốc NHNN cho rằng, năm 2021 khả năng về chỉ tiêu lạm phát dưới 4% mà Quốc hội đề ra có thể đạt được (đến hết tháng 10/2021, lạm phát mới tăng 1,81%). Tuy nhiên, năm 2022, rủi ro lạm phát đang có áp lực lớn vì các nền kinh tế thế giới đang dần phục hồi khi tiêm vaccine bao phủ rộng nên giá cả hàng hóa trên thị trường thế giới đang có xu hướng gia tăng như xăng dầu trong tháng 9/2021 đã tăng 55% so với cuối năm trước, các nước phát triển có mức lạm phát cao nhất trong lịch sử, như Mỹ tăng 5,3% trong tháng 9/2021. Với nền kinh tế có độ mở lớn như Việt Nam, áp lực rủi ro lạm phát rất lớn.
Các Ngân hàng trung ương trên thế giới hiện cũng giảm dần nới lỏng chính sách, theo tính toán của Thống đốc, đã có 65 lượt tăng lãi suất, tạo áp lực điều hành cho Việt Nam thời gian tới.
Đồng thời, nếu nhìn từ nhiệm vụ thứ hai của chính sách, nợ xấu của các tổ chức tín dụng cũng đang gia tăng. Các ngân hàng giảm lãi suất bằng chính nguồn lực chứ không phải từ ngân sách. Khi nợ xấu gia tăng, các tổ chức cũng phải dùng nguồn lực để xử lý. Nếu nguồn lực của tổ chức tín dụng suy giảm, sẽ ảnh hưởng tới hoạt động, tính an toàn của hệ thống. Bài học từ cuộc khủng hoảng 2008-2009 vẫn còn, nếu tính toán không cẩn thận, rủi ro lạm phát có thể quay trở lại.
Về phía NHNN, Thống đốc cho biết sẽ tiếp tục chỉ đạo cố gắng tiết giảm chi phí hoạt động để giảm lãi suất nhưng phải đảm bảo mức độ an toàn của từng tổ chức tín dụng và hệ thống.
NHNN sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành liên quan để tính toán các gói hỗ trợ lãi suất hợp lý, trên cơ sở ổn định vĩ mô, phòng ngừa rủi ro lạm phát. Đồng thời, tích cực phối hợp với các bộ, ngành như: Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư để tính toán các gói hỗ trợ lãi suất với quy mô, liều lượng hợp lý, bảo đảm ổn định của kinh tế vĩ mô và phòng ngừa rủi ro lạm phát, rủi ro an toàn hoạt động của ngân hàng trong thời gian tới.