Ngày mùng 1 Tết là thời điểm quan trọng đánh dấu sự khởi đầu mới trong năm. Theo quan niệm dân gian, những điều kiêng kị trong ngày này có thể ảnh hưởng đến vận mệnh, may mắn của gia đình trong suốt cả năm.
Kiêng quét nhà
Kiêng quét nhà ngày Tết chính là một trong những tục lệ đã được lưu truyền lâu đời. Từ những điển tích xưa, người dân quan niệm, quét nhà 3 ngày Tết là quét hết đi tiền tài, may mắn và vận đỏ trong năm mới. Vì thế, trong ngày 30 Tết, dù cho có bận rộn đến đâu đi nữa mọi người cũng sẽ cố gắng dọn dẹp, quét nhà cửa sạch sẽ trước giao thừa. Nếu nhà bẩn mọi người chỉ nhặt rác chứ không động đến chổi quét nhà.
Ở Nam Bộ, nhiều người còn cho rằng khi đã quét sạch nhà cửa sẽ cất chổi. Nếu như gia đình nào mất chổi trong những ngày Tết, cả năm đó sẽ bị trộm vào nhà trộm của cải.
Kiêng cho nước, cho lửa
Theo quan niệm dân gian, nước và lửa tượng trưng cho tài lộc, may mắn. Vì vậy, trong ngày mùng 1 Tết tránh việc đi xin nước, xin lửa và đặc biệt kiêng cho nước, cho lửa. Nếu phạm phải điều này, tức là mất lộc trong cả năm, tiền bạc làm ra cũng không giữ được. Thậm chí, gặp phải điều xui xẻo, tai hoạ.
Trong tục xưa còn có lệ thuê người gánh nước vào sáng mùng 1 Tết. Những người gánh nước cũng được mừng tuổi, cả chủ nhà lẫn người gánh thuê cả năm sẽ gặp may mắn.
Kiêng cãi vã, va chạm ngày đầu năm
Những ngày này dù trẻ nhỏ có nghịch ngợm, phạm lỗi, người lớn cũng chỉ cười xòa bỏ qua, tránh quát mắng, lớn tiếng. Đặc biệt, những người có mâu thuẫn, xích mích từ trước cũng tránh va chạm, gây bất hòa trong những ngày đầu năm.
Ngoài ra, quan niệm dân gian khuyên nên tránh những cảm xúc tiêu cực như khóc lóc, buồn tủi, bực tức vào ngày đầu năm. Nếu bất đắc dĩ phải rơi vào hoàn cảnh không vui, chúng ta nên cố gắng kiềm chế để hưởng thụ một năm mới trọn vẹn niềm vui bên người thân, bạn bè, gia đình.
Kiêng ăn một số món
Dân gian cho rằng trong ngày đầu năm mới nên tránh ăn những món như thịt vịt, thịt chó, mực, xôi trắng để không gặp những điều không may, mất tiền, mất của... Một số vùng kiêng ăn trứng vịt lộn để tránh xui xẻo. Một số vùng sẽ kiêng ăn tôm vì sợ năm mới đi giật lùi như tôm.
Kiêng mai táng
Gia đình nào có tang vào ngày mùng 1 Tết thường sẽ cất khăn tang trong 3 ngày để tránh xui xẻo và đón năm mới trọn vẹn niềm vui. Nếu không may có người thân mất vào ngày này, nên chờ đến sáng mùng 2 mới phát tang và mai táng.
Kiêng giặt quần áo
Theo quan niệm dân gian, hai ngày đầu năm là ngày sinh thủy thần, do đó kiêng giặt quần áo sẽ giúp tránh mạo phạm thần thánh, dẫn đến xui xẻo. Ngoài ra nên tránh mặc quần áo màu đen - trắng bởi hai màu này tượng trưng cho sự tang tóc, điều xui xẻo. Do đó, vào ngày Tết mọi người thường mặc những bộ quần áo mới với nhiều màu sắc sặc sỡ như đỏ, vàng, mong muốn một năm mới gặp nhiều may mắn, vui vẻ.
Kiêng làm đổ, vỡ đồ đạc
Người xưa cũng kiêng sử dụng kim chỉ trong ngày đầu năm với quan niệm việc may vá khiến gia chủ vất vả, khổ sở, chịu cảnh thiếu trước hụt sau. Nhiều người còn cho rằng, phụ nữ có thai đụng tới kim chỉ trong ngày mùng 1 Tết sẽ gặp xui cho con.
Kiêng vay mượn tiền bạc
Nhiều người cho rằng không nên vay mượn tiền bạc vào những ngày đầu xuân năm mới. Bởi việc vay mượn báo hiệu điềm xấu, sự túng thiếu sẽ đến với người đó trong cả năm tới. Bên cạnh đó, mọi người tránh nhắc nợ nhau vào ngày đầu năm.
* Thông tin chỉ mang tính tham khảo.