Gỗ là nguồn tài nguyên quan trọng, được sử dụng rộng rãi trong xây dựng, nội thất, đóng tàu và nhiều lĩnh vực khác. Tuy nhiên, gỗ tự nhiên gặp nhiều hạn chế về độ bền, khả năng chống ẩm, mối mọt và biến dạng khi thay đổi nhiệt độ và độ ẩm. Để khắc phục những nhược điểm này, công nghệ gỗ biến tính nhiệt đã được phát triển, giúp cải thiện tính chất cơ lý, chống mục nát và tăng tuổi thọ sản phẩm.
Tại Việt Nam, nhu cầu sử dụng gỗ biến tính nhiệt ngày càng tăng, đặc biệt trong xây dựng công trình ngoài trời, sàn gỗ và vật liệu nội thất cao cấp. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều sản phẩm chưa được kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt, dẫn đến việc gỗ dễ bị nứt, co ngót hoặc giảm độ bền theo thời gian.
Việc xây dựng và áp dụng tiêu chuẩn quốc gia TCVN 14261:2024 nhằm hướng dẫn quy trình sản xuất, đánh giá chất lượng và kiểm soát sản phẩm gỗ biến tính nhiệt, góp phần bảo đảm tính ổn định, bền vững và an toàn cho người sử dụng.
TCVN 14261:2024 áp dụng cho gỗ biến tính nhiệt là gỗ tự nhiên đã được xử lý bằng nhiệt độ cao trong điều kiện kiểm soát nhằm cải thiện tính chất cơ lý và khả năng chống sinh vật gây hại. Tiêu chuẩn yêu cầu từ nguyên liệu, quy trình xử lý đến đánh giá chất lượng sản phẩm cuối cùng.
Gỗ biến tính nhiệt nên đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật theo tiêu chuẩn để bảo đảm chất lượng. Ảnh minh họa
Gỗ sử dụng phải là gỗ nguyên khối tự nhiên, không bị mục, không có nấm mốc hay sâu bệnh. Kích thước và độ ẩm ban đầu của gỗ được kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo quá trình biến tính nhiệt đạt hiệu quả. Gỗ cần được phân loại theo loài và đặc tính cơ lý, nhằm xác định phương pháp xử lý nhiệt phù hợp.
Quá trình biến tính nhiệt phải được thực hiện trong điều kiện kiểm soát nghiêm ngặt về nhiệt độ, độ ẩm và thời gian để hạn chế nứt, biến dạng gỗ. Tiêu chuẩn cũng yêu cầu sử dụng công nghệ an toàn, không sử dụng hóa chất độc hại, giữ nguyên tính thân thiện với môi trường.
TCVN 14261:2024 cũng nêu rõ, gỗ biến tính nhiệt phải đạt các tiêu chuẩn về độ bền cơ học, bao gồm độ cứng, độ bền uốn và khả năng chống mài mòn. Khả năng ổn định kích thước cũng là một tiêu chí quan trọng, đảm bảo gỗ không co ngót hoặc giãn nở quá mức khi thay đổi độ ẩm.
Gỗ biến tính nhiệt cần đáp ứng yêu cầu kháng sinh vật gây hại, chống mục và mối mọt, phù hợp với điều kiện sử dụng ngoài trời hoặc môi trường ẩm ướt. Việc kiểm tra chất lượng sản phẩm được thực hiện bằng các phương pháp chuẩn, bao gồm đo độ ẩm, kiểm tra biến dạng, thử cơ lý và đánh giá độ bền sinh học. Sản phẩm phải được ghi nhãn đầy đủ thông tin về loài gỗ, phương pháp biến tính, thời gian và nhiệt độ xử lý để dễ dàng truy xuất nguồn gốc và chất lượng.
Quá trình sản xuất gỗ biến tính nhiệt phải tuân thủ các quy định về môi trường, không phát thải khí độc hại, đồng thời sản phẩm cuối cùng phải an toàn cho người sử dụng. Việc áp dụng tiêu chuẩn này giúp nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng sức cạnh tranh trên thị trường nội địa và quốc tế, đồng thời bảo vệ môi trường và khai thác tài nguyên rừng bền vững. Các sản phẩm gỗ biến tính nhiệt đạt chuẩn TCVN 14261:2024 cung cấp nguyên liệu chất lượng cao, ổn định và bền bỉ, đáp ứng nhu cầu xây dựng, nội thất và vật liệu ngoài trời, đồng thời phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế về xuất khẩu.
Việc phổ biến và áp dụng TCVN 14261:2024 sẽ đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy công nghiệp gỗ hiện đại tại Việt Nam, góp phần tạo ra các sản phẩm nội thất và vật liệu xây dựng chất lượng cao, thân thiện với môi trường và bền lâu với thời gian. Tiêu chuẩn này không chỉ nâng cao giá trị kinh tế của ngành gỗ mà còn góp phần bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, tăng cường khả năng cạnh tranh quốc tế và phát triển bền vững cho ngành công nghiệp chế biến gỗ tại Việt Nam.